Συνέντευξη στον Νικόλαο Ερμή,
Με την έξαρση του κορωνοϊού σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, κυβερνήσεις ολοένα και περισσότερων χωρών αποφάσισαν να λάβουν δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας και σε σύντομο χρονικό διάστημα σχολεία έβαλαν λουκέτο, εμπορικά καταστήματα και λιανικές επιχειρήσεις έκλεισαν, και ειδικότερα μετά την 11η Μαρτίου, οπότε και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) κήρυξε τον κορωνοϊό σε πανδημία, ετέθησαν όρια στην κυκλοφορία των πολιτών, με σταδιακές απαγορεύσεις, πλην συγκεκριμένων περιπτώσεων.
Παρ’ ότι ο ιός «γεννήθηκε» στην πόλη Ουχάν και εξαπλώθηκε γοργά σε ολόκληρη την Κίνα, σύντομα ξεπέρασε τα σύνορα της Ασίας και έφτασε στη Γηραιά Ήπειρο. Η Ιταλία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που επλήγη, με παραπάνω από εκατό χιλιάδες επιβεβαιωμένα κρούσματα και σχεδόν δεκατέσσερις χιλιάδες νεκρούς έως σήμερα. Εικόνες με στρατιωτικά οχήματα να μεταφέρουν τις σορούς των νεκρών προς καύση, λόγω έλλειψης χώρου σε νεκροταφεία, εφημερίδες με υπερπληθώρα αγγελτηρίων θανάτου και ένα σύστημα υγείας υπό κατάρρευση, προκάλεσαν παγκόσμιο σοκ και επέτειναν τον φόβο για τη διασπορά του ιού. Ελάχιστο διάστημα μετά την Ιταλία ήρθε σειρά της Ισπανίας, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας, που ως αποτέλεσμα της περαιτέρω διασποράς της πανδημίας έχουν φέρει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης πέραν της Ευρώπης και τον υπόλοιπο πλανήτη. Τις τελευταίες ημέρες δε, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σπάσει το κοντέρ σε κρούσματα ξεπερνώντας κάθε δεδομένο και διάγοντας έναν ακόμη σημαντικότερο κίνδυνο για την ανθρωπότητα.
Το OffLine Post επιδιώκοντας να φέρει πιο κοντά τους αναγνώστες σε πληροφορίες σχετικά με τον «αόρατο εχθρό», την πανδημία που επί σχεδόν έναν μήνα μας έχει θέσει σε καραντίνα, άνοιξε έναν κύκλο συνεντεύξεων σε οικονομολόγους, καθηγητές πανεπιστημίων, ιατρούς και επιστήμονες, όπου με τις γνώσεις και εμπειρίες τους αναφέρονται στις συνέπειες του κορωνοϊού στις ζωές μας και στα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της νόσου.
Η νεαρή νομικός Μαρία Κουτελιδάκη, με καταγωγή από το Ηράκλειο της Κρήτης, σπουδές στη Νομική Σχολή των Αθηνών και μεταπτυχιακή ειδίκευση στο Διεθνές Εμπορικό και Φορολογικό Δίκαιο και στο Τελωνειακό Δίκαιο του Πανεπιστημίου της Βενετίας, σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη μάς μιλάει για την κατάσταση που επικρατεί στην Ιταλία, για όσα έχει βιώσει στη Βενετία όπου διαμένει και Πάντοβα όπου εργάζεται και εκφράζει τις σκέψεις της για την «επιστροφή στην ομαλότητα» μετά τον κορωνοϊό.
- Μίλησέ μας για την καθημερινότητά σου στην Ιταλία προ κορωνοϊού, για την εργασία σου αλλά και τις εν γένει συνθήκες διαβίωσης στη χώρα.
