Του Άγγελου Μαρίνου,
Είναι περίεργο φαινόμενο της παρούσας περιόδου, η θέρμη με την οποία μιλούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης για τα κυβερνητικά μέτρα και τις ανάλογες εξουσίες. Θα περίμενε κανείς πως η αντιπολίτευση θα έπραττε το έργο της, ειδικά τώρα που θα είχε τέτοια εξόφθαλμη ευκαιρία να επιτεθεί στην κυβέρνηση για τυχόν υπερβολές. Ωστόσο, το μακροπρόθεσμο πολιτικό συμφέρον για άλλη μία φορά κατέχει τα ηνία στην πολιτικοοικονομική ζωή του τόπου.
Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω το μέγεθος της οικονομικής ζημιάς του κορωνοϊού, αλλά ήδη αντιλαμβάνομαι την οικονομικά ζημιά που θα προκληθεί λόγω των στρεβλών αντιλήψεων περί κρατικής εξουσίας. Όταν το κράτος, με την επιβολή του νόμου, (δικαίως ή αδίκως δεν είναι προς συζήτηση) θέτει την ιδιωτική οικονομία σε κώμα, τα κρατικά έσοδα θέτονται υπό την αιγίδα των κρατικών λογαριασμών. Εξ ου, η αντιπολίτευση ουδόλως ενδιαφέρεται να κατακρίνει, αυτό που στο προσεχές μέλλον θα αποτελεί το κατ’ εξοχήν πολιτικό της κεφάλαιο. Ο οικονομικός αναλφαβητισμός, που διέπει τον λαό, θα οδηγήσει για άλλη μια φορά τον μελλοντικό οικονομικό διάλογο.
Αλλά ας ορίσουμε καλύτερα τι νοείται στη προκειμένη περίπτωση αναλφαβητισμός. Η παρούσα οικονομική περίοδος χαρακτηρίζεται από ορισμένες ιδιαιτερότητες. Η πιο εξόφθαλμη ιδιαιτερότητα είναι η ανοχή στις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Όταν οι κυρίαρχες οικονομίες παγώνουν τον ιδιωτικό τους τομέα, είναι βέβαιο πως θα υπάρχει και προσαρμογή των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Αυτό που ακριβώς δηλαδή θα ισχύει και για τα κράτη της Ε.Ε. Έτσι όπως ακριβώς επετράπη στα κράτη να διογκώσουν τις δαπάνες τους, αντίστοιχα έχει δημιουργηθεί κλίμα “κατανόησης” και στον ιδιωτικό τομέα με τη βοήθεια της κρατικής παρέμβασης. Αλλά και στο επίπεδο της ατομικής ζωής, οι πολίτες σε τεράστιο βαθμό θα βασιστούν για το εισόδημα τους στους κρατικούς λογαριασμούς. Έχουμε, λοιπόν, ένα μείγμα απόλυτης κρατικής παρέμβασης, οικονομίας πλήρως βασιζόμενης στο κράτος με διογκωμένα ελλείμματα και τον πολίτη σε θέση αναμονής για εισόδημα.
Εάν αυτό δεν είναι το όνειρο ενός κρατιστή, δεν ξέρω τι είναι. Αλλά στη πραγματικότητα θα είναι εφιάλτης. Και αυτό, γιατί πολύ απλά η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης περιόδου δεν θα επαναληφθεί μετά το πέρας της πανδημίας. Δεν θα υπάρχει ούτε το ίδιο μεγάλο περιθώριο για ιδιωτικά και κρατικά χρέη, κατ’ επέκταση ούτε περιθώριο για τους κρατικούς λογαριασμούς να υποβαστάξουν την οικονομία. Όσο και αν ορεγόμαστε την ουτοπία, όπου τα φορτώνουμε όλα σε έναν κρατικό λογαριασμό και όλα πηγαίνουν κατ’ ευχή, αυτή η μέρα αργεί ακόμα τόσο που δεν φαίνεται καν στον ορίζοντα.
Αλλά ο κεντρικός, σε αυτό το άρθρο, αναλφαβητισμός δεν τα λογαριάζει αυτά. Σε αυτή τη χώρα θα ακούσουμε πάλι στην επόμενη εκλογική περίοδο για το κοινωνικό κράτος και για την αδυναμία της ιδιωτικής οικονομίας. Θα ακούσουμε για το πώς, αν υπήρχε πραγματικό ομαδικό πνεύμα στην Ε.Ε., θα έπρεπε να εκδοθούν ευρωομόλογα ή κορωνο-ομόλογα. Ασχέτως βέβαια, που αυτό θα οδηγούσε την Ε.Ε. να λάβει ακόμα περισσότερες εξουσίες, τεντώνοντας το ήδη τεντωμένο σκοινί των δημοκρατικών της ισορροπιών, με αποσταθεροποιητικά αποτελέσματα τόσο για το πολίτευμα, όσο και για την οικονομία.
Κοινώς, όλα αυτά που οδήγησαν τη γενιά μας σε μία υποσιτισμένη οικονομία και ένα ελαττωματικό πολίτευμα, θα γίνουν για άλλη μια φορά οικονομικό trend. Η μόνη ελπίδα να αποφευχθεί η συγκεκριμένη συγκυρία, είναι η ελπιδοφόρα στάση της Γερμανίας στο θέμα των ευρωομολόγων. Όσο και αν είναι οικονομικά βολικό για τους κρατικούς λογαριασμούς, είναι πολύ πιο ασφαλές να μείνουν περιορισμένοι οι οικονομικοί πόροι, με σκοπό την πιο έλλογη χρέωση των κρατικών λογαριασμών.
Δεν εμπιστεύομαι καμία κυβέρνηση να χρεώνει το όνομά μου, ιδίως όταν μπορεί να το κάνει κερδίζοντας εκλογικούς πόντους. Εάν, λοιπόν, οι κυβερνήσεις και ιδίως η ελληνική, δείξουν (έστω και εξαναγκαστικά) αυτοσυγκράτηση στον τρόπο που διαχειρίζονται αυτήν την περίοδο άκρατης λαϊκής εμπιστοσύνης, θα είμαστε σε θέση να επανέλθουμε χωρίς ευτράπελα. Σε περίπτωση που επιδοθούμε στα εθνικά μας αίσχη όσον αφορά τα δημοσιονομικά, όμως, θα περάσουμε μαύρες τετραετίες μέχρι να θυμηθούμε πως συμβαίνει ένα 2009.
Γεννηθείς το 1996 στη Κομοτηνή, είναι φοιτητής του Οικονομικού Τμήματος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με κατεύθυνση στην οικονομική ανάλυση. Διαθέτοντας ακόρεστο ενδιαφέρον για τα πολιτικά, αρθρογραφεί στην κατηγορία των Οικονομικών του OffLine Post.
