Της Ανδριάνας Γιαντούρη,
Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει μεγαλύτερο μυστήριο στον κόσμο από τον εγκέφαλο. Οι περισσότερες πληροφορίες που έχουμε για την κατασκευή του προέρχονται από καταστάσεις που κλονίζουν τη φυσιολογική του λειτουργία και δομή και μπορώ να πω πως κάποιες από αυτές φαίνονται πολύ… αφύσικες. Μια ματιά στο βιβλίο του νευρολόγου Oliver Sacks «Ο άνθρωπος που μπέρδεψε την γυναίκα του με ένα καπέλο» αρκεί, για να διεισδύσει κανείς στα άδυτα του συνειδητού και να μάθει για ανθρώπους που παγιδεύτηκαν στο χάος μιας νευρολογικής διαταραχής, που ξεπερνά κάθε λογική. Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή!
Παρακάτω σας παραθέτω 5 από τις πιο περίεργες διαταραχές του εγκεφάλου:
«Προσωπαγνωσία»: Στο σύνδρομο αυτό οι ασθενείς δεν αναγνωρίζουν τα πρόσωπα άλλων.
Ο Oliver Sacks περιέγραψε στο βιβλίο του την ιστορία ενός άνδρα που «μπέρδεψε την γυναίκα του με ένα καπέλο». Οι άνθρωποι που πάσχουν από προσωπαγνωσία, ανάλογα με την βαρύτητα της νόσου, δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν οικεία πρόσωπα, να ξεχωρίσουν ένα πρόσωπο από ένα αντικείμενο ή ακόμη και να ξεχωρίσουν το ίδιο τους το πρόσωπο. Έτσι και ο κύριος P. δεν μπορούσε να αναγνωρίσει την γυναίκα του από το πρόσωπό της, αλλά την καταλάβαινε από τη φωνή της. Αντίστοιχα μπορούσε να αναγνωρίσει την οικογένεια και τους γνωστούς του από πολύ μικρά χαρακτηριστικά που τους ξεχώριζαν (όπως το τετράγωνο σαγόνι του αδερφού του) και στα οποία βασιζόταν για να κάνει μια λογική υπόθεση όσον αφορά την ταυτότητα του προσώπου.
«Σύνδρομο Tουρέτ»: Πρόκειται για μια νευροψυχιατρική διαταραχή που ξεκινά από την παιδική ηλικία και περιλαμβάνει πολλά κινητικά και φωνητικά τικ.
Τα τικ είναι ξαφνικές, μη ρυθμικές, επαναλαμβανόμενες συσπάσεις κινητικών ή φωνητικών μυών. Υπάρχουν περίοδοι έξαρσης και ύφεσης, ενώ κύριο χαρακτηριστικό του συνδρόμου είναι η παρορμητικότητα, η οποία μπορεί να εκδηλώνεται μέσω έκφρασης «κοινωνικά απαράδεκτων» λέξεων, επανάληψης λέξεων των άλλων, ανοιγοκλείσιμο ματιών, τίναγμα κεφαλιού, ανασήκωμα του ώμου, μορφασμοί προσώπου κλπ. Οι ήπιες μορφές του συνδρόμου φαίνεται να είναι σχετικά συχνές επηρεάζοντας περισσότερο τα αγόρια ηλικίας 2-15 ετών με τα συμπτώματα να υποχωρούν μετά την εφηβεία.
Ο Oliver Sacks στο βιβλίο του αναφέρεται στο σύνδρομο αυτό ως «μια περίσσεια νευρικής ενέργειας και μια υπερβολή παράξενων κινήσεων και ιδεών…υπήρχαν περιπτώσεις που ήταν ελαφρές και καλοήθεις και άλλες τρομαχτικά αλλόκοτες και βίαιες». Αξιοπερίεργη είναι η ιστορία ενός από τους ασθενείς του, του Ρέυ που έπασχε από βίαια και πολυάριθμα τικ που δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να ελέγξει. Οι παρορμήσεις του, τον είχαν στιγματίσει κοινωνικά, ενώ συχνά τον απέλυαν από διάφορες δουλειές. Όχι όμως, στο χώρο της μουσικής, όπου ήταν ένας μοναδικός jazz μουσικός, διάσημος για τη δημιουργικότητά του και τους «άγριους» αυτοσχεδιασμούς του. Μάλιστα, όταν υποβλήθηκε σε θεραπεία, με αλοπεριδόλη, ζήτησε να μη λαμβάνει τα χάπια τις μέρες που έπαιζε μουσική ώστε να μην χάσει τον αυτοσχεδιασμό του!
«Mirror–touch συναισθησία»: Σε αυτή την διαταραχή ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί ότι αισθάνονται οι υπόλοιποι άνθρωποι γύρω του.