Πριν την έξαρση του κορωνοϊού στην Ιταλία η καθημερινότητά μου χαρακτηριζόταν από έντονη κινητικότητα, εγρήγορση και ποικιλία κοινωνικών συναναστροφών. Μένω στη Βενετία, αλλά εργάζομαι στην Πάντοβα. Λόγω του γεγονότος ότι η πόλη όπου εργάζομαι είναι διαφορετική από την πόλη της διαμονής μου, έπαιρνα καθημερινά το τρένο νωρίς το πρωί, προκειμένου να μεταβώ στον χώρο εργασίας μου. Στο τρένο υπήρχε πάντοτε συνωστισμός διότι στην Πάντοβα εδράζει το φημισμένο ομώνυμο Πανεπιστήμιο καθώς και ένα από τα σημαντικότερα Πρωτοδικεία της Περιφέρειας. Στην ίδια πόλη βρίσκονται, επίσης, τα κεντρικά γραφεία πολλών εταιρειών.
Στον χώρο της εργασίας μου συναναστρεφόμουν καθημερινά με περισσότερα από δεκαπέντε άτομα, ενώ το βράδυ επιστρέφοντας στη Βενετία, αντίκριζα μία πόλη γεμάτη φώτα, κίνηση και ζωή. Η Βενετία, εξάλλου, αποτελεί ιδιάζουσα περίπτωση· πρόκειται αναμφισβήτητα για μία πόλη suis generis. Κάθε βράδυ υπήρχε ένα δρώμενο, μία εκδήλωση, ένας λόγος για να μην πας απλώς για ύπνο μετά το δείπνο. Για παράδειγμα, κάθε Τετάρτη οι φοιτητές του Πανεπιστημίου της Βενετίας πλημμύριζαν την πλατεία της Αγίας Μαργαρίτας –σημείο αναφοράς για τους νέους της Γαληνοτάτης και όλως τυχαίως «γειτονιά» μου– έως αργά. Το βράδυ της Παρασκευής βρισκόμουν με φίλους για το καθιερωμένο aperitivo της εβδομάδας, ενώ το Σάββατο το απόγευμα παρέδιδα μαθήματα ελληνικών χορών σε Έλληνες και Ιταλούς, σε συνεργασία με την Ελληνική Κοινότητα Βενετίας. Το Σαββατόβραδο συναντιόμαστε με φίλους σε κάποιο σπίτι, προκειμένου να φτιάξουμε μία μακαρονάδα ή να φάμε μία πίτσα όλοι μαζί. Από την άλλη πλευρά, οι Κυριακές ήταν αφιερωμένες σε εκδρομές, περιπάτους, επισκέψεις και κινηματογραφικές προβολές.
Η καθημερινότητα ήταν, ομολογουμένως, πολύ πιο διαδραστική και διασκεδαστική.
Πλέον, η εικόνα που αντικρίζει κανείς στα ΜΜΜ είναι αποκαρδιωτική. Τα μέχρι πρότινος ασφυκτικά γεμάτα ΜΜΜ μοιάζουν με παραφωνίες στην εκκωφαντική σιωπή των φαινομενικά ερημωμένων πόλεων.
- Μεταβαίνεις καθημερινά από τη Βενετία στην Πάντοβα λόγω της εργασίας σου. Ποια είναι η κατάσταση που αντικρίζει κάποιος, χρησιμοποιώντας τα ιταλικά Μέσα Μαζικής Μεταφοράς; Θεωρούνται κι εκεί, όπως και στην Ελλάδα, μια εστία μικροβίων;
Η 21η Φεβρουαρίου είναι η τελευταία ημέρα που πήρα το τρένο προκειμένου να μεταβώ στον χώρο της εργασίας μου. Μόλις είχαν αρχίσει να κηρύσσονται κάποιες περιοχές ως κόκκινες ζώνες. Δύο μέρες αργότερα ακυρώθηκε επισήμως το ξακουστό Καρναβάλι της Βενετίας. Το βράδυ της Κυριακής 23 Φεβρουαρίου έλαβα ένα τηλεφώνημα από μία συνάδελφό μου, η οποία γνωρίζοντας ότι δε διαθέτω αυτοκίνητο, με παραινούσε να μείνω στο σπίτι και να παράσχω την εργασία μου σε καθεστώς τηλεργασίας για τουλάχιστον μία εβδομάδα. Ο λόγος ήταν ακριβώς να αποφύγω τη χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ). Έκτοτε έχουν περάσει πέντε ολόκληρες εβδομάδες.
