Η επικοινωνιακή στρατηγική Biden: Σε ποια μέσα επενδύει και ποιους προσπαθεί να προσελκύσει;

Της Σωτηρίας Γιαννακοπούλου,

Από τον Απρίλιο του 2019, όταν ανακοίνωσε και επίσημα την έναρξη του αγώνα του για τη διεκδίκηση του χρίσματος των Δημοκρατικών, ο Joe Biden θεωρείται ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί για την κατάκτηση της ηγεσίας του μπλε κόμματος, τόσο εντός των εσωκομματικών κύκλων του, όσο και στην πλειοψηφία της εκλογικής του βάσης. Ποιος είναι, ωστόσο, ο παράγοντας που οδήγησε άπαντες στο εν λόγω συμπέρασμα; Μα φυσικά, η μακροχρόνια πορεία του στα κοινά, μέσω της οποίας εξασφάλισε αξιοσέβαστη εμπειρία και γνώση αναλαμβάνοντας θέσεις κομβικής σημασίας, με αποκορύφωμα ασφαλώς την τοποθέτησή του στη θέση του αντιπροέδρου των κυβερνήσεων του Barack Obama, η οποία ενίσχυσε θεαματικά το κύρος του στο ευρύ κοινό αυξάνοντας παράλληλα και τη δημοτικότητά του. Η υποψηφιότητα Biden αποτέλεσε επομένως τη σίγουρη και ασφαλή λύση, με πολλούς να υποστηρίζουν ότι είναι πλέον δικαιωματικά η ώρα του να ηγηθεί του κόμματος, το οποίο υπηρετεί σταθερά από τις αρχές της δεκαετίας του ’70.

Μιντιακά, η εικόνα του ως ένας από τους παλαιότερους στυλοβάτες των Δημοκρατικών τέθηκε σε πρώτο πλάνο από το επικοινωνιακό επιτελείο του, επενδύοντας στην προσήλωσή του στον αμερικανικό λαό αλλά και στην εμπιστοσύνη που αποπνέει ως πολιτικό πρόσωπο. Η μετριοπαθής στάση του όσον αφορά την τοποθέτησή του γύρω από τα φλέγοντα ζητήματα της αμερικανικής κοινωνίας, η οποία χαρακτηρίζει και γενικότερα την πολιτική του γραμμή, καθώς και η αποφυγή βαρύγδουπων δηλώσεων και τοποθετήσεων κατά την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας του ήταν επίσης στοχευμένη, δεδομένου ότι ήθελε να εστιάσει στην προβολή της προσωπικότητας, της ιστορίας αλλά και του έργου που είχε διατελέσει κατά τα προηγούμενα έτη. Η υπέρ του δέοντος προβολή του σε συνδυασμό με την έλλειψη συγκεκριμένου πολιτικού πλάνου και πολιτικής τοποθέτησης επικρίθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους αντιπάλους του, εξαπολύοντας κατηγορίες για ναρκισσιστικές τάσεις του πρώην αντιπροέδρου και υπογραμμίζοντας ότι η μη τοποθέτησή του περί των εθνικών και μη ζητημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών καθιστά ένδειξη της ανικανότητάς του έναντι της διαχείρισης των επικείμενων κρίσεων.

Η επικοινωνιακή στρατηγική του Biden έθετε σε πρώτο πλάνο την προσέγγιση των παραδοσιακών ψηφοφόρων του Δημοκρατικού Κόμματος, οι οποίοι θα μπορούσαν αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στην αμερικανική πολιτική σκηνή να στηρίξουν την υποψηφιότητά του, λειτουργώντας τόσο ως υποστηρικτές, όσο και ως εν δυνάμει χρηματοδότες της προεκλογικής του εκστρατείας. Τα μέσα στα οποία επενδύθηκαν τα πρώτα κεφάλαια για την προβολή της υποψηφιότητάς του ήταν ασφαλώς τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, με τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα και φωτογραφίες στον τύπο, ενώ αξιοποιήθηκαν και οι λίστες των ηλεκτρονικών ταχυδρομείων που «κληρονόμησε» από τον Barack Obama, μέσω των οποίων στάλθηκαν ενημερωτικά μηνύματα στους ψηφοφόρους του Δημοκρατικού Κόμματος. Ιδιαίτερη έμφαση, ωστόσο, δόθηκε και στο Facebook, όπου υπάρχει η δυνατότητα να κατηγοριοποιηθούν οι αποδέκτες των διαφημιστικών μηνυμάτων εν αντιθέσει με τα παραδοσιακά μέσα, όπου τα μηνύματα μεταδίδονται καθολικά. Μάλιστα, στην περίπτωση του Facebook παρατηρείται κάτι πρωτοφανές ως προς την προσέγγιση των ψηφοφόρων. Οι ηλικιακές ομάδες στις οποίες αποφάσισε να επενδύσει ο πρώην αντιπρόεδρος είναι οι ηλικίες άνω των 45, γεγονός που αντιφάσκει με τη γενικότερη τάση των πολιτικών, που συνήθως επιδιώκουν να κερδίσουν τη στήριξη της νέας γενιάς ψηφοφόρων.

