Του Φάνη Γραμμένου,
Η πανδημία του νέου κορωνοϊού, γνωστού και ως COVID-19, πέραν των εκατοντάδων χιλιάδων νεκρών παγκοσμίως, φαίνεται να εγείρει και ζητήματα διεθνούς ευθύνης της Κίνας, επικαλούμενα από την αμερικανική πλευρά. Αρκετοί είναι εκείνοι οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η χώρα, η οποία αποτέλεσε το πρόσφορο έδαφος για την εμφάνιση και μετέπειτα, διάδοση αυτού του πρωτοφανούς εχθρού για την ανθρωπότητα, οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της για τη μη έγκυρη ενημέρωση της διεθνούς κοινότητας σχετικά με το σημαντικό αυτό ζήτημα για την παγκόσμια υγεία, καθώς και για τα ελλιπή μέτρα που έλαβε. Ένας σημαντικός αριθμός μελετητών που ασχολούνται με το παρόν φαινόμενο, εν μέρει συσχετίζει τη διεθνή ευθύνη της Κίνας με το λανθασμένο χειρισμό της κρίσεως από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Συγκεκριμένα, ήδη από τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, ο ΠΟΥ είχε εκδώσει την πρώτη του ανακοίνωση σχετικά με το ξέσπασμα του ιού, αναφέροντας μάλιστα πως η Κίνα έχει λάβει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες, θέτοντας υπό έλεγχο την κατάσταση.
Ο ΠΟΥ, στις γραπτές αναφορές και ανακοινώσεις του, επαίνεσε την Κίνα για τη διαχείριση της κρίσης, χωρίς να κάνει λόγο για καθυστερήσεις εκ μέρους της εν λόγω χώρας, αλλά και δίχως να παρέχει χρήσιμες γενετικές πληροφορίες για το στέλεχος του ιού, ούτως ώστε να είναι ενήμερη η διεθνής κοινότητα και να λάβει αντίστοιχα μέτρα που σίγουρα θα είχαν μετριάσει την εξάπλωσή του. Εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος πώς ακριβώς, μπορεί να συνδέεται η Κίνα με μία βεβιασμένη και ίσως λανθασμένη κρίση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο ΠΟΥ έχει διατηρήσει μια καλή ισορροπία με την Κίνα λόγω αυτής της κρίσης. Αρχής γενομένης από τον διορισμό του τωρινού επικεφαλής του Οργανισμού, κ. Tedros Adhanom, ο οποίος πιθανότατα να μην είχε πραγματοποιηθεί εάν δεν υπήρχε η κινεζική στήριξη. Εξάλλου, η Κίνα δε παύει να είναι μια σημαντική πηγή χρηματοδότησης για τον ΠΟΥ.
Όσον αφορά το νομικό υπόβαθρο της κινεζικής διεθνούς ευθύνης για τον κορωνοϊό, αυτή μπορεί να στοιχειοθετηθεί από την παραβίαση πέντε συνολικά άρθρων του Καταστατικού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Κατ’ άρθρον 21 και 22 του ανωτέρω Καταστατικού, όσοι κανονισμοί υιοθετούνται από την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας σχετικά με τη διεθνή υγεία οφείλουν να τεθούν σε ισχύ από όλα τα μέλη του ΠΟΥ. Φημολογείται δε, ότι η Κίνα παραβίασε επίσης το άρθρο 64 το οποίο αναφέρει ότι «κάθε μέλος υποχρεούται να παρέχει στατιστικές και επιδημιολογικές αναφορές κατά τρόπο ενδεδειγμένο από τη Συνέλευση». Η Κίνα καθυστέρησε ομολογουμένως να ενημερώσει για την κοινοτική μετάδοση του ιού, μόλις ενάμιση μήνα από την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων, αποκρύπτοντας μάλιστα, τις πρώτες αναφορές του ιατρικού προσωπικού για τον κορωνοϊό και τον αριθμό των ασυμπτωματικών μολυσμένων ατόμων.
Μια ακόμη διάταξη η οποία ενδέχεται να έχει παραβιασθεί από την Κίνα, είναι αυτή του άρθρου 37 του Καταστατικού του ΠΟΥ, το οποίο προβλέπει την ανεξαρτησία δράσης του Γενικού Διευθυντή και του Προσωπικού του Οργανισμού από τις Κυβερνήσεις των κρατών-μελών του. Δεδομένου ότι η Κίνα απέκρυψε βασικά στοιχεία για τη νέα αυτή πανδημία δίχως να λάβει κάποια ποινή από τον ΠΟΥ, ενισχύει τον ως άνω ισχυρισμό για παραβίαση του άρθρου 37. Παρά το γεγονός ότι είναι δύσκολο ένα κράτος να μηνύσει την Κίνα ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ακόμα και η εκκίνηση μίας τέτοιας νομικής διαδικασίας, μπορεί να επιφέρει πολύ θετικά αποτελέσματα, με σημαντικές πολιτικές νίκες. Εξάλλου, δεν αποτελεί σύνηθες φαινόμενο ο θάνατος εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων παγκοσμίως, ιδίως όταν αυτός έγκειται σε λανθασμένους κυβερνητικούς σχεδιασμούς.
Γεννημένος στην Αθήνα το 1999 και κάτοικος Παλαιού Φαλήρου, έλκει την καταγωγή του από την Λακωνία την οποία αγαπά ιδιαίτερα. Φοιτεί στο 3ο έτος του τμήματος Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και έχει ιδιαίτερη έφεση στο Διεθνές Δίκαιο και τα σύγχρονα πολιτικά ζητήματα. Έχει επίσης συμμετάσχει σε προσομοιώσεις δικών (MICC Poland, Greece 2019), καθώς και σε άλλα προσομοιωτικά μοντέλα οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Europa.S). Στην ομάδα του OffLine Post, έχει αναλάβει την συγγραφή άρθρων διεθνούς ενδιαφέροντος, για τα οποία πιστεύει πως οι νέοι πρέπει να έχουν ενεργό δράση.