Τις επόμενες μέρες μάθαινα ότι όσοι μετέβαιναν ακόμη στον χώρο της εργασίας τους, χρησιμοποιούσαν το αυτοκίνητό τους. Άρχισα να λαμβάνω φωτογραφίες φίλων που αναγκάζονταν να χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ για τις μετακινήσεις τους, στις οποίες απεικονίζονταν μόνοι σε παντελώς άδεια βαγόνια. Παρά τη συνεχή απολύμανση των ΜΜΜ και τη λήψη πρόσθετων μέτρων υγιεινής από τις εταιρείες μεταφορών, οι πολίτες φοβούνταν –και φοβούνται ακόμη– να χρησιμοποιήσουν τα ΜΜΜ. Ο εύκολος τρόπος μετάδοσης του ιού καθώς και η ικανότητά του να επιβιώνει για ορισμένο χρονικό διάστημα πάνω στις επιφάνειες, έσπειραν τον πανικό.
Στα λεωφορεία η κίνηση περιορίστηκε με πιο αργό ρυθμό, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι αποτελούν τον πιο άμεσο τρόπο σύνδεσης της Βενετίας με την ενδοχώρα. Και στα λεωφορεία, όμως, οι πολίτες άρχισαν από νωρίς να λαμβάνουν ατομικά μέτρα υγιεινής, ώστε να αποφύγουν οποιαδήποτε επαφή με τις επιφάνειες του οχήματος καθώς και με τους άλλους επιβάτες.
Πλέον, η εικόνα που αντικρίζει κανείς στα ΜΜΜ είναι αποκαρδιωτική. Τα μέχρι πρότινος ασφυκτικά γεμάτα ΜΜΜ μοιάζουν με παραφωνίες στην εκκωφαντική σιωπή των φαινομενικά ερημωμένων πόλεων. Στα περιορισμένα δρομολόγια που εκτελούνται ακόμα, συναντά κανείς ελάχιστους πολίτες, οι οποίοι λόγω της φύσης της εργασίας τους αναγκάζονται να μεταβαίνουν ακόμη στον χώρο της εργασίας τους.
- Πώς είναι σήμερα η καθημερινότητα στην Ιταλία; Ποια καταστήματα είναι ανοιχτά; Έχουν επιβληθεί περιορισμοί στην κυκλοφορία, όπως αντίστοιχα έχει συμβεί στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη;
Σήμερα η καθημερινότητα είναι πολύ πιο μονότονη και πεζή. Η έλλειψη κοινωνικοποίησης προκαλεί μελαγχολία και θλίψη. Γενικότερα, επικρατεί ένα κλίμα φόβου, ανησυχίας και ανασφάλειας.
Τα μόνα καταστήματα που επιτρέπεται να λειτουργούν είναι εκείνα που διανέμουν είδη πρώτης ανάγκης, κυρίως τρόφιμα. Παραμένουν, επίσης, ανοικτά περίπτερα και φαρμακεία.
Δεν επιτρέπεται να κυκλοφορεί κανείς, παρά μόνο για τεκμηριωμένους επαγγελματικούς λόγους, κατάσταση ανάγκης, λόγους υγείας και επιστροφή στον τόπο κατοικίας ή διαμονής. Ο καθένας φέρει μαζί του μία υπεύθυνη δήλωση την οποία καλείται να επιδείξει σε ενδεχόμενο έλεγχο της αστυνομίας. Όποιος κυκλοφορεί χωρίς να συντρέχει ένας από τους προαναφερόμενους εξαιρετικούς λόγους, υπόκειται σε καταγγελία και επιβολή προστίμου. Ως επί το πλείστον, οι πολίτες κυκλοφορούν για να πάνε στο σούπερ μάρκετ ή να κάνουν μία βόλτα με το κατοικίδιό τους.