Σύμφωνα με ποσοστά της BPI, σχεδόν το 50% των διαφημιστικών δαπανών του Biden τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2019 απευθυνόταν στην ηλικιακή ομάδα των 45-64, το αντίστοιχο 32% σε ηλικίες άνω των 65, ενώ οι διαφημίσεις για τις νεότερες ηλικίες των 25-44 περιορίστηκαν μόλις στο 17%. Ο λόγος για τον οποίο το επικοινωνιακό επιτελείο του Biden εστίασε στους μεγαλύτερους σε ηλικία ψηφοφόρους, είναι το γεγονός ότι αποτελούν την πλειοψηφία των δημοκρατικών ψηφοφόρων, συνεπώς είναι πιο πιθανό να στηρίξουν την υποψηφιότητά του. Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι ο έτερος αντίπαλός του για την προεδρία των Δημοκρατικών Bernie Sanders ακολουθεί μια διαφορετική προσέγγιση, εστιάζοντας κατά βάσει σε νεότερες ηλικίες με το 47% των διαφημίσεών του να επικεντρώνεται στην ηλικιακή ομάδα 25-44, το 29% στην ομάδα 45-64 και το 15% στους άνω των 65.

Η επικοινωνιακή στρατηγική του δοκιμάστηκε τις πρώτες εβδομάδες των προκριματικών εκλογών, όπου η έκβαση της εκλογικής διαδικασίας δεν τάχθηκε υπέρ του. Η αναδιαμόρφωση της έμοιαζε πλέον μονόδρομος, αναζητώντας σε πρώτη ανάλυση τα αίτια της κακής της απόδοσης. Το κύριο πρόβλημα του Biden δεν ήταν άλλο από τους επονομαζόμενους “Bernie Bros”, υποστηρικτές του Sanders, οι οποίοι διαβάλλουν, κατηγορούν και μάχονται την υποψηφιότητά του, εξαπολύοντας σκωπτικά σχόλια στα social media εναντίον του, επιχειρώντας να θίξουν την εικόνα του με σκοπό την επικράτηση Sanders. Για την αντιμετώπιση της εν λόγω ομάδας ο ίδιος ο Biden επιστράτευσε τους υποστηρικτές του, παρακινώντας τους να απαντούν στα σχόλια αυτά με σκοπό την εξάλειψη τέτοιου είδους φαινομένων, τα οποία όπως δήλωσε πλήττουν την ενότητα του κόμματος δημιουργώντας εσωκομματικές εντάσεις και διαξιφισμούς, ενώ ενισχύουν έμμεσα την υποψηφιότητα του Donald Trump θέτοντας τοιουτοτρόπως τον Sanders προ των ευθυνών του για τα αποτελέσματα ανάλογων συμπεριφορών.

