Της Σοφίας Ζαφειροπούλου,
Διεθνείς αντιδράσεις πυροδότησε η προσπάθεια της Πολωνίας να περάσει δύο οπισθοδρομικά νομοσχέδια που ουσιαστικά, καθιστούν αδύνατη την άμβλωση, ποινικοποιούν τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και εξισώνουν την ομοφυλοφιλία με την παιδεραστία. Η απόπειρα κύρωσης των νόμων γίνεται κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19, είναι σκόπιμη και έγκειται ακριβώς, στην προσπάθεια της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει την πανδημία ως «αντιπερισπασμό», για να περιορίσει της αντιδράσεις και να τα περάσει όσο το δυνατόν πιο αθόρυβα γίνεται. Ωστόσο, τα μέτρα καταστολής που έχουν ληφθεί για τον περιορισμό της πανδημίας δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν δεκάδες Πολωνούς που ξεχύθηκαν στους δρόμους, για να διαδηλώσουν κατά του νομοσχεδίου. Σε διαδήλωση που διοργανώθηκε στις 14 Απριλίου από το κίνημα «Εθνική Απεργία Γυναικών» παραβιάζοντας τα μέτρα καταστολής, μεγάλος αριθμός διαδηλωτών έκλεισαν τους δρόμους σε κεντρική συνοικία της Βαρσοβίας.
Η πανδημία δεν κατάφερε να συγκρατήσει τα κύματα διαμαρτυρίας εντός των πολωνικών συνόρων. Χιλιάδες ακτιβιστές δημοσίευσαν στους προσωπικούς τους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες τους με hashtag #ProtestAtHome. Σε κάποιες περιπτώσεις, η εικόνα που δημοσιεύτηκε ήταν του πολωνικού κοινοβουλίου, για να τονιστεί πως ήταν μια κίνηση που στόχευε τους βουλευτές. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που η Πολωνία προσπάθησε να απαγορεύσει της αμβλώσεις. Το 2016 μετά από πρόταση ομάδων που αντιμάχονται τις εκτρώσεις και υποστηρίζουν την απαγόρευση των εξαιρέσεων, κατατέθηκε νομοσχέδιο στην κυβέρνηση. Μετά από διαμαρτυρίες αποσύρθηκε με συνοπτικές διαδικασίες. Το 2018 το ζήτημα επανήλθε στο προσκήνιο μετά από πρόταση να απαγορευτούν οι αμβλώσεις σε περιπτώσεις σοβαρών ανωμαλιών του εμβρύου και η συζήτηση είχε παγώσει μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα.
Η ήδη περιορισμένη πρόσβαση στην άμβλωση αναμένεται να περιοριστεί περισσότερο με αυτό το νομοσχέδιο, που αποτελεί ιδέα μιας ομάδας επικριτών των αμβλώσεων η οποία τις εξισώνει με φόνο. Το νομοσχέδιο με τίτλο “Stop avortement” απαγορεύει μια εκ των τεσσάρων περιπτώσεων, που η άμβλωση είναι μέχρι στιγμής νόμιμη, αυτής του τερματισμού της κύησης λόγω σοβαρών ή και σε κάποιες περιπτώσεις, θανάσιμων εμβρυακών ανωμαλιών. Το δεύτερο νομοσχέδιο με τίτλο «Στοπ στην παιδοφιλία» που επίσης προέκυψε από πρωτοβουλία πολιτών και συγκεκριμένα, των ομάδων που αντιμάχονται τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα καθιστά τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε άτομα κάτω των 18 εγκληματική πράξη με ποινή έως και τρία χρόνια φυλάκιση. Ταυτόχρονα, προωθεί τον κοινωνικό στιγματισμό και την υποστήριξη στερεοτυπικών αντιλήψεων για ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Αιτιολογία αυτής της πρότασης ήταν η άποψη ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση «σεξουαλικοποιεί» τα παιδιά.
Τα οπισθοδρομικά νομοσχέδια προκάλεσαν την άμεση αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ογδόντα οκτώ Ευρωβουλευτές έστειλαν επιστολές διαμαρτυρίας στην Πολωνική Βουλή. Η Επίτροπος του Συμβουλίου Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ντούνια Μιγίατοβιτς, αντέδρασε και στα δύο κείμενα δηλώνοντας πως εφόσον αυτός ο νόμος υιοθετηθεί, θα οδηγήσει σε ουσιαστική απαγόρευση της άμβλωσης πλήττοντας σοβαρά τα δικαιώματα και την ασφάλεια των γυναικών σε αυτή τη χώρα. Η ψήφιση του νομοσχεδίου αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των κατοχυρωμένων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και υπονομεύει μία από τις κεντρικές αξίες και προϋποθέσεις παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα νομοσχέδια παραβιάζουν τα ήδη κατοχυρωμένα δικαιώματα και αναστέλλουν την υποχρέωση της Πολωνίας να προστατεύει τα δικαιώματα των γυναικών στην υγεία, την ιδιωτικότητα και την ελευθερία από την απάνθρωπη μεταχείριση. Η αναπαραγωγική αυτονομία των γυναικών και ο σεβασμός στις αποφάσεις τους είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ισότητα των φύλων και την προστασία των δικαιωμάτων της γυναίκας.