Η μεγαλύτερη διαφορά στην κυκλοφορία παρατηρήθηκε όταν επιβλήθηκε η αναστολή λειτουργίας των χώρων εστίασης. Πλέον, όσα καταστήματα δεν παρέχουν είδη πρώτης ανάγκης, παραμένουν ερμητικά κλειστά ενώ έχουν ακυρωθεί όλες οι καλλιτεχνικές και αθλητικές εκδηλώσεις.
Η έξαρση του κορωνοϊού αποτέλεσε αναμφίβολα πρόσθετο πλήγμα στην οικονομία της Βενετίας, η οποία αφενός στηρίζεται στον τουρισμό κι αφετέρου είχε ήδη ζημιωθεί δραματικά τον περασμένο Νοέμβριο, λόγω των καταστροφών που προκάλεσε το φαινόμενο της acqua alta στις κατοικίες και τις επιχειρήσεις της πόλης. Αν και εγώ εργάζομαι σε καθεστώς τηλεργασίας εδώ και πέντε εβδομάδες, αυτήν την περίοδο πολλά άτομα απολύθηκαν, υπέστησαν την αναστολή των ατομικών τους συμβάσεων εργασίας ή τέθηκαν σε αναγκαστικές διακοπές. Στον φόβο ασθενείας προστέθηκε, επομένως, ο φόβος της οικονομικής ανέχειας.
Παρά ταύτα, οι νεότερες γενιές προσπαθούν να καταπολεμήσουν την απαισιοδοξία και τις πρακτικές δυσκολίες της εποχής, εκμεταλλευόμενες τις νέες τεχνολογίες και τα λιγότερο συμβατικά κανάλια επικοινωνίας που αυτές παρέχουν. Οι φίλοι κλείνουν πλέον διαδικτυακά ραντεβού στο Skype ή στο Zoom, ενώ κάποιες επιχειρήσεις λαμβάνουν παραγγελίες μέσω Facebook και διανέμουν πίτσες ή παγωτό στο σπίτι. Το Πανεπιστήμιο της Βενετίας παρέχει τη δυνατότητα στους επί πτυχίω φοιτητές να αποφοιτήσουν παρουσιάζοντας την πτυχιακή ή μεταπτυχιακή τους εργασία διαδικτυακά, ενώ κατόπιν αιτήματος, διάφορες οργανώσεις παραδίδουν τα ψώνια του σούπερ μάρκετ στο σπίτι ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
Πρόκειται αναμφισβήτητα για μία περίοδο κατά την οποία η δημιουργική εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή μπορεί να αποδειχθεί θεμελιώδης για την ψυχική υγεία των πολιτών καθώς και την προσπάθεια διάσωσης των επιχειρήσεων.
Νέα μέτρα ανακοινώνονται από την ιταλική κυβέρνηση κάθε εβδομάδα και η Περιφέρεια του Βένετο προσπαθεί να ανταποκριθεί όσο το δυνατόν πιο άμεσα.
- Πώς αντιμετωπίζει η περιφέρεια του Βένετο την κρίση του κορωνοϊού σε σχέση με τη Λομβαρδία;
Το Βένετο αντιμετωπίζει σίγουρα μία έξαρση πολύ μικρότερων διαστάσεων σε σχέση με τη Λομβαρδία.
Ωστόσο, θεωρώ ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν λάβει όλα τα πρόσφορα μέτρα προκειμένου να περιορίσουν τη μετάδοση του ιού. Η Περιφέρεια του Βένετο αποτέλεσε μία από τις πρώτες περιφέρειες της Ιταλίας που κήρυξαν τις περιοχές στις οποίες εμφανίστηκαν κρούσματα κορωνοϊού ως κόκκινες ζώνες.
Στη συνέχεια, απαγορεύθηκε εξ ολοκλήρου, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, η μετακίνηση των πολιτών προς δήμους διαφορετικούς από τον δήμο της κατοικίας τους ενώ πλέον επικρατεί γενική απαγόρευση κυκλοφορίας, ακόμη κι εντός του ίδιου δήμου, υπό το καθεστώς που περιέγραψα προηγουμένως. Η Περιφέρεια του Βένετο, μάλιστα, εξέδωσε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο οι πολίτες που κάνουν jogging ή βόλτα με το κατοικίδιό τους, δε μπορούν να απομακρυνθούν περισσότερο από 200 μέτρα από την κατοικία τους.
