Της Μαρίας Μπότη,
Αμέτρητα βιβλία, παραμύθια, ταινίες, εικόνες έχουν δημιουργηθεί για την ισχυρή σχέση μεταξύ του ανθρώπου και των ζώων. Μία σχέση ιδιαίτερη, ανιδιοτελής και πάνω από όλα αληθινή. Στις μέρες μας, έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου το 50% των ανθρώπων σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες κατέχει ένα ή περισσότερα κατοικίδια, γεγονός που φανερώνει την ιδιαίτερη αξία του συναισθηματικού δεσμού του με τα γλυκά αυτά πλάσματα. Τα οφέλη που αποκτά ο άνθρωπος από την καθημερινή αυτή σχέση και επικοινωνία είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την ψυχολογία του, καθώς επηρεάζουν καθοριστικά το γενικότερο τρόπο ζωής και δράσης του.
Εύκολα καθίσταται αντιληπτή η αυξημένη ανάγκη συντροφιάς, κυρίως για εκείνους που ζουν μόνοι και αναζητούν μία διέξοδο, όπως οι φοιτητές ή οι ηλικιωμένοι, καθώς επίσης και τα άτομα με ειδικές ικανότητες, τα οποία χρειάζονται έναν πολύτιμο βοηθό. Τα κατοικίδια έχουν αποδειχθεί οι πιο πιστοί φίλοι τους, αλλά και αναγκαίοι συνοδοί, δεδομένου ότι αποτελούν οδηγούς τυφλών ατόμων ή ατόμων με περιορισμένη κινητικότητα. Συνεπώς, μερικοί από τους λόγους που ωθούν τους ανθρώπους στην επιθυμία απόκτησης κατοικιδίων, συνδέονται όχι μόνο με την ανάγκη για συντροφιά αλλά και με την επιβίωση.
Ωστόσο και στις δύο περιπτώσεις η στενή σχέση που δημιουργείται συμβάλλει στη χαλάρωση, στην ψυχαγωγία, ακόμα και στην παροχή συναισθηματικής κάλυψης. Δεν είναι λίγες οι φορές που άνθρωποι μόνοι –κυριολεκτικά ή μεταφορικά– στηρίχθηκαν και ορθοπόδησαν χάρη σε ένα κατοικίδιο. Τα μικρά αυτά πλάσματα μετατρέπονται στον πιο υπομονετικό και πιστό ακροατή, παρέχοντας μία νότα αισιοδοξίας. Σύμφωνα με την Αμερικανική Κτηνιατρική Εταιρία «ο δεσμός ανθρώπου-ζώου (Human-Animal Bond), ορίζεται ως μία αμοιβαία και επωφελής δυναμική σχέση μεταξύ του ανθρώπου και του ζώου, η οποία επηρεάζεται από συμπεριφορές που θεωρούνται απαραίτητες για την υγεία και την ευημερία και των δύο. Αυτές οι συμπεριφορές απορρέουν από την αλληλεπίδραση των ανθρώπων με τα ζώα και το περιβάλλον, σε σωματικό, συναισθηματικό και ψυχολογικό επίπεδο».
Ο μοναδικός δεσμός που δημιουργείται ανάμεσα σε ανθρώπους και ζώα πηγάζει από την ανάγκη εξασφάλισης αποδοχής, προστασίας, ασφάλειας και αγάπης, παρέχοντας ευεργετικά οφέλη για την ψυχική υγεία του ατόμου. Ο ιδιοκτήτης συνδέεται άρρηκτα με το κατοικίδιό του, καθώς συμβιώνει μαζί του και αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς του. Η συνύπαρξή τους σε ένα σπίτι, συχνά μεταβάλλει το κλίμα, κάνοντας το πιο φιλόξενο και στοργικό. Είναι πιθανό τα κατοικίδια να εξαλείψουν αισθήματα μοναξιάς, άγχους, αποξένωσης, ακόμα και κατάθλιψης, προσφέροντας συναισθηματική σταθερότητα και ηθική στήριξη.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής συχνά οδηγεί σε απομόνωση και αίσθημα αδυναμίας, το οποίο μπορεί να περιοριστεί με την κατάλληλη συντροφιά. Ποικίλες έρευνες έχουν αποδείξει άλλωστε ότι μία απλή βόλτα με το κατοικίδιο ενισχύει την διάθεση, ελαττώνει τα επίπεδα άγχους και συμβάλλει στην σωματική άσκηση και ευεξία, καθώς μειώνει την αρτηριακή πίεση και τους καρδιακούς παλμούς. Ιδιαίτερα σημαντική έχει εξίσου αποδειχθεί η παρουσία ζώων στην ανάπτυξη σημαντικών χαρακτηριστικών σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, ιδιαιτέρως στις νεαρές ηλικίες, όπως είναι η υπευθυνότητα, η φροντίδα, ο σεβασμός και η υποστήριξη.
