Του Άρη Κατσίδη,
Ένας χρηματιστηριακός δείκτης, πέρα από την κατάσταση στην αγορά, επηρεάζεται και από τα χρηματοοικονομικά προϊόντα που προσφέρονται, όπως είναι τα ομόλογα και οι μετοχές. Οι ομολογίες θεωρούνται ασφαλέστερη επένδυση από τις μετοχές, αλλά έχουν χαμηλότερη απόδοση, ενώ όταν ανεβαίνει η αξία των μετοχών, η αντίστοιχη των ομολόγων μειώνεται.
Οι μετοχές πάνε καλά όταν η οικονομία ανθεί, δηλαδή την περίοδο που οι καταναλωτές κάνουν περισσότερες αγορές. Εκείνη την περίοδο οι εταιρίες λαμβάνουν περισσότερα κέρδη χάρη στην υψηλότερη ζήτηση για τις μετοχές και δημιουργείται ένα κλίμα σιγουριάς στον κύκλο των επενδυτών. Όταν η οικονομία τα πάει καλά, πουλάμε τα ομόλογα και αγοράζουμε μετοχές, με αυτόν τον τρόπο νικάμε και τον πληθωρισμό. Όταν όμως οι δείκτες της οικονομίας επιβραδύνουν, δηλαδή οι καταναλωτές ως επακόλουθο αγοράζουν λιγότερο, τα κέρδη των εταιριών πέφτουν, όπως και οι τιμές των μετοχών και οι επενδυτές προτιμούν τα ομόλογα. Έχει τύχει πάρα πολλές φορές μετοχές και ομόλογα να έχουν μαζί πτώση. Αυτό συμβαίνει όταν οι επενδυτές βρίσκονται σε πανικό και πωλούν τα πάντα, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η τιμή του χρυσού συχνά, όπως έγινε μετά τις μεγάλες οικονομικές κρίσεις.
Πώς λειτουργούν ομόλογα και μετοχές;
Τα ομόλογα είναι δάνεια που συνάπτουμε με μια εταιρία ή με την κυβέρνηση. Οι πληρωμές των τόκων μένουν οι ίδιες για την διάρκεια ζωής του δανείου. Λαμβάνει την κυριότητα στο τέλος, αν ο οφειλέτης δεν αθετήσει. Η αξία των ομολόγων αλλάζει με τον καιρό και μπορούν να πουληθούν στην δευτερογενή αγορά. Οι traders των ομολόγων συγκρίνουν τα returns (επιστροφές), που λέγονται yield με άλλα ομόλογα. Εκείνα που έχουν τα χαμηλότερα επιτόκια ή κακές βαθμολογίες S&P, αξίζουν λιγότερο από τα ομόλογα υψηλότερης απόδοσης.
Μέσω των μετοχών, οι κάτοχοί τους έχουν μερίδιο ιδιοκτησίας σε μια εταιρία. Η αξία τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα εταιρικά κέρδη, τα οποία οι εταιρίες αναφέρουν με report και ενημερώσεις κάθε τρίμηνο. Οι αξίες των μετοχών αλλάζουν καθημερινά ανάλογα με τις εκτιμήσεις των traders, με βάση τα μελλοντικά κέρδη, σε σύγκριση και με τις ανταγωνίστριες εταιρίες.
Ομόλογα ή μετοχές; Ποιο να προτιμήσεις και γιατί;
Το αν τα ομόλογα ή οι μετοχές είναι καλύτερη επένδυση, αυτό εξαρτάται από δύο πράγματα. Πρώτον, ποιοι είναι οι προσωπικοί μας στόχοι; Αν θέλουμε να αποφύγουμε την απώλεια του κεφαλαίου μας και δεν έχουμε θέμα με τις τακτικές πληρωμές, αλλά και δεν ανησυχούμε για τον πληθωρισμό, τότε τα ομόλογα είναι για εμάς κατάλληλα. Αυτή η μέθοδος είναι προτιμότερη για συνταξιούχους και επιθυμούμε σίγουρα έσοδα από επενδύσεις, τα οποία ενδέχεται να είναι μικρότερα από εκείνα που θα βγάζαμε αν επενδύαμε σε μετοχές το ίδιο χρονικό διάστημα, αλλά τυπικά, όπως πρωτοείπαμε, έχουν περισσότερη ασφάλεια.
Αν έχουμε την ικανότητα να διατηρήσουμε το κεφάλαιό μας, ακόμα και αν η αξία της επένδυσης μας πέσει κατακόρυφα και δεν έχουμε τόσο ανάγκη από ένα επιπλέον εισόδημα, τότε καλό είναι να επιχειρήσουμε την επένδυση σε μετοχές. Περισσότερο την προτιμούν οι νέοι ηλικιακά που έχουν μια καλά αμειβόμενη εργασία και μπορούν να πάρουν μεγαλύτερο επενδυτικό ρίσκο από τους επενδυτές μεγαλύτερων ηλικιών.
Δεύτερον, πώς λειτουργεί η οικονομία; Με άλλα λόγια, σε ποιο μέρος του οικονομικού κύκλου βρίσκεται; Αν έχουμε άνοδο των τιμών και η οικονομία ευημερεί, τότε οι μετοχές θα έχουν λογικά περισσότερα πλεονεκτήματα. Επειδή τα κέρδη βελτιώνονται και οι τιμές ανεβαίνουν, όσοι έχουν μετοχές έχουν περισσότερα οφέλη και παίρνουν και μέρισμα. Αν βρισκόμαστε σε ύφεση, τότε είναι καλύτερο να επιλέξουμε τα ομόλογα. Θα προστατεύσουν την επένδυση μας, προσφέροντας παράλληλα σίγουρο εισόδημα.
Ο ρόλος της Κεντρικής Τράπεζας
Η Κεντρική Τράπεζα έχει ως αρμοδιότητα να ελέγχει τα επιτόκια μέσω των δραστηριοτήτων της στην ελεύθερη αγορά. Όταν η Fed επιθυμεί τα επιτόκια να πέσουν, αγοράζει ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου. Με αυτόν τον τρόπο, αυξάνεται η ζήτηση για τα ομόλογα και συνεπώς οι αξίες τους.
Τα χαμηλότερα επιτόκια ασκούν ανοδική πίεση στις τιμές των μετοχών για δύο λόγους. Πρώτον, οι αγοραστές των ομολόγων παίρνουν μικρότερο επιτόκιο και έχουν λιγότερα έσοδα από τις επενδύσεις τους. Αναγκάζονται για αυτόν τον λόγο να αγοράσουν μετοχές υψηλού ρίσκου για να πάρουν καλύτερο εισόδημα. Δεύτερον, τα χαμηλά επιτόκια κάνουν τον δανεισμό πιο φθηνό, κάτι που βοηθά όσες εταιρίες θέλουν να κάνουν επενδύσεις ή όσους πολίτες έχουν πάρει στεγαστικά δάνεια, δάνεια για αυτοκίνητο, για έπιπλα ακόμη εκπαιδευτικούς και κάθε λογής λόγους. Ως αποτέλεσμα, τα χαμηλά επιτόκια αυξάνουν την οικονομική ανάπτυξη και οδηγούν σε υψηλότερα εταιρικά κέρδη, κάτι που συνεπάγεται με την σειρά του οι τιμές των μετοχών να αυξάνονται.