Η αστυνομία διενεργεί καθημερινούς ελέγχους προκειμένου να διασφαλίσει την εφαρμογή των κυβερνητικών μέτρων από τους πολίτες, ενώ η Περιφέρεια διεξάγει ελέγχους σε όλο το υγειονομικό προσωπικό προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι δεν έχει μολυνθεί κανείς από τον κορωνοϊό. Η Περιφέρεια διένειμε, επίσης, μάσκες στα καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης, προκειμένου να προστατευθούν οι εργαζόμενοι που έρχονται σε καθημερινή επαφή με τους πολίτες. Ορισμένος αριθμός μασκών διανεμήθηκαν και στους πολίτες.
Νέα μέτρα ανακοινώνονται από την ιταλική κυβέρνηση κάθε εβδομάδα και η Περιφέρεια του Βένετο προσπαθεί να ανταποκριθεί όσο το δυνατόν πιο άμεσα και αποτελεσματικά στις έκτακτες συνθήκες που επικρατούν.
- Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί τώρα στη Βενετία και κατά πόσο έχει επηρεαστεί από τη Λομβαρδία, την περιοχή δηλαδή που έχει πληγεί περισσότερο από την πανδημία;
Μέχρι σήμερα στον Δήμο της Βενετίας έχουν καταγραφεί 1.231 κρούσματα.
Αναμφίβολα, το μέγεθος της έξαρσης του κορωνοϊού στη Λομβαρδία οδήγησε στη λήψη αυστηρότερων μέτρων από τις αρμόδιες αρχές για την αποφυγή μετάδοσης του ιού στην ίδια κλίμακα με την περιφέρεια του Βένετο.
Ωστόσο, οι πολίτες της Βενετίας, όντας συνηθισμένοι σε έναν πολύ διαφορετικό τρόπο ζωής, πολύ πιο εξωστρεφή και κοινωνικό, δε σταμάτησαν να κυκλοφορούν στους δρόμους της Βενετίας μέχρι την επιβολή της γενικής απαγόρευσης κυκλοφορίας και δεν έπαυσαν να επισκέπτονται τους χώρους εστίασης και τα διάφορα καταστήματα μέχρι την επιβολή της γενικής και επ’ αόριστον αναστολής της λειτουργίας τους.
Σταδιακά, οι πολίτες αντιλήφθηκαν τη σοβαρότητα του κινδύνου για την υγεία τους και άρχισαν να περιορίζουν τις εξόδους τους στο μέτρο του απολύτως αναγκαίου και αναπόφευκτου. Πλέον, όλοι έχουν συμμορφωθεί με τα επιβαλλόμενα μέτρα και κυκλοφορούν μόνο για να αγοράσουν είδη πρώτης ανάγκης και να κάνουν μία βόλτα με τα κατοικίδιά τους. Στους δρόμους και στα σούπερ μάρκετ τηρείται αυστηρά απόσταση ενός μέτρου, ενώ όλοι προσπαθούν να μην απομακρύνονται περισσότερο από 200 μέτρα από την κατοικία τους.
Η εικόνα της Βενετίας αυτήν την περίοδο είναι πρωτοφανής για τα δεδομένα της πόλης. Πρόκειται για μία πόλη η οποία καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου σφύζει από ζωή λόγω του έντονου τουριστικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει, λόγω της διοργάνωσης διεθνώς αναγνωρισμένων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων καθώς και λόγω της ύπαρξης του Πανεπιστημίου Ca’ Foscari, στο οποίο είναι εγγεγραμμένοι χιλιάδες φοιτητές.