Σε μία εποχή όπου σημαντικές κοινωνικές αξίες και σταθερές έχουν διαβρωθεί χάνοντας το νόημά τους και ο άνθρωπος λόγω των ταχύτατων ρυθμών ζωής απορροφάται από τα προβλήματα και απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την φύση, τα κατοικίδια καλούνται να διαδραματίσουν έναν σπουδαίο ρόλο. Έχουν την «μαγική» ιδιότητα να μετατρέπουν απλές καθημερινές μας στιγμές σε ατελείωτο παιχνίδι, λειτουργώντας ως αρωγός στην προσπάθεια διαφυγής από την πεζή καθημερινότητα, διδάσκοντας μας ταπεινές αξίες, οι οποίες έχουν τεθεί σε δεύτερη μοίρα, καταφέρνοντας παράλληλα να ενταχθούν ως αναπόσπαστο μέλος στην οικογένεια μας. Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του ιδιοκτήτη και του κατοικιδίου του καθιστά μια ισχυρή πηγή στήριξης, κάνοντας το άτομο πιο ευτυχισμένο και προσδίδοντας ουσιαστικό νόημα στη ζωή του.
Εντούτοις, συχνά οι άνθρωποι δείχνουν το σκληρό τους πρόσωπο και την απουσία επαρκούς ευαισθητοποίησης απέναντι στα ζώα εγκαταλείποντάς τα στο δρόμο και αυξάνοντας έτσι καθημερινά τον αριθμό των αδέσποτων. Γεγονός ιδιαίτερα λυπηρό, αν σκεφτεί κανείς ότι πολλά από αυτά είτε δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την απαραίτητη τροφή για την επιβίωσή τους είτε στερούνται ιατρικής περίθαλψης και αναγκαίου εμβολιασμού. Βέβαια, η πραγματικότητα έχει δείξει πως ο μεγαλύτερος εχθρός τους είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος πολλές φορές προβαίνει σε βίαιες, ακόμα και φονικές επιθέσεις εναντίον τους κυρίως λόγω έλλειψης στοιχειώδους παιδείας ή ανεπαρκούς ενημέρωσης από την πλευρά της πολιτείας. Ωστόσο, δεκάδες φιλοζωικές εταιρίες, σωματεία και οργανώσεις δραστηριοποιούνται και προστατεύουν τα αδέσποτα ζώα, προσφέροντας τους μία στοργική στέγη. Το έργο τους χρήζει μεγάλης αποδοχής και στήριξης, τόσο οικονομικής όσο και ιδεολογικής, ώστε να περιοριστεί η ανεύθυνη συμπεριφορά και να υιοθετηθεί από όλους μία συνετή στάση απέναντι στα ζώα, συμβάλλοντας στον περιορισμό τα βίας έναντι των ανυπεράσπιστων αυτών πλασμάτων.
Είναι πολύ εύκολο να αφιερώσουμε λίγο χρόνο, χώρο και αγάπη σε ένα ζωάκι που ουσιαστικά το έχει ανάγκη, αρκεί να το θέλουμε πραγματικά και θα γίνουμε ευτυχισμένοι!
Γεννήθηκε το 1997 και είναι πτυχιούχος του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ξένες γλώσσες και αγαπά τα ταξίδια. Τα σχέδια της για το μέλλον είναι να ασχοληθεί σε μεταπτυχιακό επίπεδο με την επικοινωνία και το marketing.