Όταν βλέπει κάποιον να τραυματίζεται, πονάει στο ίδιο σημείο που πονάει και αυτός, όταν βλέπει κάποιον να τρώει, νιώθει πως κάποιος προσπαθεί να βάλει φαγητό στο στόμα του και όταν βλέπει κάποιον να αγγίζει το μάγουλό του αισθάνεται το άγγιγμα στο δικό του μάγουλο. Η λέξη κλειδί εδώ είναι το «βλέπει», καθώς αν το ερέθισμα δε βρίσκεται στο οπτικό του πεδίο δεν αισθάνεται τίποτα. Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται σε ένα 1,6-2,5% του πληθυσμού με τους περισσότερους ασθενείς να ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα που προκαλούν άνθρωποι, ενώ κάποιοι αισθάνονται και το άγγιγμα ζώων ή ακόμα και αντικειμένων. Η πρώτη επιβεβαιωμένη περίπτωση αυτού του συνδρόμου εμφανίστηκε το 2005 και επρόκειτο για μια γυναίκα που αισθανόταν το άγγιγμα άλλων στο δικό της σώμα. Μάλιστα, δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι ήταν κάτι αφύσικο μέχρι που το αποκάλυψε σε κάποιον άλλο. Λίγο αργότερα έγινε γνωστό ότι και μια συγγενής της έπασχε από το ίδιο σύνδρομο, αποδεικνύοντας την ύπαρξη γενετικής προδιάθεσης.
«Σύνδρομο ξένης προφοράς»: Όταν μετά από ένα ισχυρό εγκεφαλικό επεισόδιο, τραυματισμό ή μια σοβαρή ψυχική ασθένεια, ο ασθενής ξαφνικά αποκτά διαφορετική προφορά.
Ακούγεται αδιανόητο, ωστόσο, μεταξύ 1941 και 2009 έχουν καταγραφεί 62 τέτοιες περιπτώσεις! Μεταξύ αυτών, μια 39χρονη γυναίκα από την Ιρλανδία υπέστη εγκεφαλικό και έχασε την ικανότητά της για ομιλία. Κατά την ανάρρωσή της, μπόρεσε ξανά να μιλήσει αλλά αυτή τη φορά με γαλλική προφορά! Δεν είχε ταξιδέψει ποτέ στην Γαλλία και η μόνη γλώσσα που γνώριζε ήταν τα Αγγλικά. Άλλο ένα ενδιαφέρον περιστατικό καταγράφηκε το 1941, όταν μια γυναίκα από την Νορβηγία τραυματίστηκε στο κεφάλι από μια χειροβομβίδα και όταν συνήλθε μπορούσε να μιλήσει με γερμανική προφορά. Προφανώς η νέα «προφορά» δεν αποτελεί θαύμα αλλά οφείλεται σε βλάβη των περιοχών του εγκεφάλου που σχετίζονται με την γλωσσική λειτουργία. Ουσιαστικά πρόκειται για μια κακή προφορά των συλλαβών που στα αυτιά μας ακούγεται γνώριμη!
«Σύνδρομο Cotard»: Οι άνθρωποι που πάσχουν από το σύνδρομο αυτό νομίζουν πως είναι νεκροί ή δε διαθέτουν όργανα! Ο νευρολόγος Jules Cotard το 1880 περιέγραψε ένα περιστατικό του Mademoiselle X, που αφορούσε μια γυναίκα που πίστευε ότι τα όργανα του σώματός της δεν υπάρχουν πια και γι’ αυτό δεν χρειάζεται να τρώει πλέον. Μάλιστα, πίστευε πως είναι αθάνατη, δηλαδή γι’ αυτήν δε θα επέλθει φυσικός θάνατος. Τελικά η γυναίκα πέθανε από λιμοκτονία. Σε αυτό το σύνδρομο κυριαρχεί ο μηδενισμός δηλαδή η αίσθηση ότι τίποτα δεν αξίζει, τίποτα δεν υπάρχει, ενώ είναι αποτέλεσμα εγκεφαλικών διαταραχών αλλά και ψυχικών παθήσεων, όπως η βαριά κατάθλιψη.
Γεννήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου '99 στην Κομοτηνή και σπουδάζει Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Μιλάει Αγγλικά και Γερμανικά ενώ λατρεύει τα ταξίδια, έχοντας εξερευνήσει 10 Ευρωπαϊκές χώρες μέχρι στιγμής. Συμμετείχε στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «EUROSCOLA» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του Στρασβούργου. Ασχολείται με το τρέξιμο, το Taekwondo και διάφορες εκδηλώσεις ιατρικού περιεχομένου.