Στους δρόμους της πόλης συναντά κανείς πλέον μονάχα κάποιους από τους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους της, ενώ κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας επικρατεί μία εκκωφαντική σιωπή. Δεν κυκλοφορεί κανένας επισκέπτης. Ως επί το πλείστον, στην πολυπολιτισμική Βενετία δεν ακούγεται καμία άλλη γλώσσα πέραν της ιταλικής. Στα στενά δρομάκια της πόλης δε χρειάζεται πλέον να προσπεράσει κανείς βιαστικά τους επισκέπτες –που συνήθως βαδίζουν εξαιρετικά αργά, υπνωτισμένοι από τη σπάνια ομορφιά της πόλης– προκειμένου να φτάσει στον προορισμό του. Όλα είναι διαφορετικά, πρωτόγνωρα.
Τέλος, δεν είναι σπάνιες οι συζητήσεις μεταξύ των επιχειρηματιών της πόλης, οι οποίοι έχοντας ήδη βιώσει τη δραστική μείωση των κερδών τους λόγω των πλημμυρών που έλαβαν χώρα τον περασμένο Νοέμβριο, αναρωτιούνται ανήσυχοι πότε θα μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν οι επιχειρήσεις τους και αν θα καταφέρουν, αν μη τι άλλο, να καλύψουν τα πάγια έξοδά τους. Όπως είναι φυσικό, η ίδια ανησυχία και ανασφάλεια διακατέχει και τους εργαζομένους στις επιχειρήσεις της Βενετίας.
Δεν κυκλοφορεί κανένας επισκέπτης. Ως επί το πλείστον, στην πολυπολιτισμική Βενετία δεν ακούγεται καμία άλλη γλώσσα πέραν της ιταλικής. Στα στενά δρομάκια της πόλης δε χρειάζεται πλέον να προσπεράσει κανείς βιαστικά τους επισκέπτες –που συνήθως βαδίζουν εξαιρετικά αργά, υπνωτισμένοι από τη σπάνια ομορφιά της πόλης– προκειμένου να φτάσει στον προορισμό του. Όλα είναι διαφορετικά, πρωτόγνωρα.
- Θεωρείς ότι οι κάτοικοι της Ιταλίας αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία την πανδημία ή είναι πανικόβλητοι λόγω του σημαντικού αριθμού κρουσμάτων, που έχουν εκδηλωθεί στη χώρα;
Θεωρώ ότι στο άκουσμα των πρώτων κρουσμάτων του κορωνοϊού υπήρξαμε όλοι αρκετά ψύχραιμοι, αν και οι μάσκες και τα απολυμαντικά gel εξαντλήθηκαν σε διάστημα μερικών ημερών. Πανικός επικράτησε μετά την επιβολή της απαγόρευσης εξόδου από τον δήμο κατοικίας ή διαμονής καθώς και μετά την αναστολή της λειτουργίας των καταστημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλο ποσοστό των πολιτών έχει εγκαταλείψει τον τόπο καταγωγής του και έχει εγκατασταθεί σε κάποια άλλη πόλη που προσφέρει καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές. Πρόκειται κυρίως για πολίτες της Νότιας Ιταλίας που έχουν εγκατασταθεί σε πόλεις της Βόρειας Ιταλίας λόγω του μεγαλύτερου δείκτη ανάπτυξης που παρουσιάζει. Μετά την εξαγγελία της απαγόρευσης εξόδου από τον δήμο κατοικίας ή διαμονής, παρατηρήθηκε ένα κύμα άτακτης φυγής και επιστροφής στον τόπο καταγωγής, κίνηση παρακινδυνευμένη για τη δημόσια υγεία τόσο λόγω του συνωστισμού των πολιτών στα ΜΜΜ –ιδίως στα τρένα– όσο και λόγω του κινδύνου της μετάδοσης του κορωνοϊού σε περιοχές που μέχρι τότε δεν είχαν ακόμη πληγεί από την πανδημία.
Έπειτα, η είδηση για την αναστολή λειτουργίας των καταστημάτων προκάλεσε την εσφαλμένη εντύπωση ότι επρόκειτο να ανασταλεί και η λειτουργία των σούπερ μάρκετ. Αυτή η προοπτική έσπειρε τον πανικό και οδήγησε στη συρροή των πολιτών στα καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης, προκειμένου να αγοράσουν όσο το δυνατόν περισσότερα τρόφιμα.
Θεωρώ ότι τον φόβο της ασθενείας έχει πλέον διαδεχθεί η απελπισία του κατ’ οίκον περιορισμού καθώς και ο φόβος για την «επόμενη μέρα», για τις συνέπειες του κορωνοϊού στην κοινωνική ζωή και την οικονομία.
- Πιστεύεις ότι η πανδημία αποτέλεσε την αφορμή, ώστε να μειωθεί η ατμοσφαιρική ρύπανση αλλά και γενικότερα όλος ο πλανήτης να πάρει μια ανάσα, όπως για παράδειγμα είδαμε σε εικόνες από τη Βενετία με την εμφάνιση δελφινιών και τα καθαρά νερά;
Παρ’ ότι δε διαθέτω εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις, θεωρώ ότι η εξαιρετικά περιορισμένη κυκλοφορία αυτοκινήτων και άλλων ΜΜΜ καθώς και η αναστολή λειτουργίας των εργοστασίων (πλην εκείνων που παράγουν τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης) έχουν επενεργήσει θετικά στο περιβάλλον, οδηγώντας στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Συγκεκριμένα στη Βενετία, η έλλειψη επισκεπτών έχει σίγουρα συμβάλλει στη μείωση της (ηχο)ρύπανσης, ενώ η απουσία των κρουαζιερόπλοιων από τη λιμνοθάλασσα της πόλης πιθανότατα έχει οδηγήσει στην ανάκτηση της ισορροπίας του υδάτινου οικοσυστήματος.
Ωστόσο, δεδομένου ότι περνάμε πολύ περισσότερες ώρες πλέον στο σπίτι, θεωρώ ότι ίσως να έχει σημειωθεί αύξηση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου θέρμανσης καθώς και στην κατανάλωση πλαστικών προϊόντων.
- Πώς θεωρείς ότι θα είναι η ζωή μας μετά τον κορωνοϊό; Πιστεύεις ότι θα μειωθεί ο εγωισμός, ότι θα εκτιμήσουμε την αξία της ανθρωπότητας και θα μάθουμε να μη θεωρούμε τίποτα δεδομένο;
Οφείλω να παραδεχθώ ότι δεν είμαι τόσο αισιόδοξη. Θεωρώ ότι –δυστυχώς– μία πανδημία δεν επαρκεί για να αλλάξει τη νοοτροπία των ανθρώπων, διαφορετικά μία τέτοια αλλαγή θα είχε ήδη παρατηρηθεί με την έξαρση άλλων νόσων και ιών στο παρελθόν.
Θεωρώ ότι είναι πολύ πιθανό να υιοθετηθούν μόνιμα, αυστηρότερα μέτρα υγιεινής στα ΜΜΜ. Πιστεύω ότι θα γίνουν επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης εμβολίων και θεραπειών για διάφορες νόσους και ιούς. Θεωρώ, επίσης, ότι τα περισσότερα δυτικά κράτη θα επιδιώξουν την ανάπτυξη ενός σχεδίου διαχείρισης υγειονομικών κρίσεων, προκειμένου να είναι προετοιμασμένα και πιο αποτελεσματικά στην καταπολέμηση μίας ενδεχόμενης μελλοντικής πανδημίας.
Ωστόσο, πιστεύω ότι μετά την «επιστροφή στην ομαλότητα», προτεραιότητα της πλειονότητας των πολιτών και των κρατών θα είναι η επανεκκίνηση της οικονομίας και η επίτευξη του μεγαλύτερου δυνατού κέρδους και όχι ο επαναπροσδιορισμός του ηθικού μας συστήματος και η επανεκτίμηση αξιών όπως ο αλτρουισμός, η αλληλεγγύη και ο σεβασμός του περιβάλλοντος.
Εύχομαι ολόψυχα να κάνω λάθος.
Σ’ ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση της συνέντευξης!