Η ενίσχυση της παρουσίας του στα social media κρίθηκε εξίσου αναγκαία για την προσέλκυση ψηφοφόρων νεότερης ηλικίας, αλλά και για την ποιοτικότερη επικοινωνία με τους υποστηρικτές του. Το Instagram, το Twitter, το Youtube και το Facebook αποτελούν την κύρια πηγή πληροφόρησης των νέων ψηφοφόρων, δεδομένου ότι οι συγκεκριμένες ηλικίες ασχολούνται αρκετές ώρες της ημέρας με τα εν λόγω μέσα. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι τα έσοδα που εξασφαλίστηκαν από τις δωρεές μετά τη θριαμβευτική νίκη του στη Νότια Καρολίνα, επενδύθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου στη διαδικτυακή του εκστρατεία. Μάλιστα, το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου και εν όψει της Super Tuesday ο πρώην αντιπρόεδρος δαπάνησε 2.3 εκατομμύρια δολάρια για τις διαφημίσεις του αποκλειστικά στο Facebook, ενώ μέχρι τέλος Μαρτίου το ποσό αυτό επρόκειτο να υπερβεί τα 9 εκατομμύρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Φεβρουάριο, επενδύθηκαν μόλις 734.000 για τις διαφημίσεις σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σημαντικά κονδύλια αξιοποιήθηκαν και στην προώθηση μέσω του Youtube, για την κατασκευή βίντεο που εστιάζουν στην πορεία του Biden, αλλά και στο Instagram. Η όλη αλλαγή της στρατηγικής του στέφτηκε με απόλυτη επιτυχία, καθώς σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις του Μαρτίου κατάφερε να επικρατήσει, εξασφαλίζοντας άτυπα το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών.

Το τρωτό του σημείο όσον αφορά την έλλειψη συγκεκριμένων τοποθετήσεων πάνω στα μείζονα ζητήματα της αμερικανικής κοινωνίας, εξαιτίας της οποίας κατηγορήθηκε έντονα από τους αντιπάλους του, αποτελεί πλέον παρελθόν, καθώς μέσω δηλώσεών του στο Twitter και στο Facebook τοποθετείται πλέον καθημερινά σχολιάζοντας φλέγοντα ζητήματα που ταλανίζουν τον αμερικανικό λαό. Άλλο ένα χρήσιμο μέσο το οποίο πλέον χρησιμοποιεί πολύ συχνά προκειμένου να έχει άμεση επαφή με τους ψηφοφόρους είναι τα lives στο Instagram, όπου έχει την ευκαιρία να συνομιλήσει με νέους κατά βάσει ψηφοφόρους, απαντώντας άμεσα στις ερωτήσεις που του τίθενται. Με τον τρόπο αυτόν επιδιώκει να προσηλυτίσει τη νέα γενιά κερδίζοντας την εμπιστοσύνη αλλά και τη συμπάθειά της.

Η όλη αυτή προσέγγιση των social media ασφαλώς δεν είναι τυχαία. Αν και δε μπορεί επίσημα να κηρύξει την έναρξη του αγώνα του εναντίον του Ρεπουμπλικανού αντιπάλου του και νυν προέδρου Trump, καθώς ο Sanders δεν έχει εγκαταλείψει ακόμη την εκστρατεία του παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις για την έκβαση της μάχης, ο Biden γνωρίζει ότι υστερεί στο κομμάτι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε σχέση με τον Trump, κάτι το οποίο αποδεικνύουν και τα νούμερα των χρηστών που ακολουθούν τους δύο πολιτικούς. Συγκεκριμένα, ο Biden έχει 1,6 εκατομμύρια ακόλουθους στο Instagram έναντι 18,7 του Trump, με την απόκλιση στο Facebook να είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ έχει 26 εκατομμύρια ακόλουθους, τη στιγμή που ο Biden περιορίζεται και πάλι στους 1,6.

Το επικοινωνιακό επιτελείο του Biden γνωρίζει ότι η εν λόγω απόκλιση είναι ιδιαιτέρως ανησυχητική και χρήζει άμεσης διευθέτησης, πόσο μάλλον τώρα, καθώς η πανδημία του κορωνοϊού δεν αφήνει περιθώρια για ταξίδια, μετακινήσεις και μαζικές διαδηλώσεις, μέσω των οποίων οι υποψήφιοι προσελκύουν νέους ψηφοφόρους αλλά και κυρίως χρηματοδότες. Η διαχείριση της πανδημίας από τον Trump και οι δυσκολίες που φαίνεται να αντιμετωπίζει στη διαχείριση της εν λόγω κρίσης, ασφαλώς και μπορούν να λειτουργήσουν υπέρ του Biden. Ωστόσο, η συνεχής προβολή του Trump από τα media λόγω του ιού δεν αφήνουν περιθώρια για προβολή του Biden, γεγονός που μπορεί να αποβεί μοιραίο για την πορεία του προς την προεδρία των ΗΠΑ. Ο ίδιος προκειμένου να υπογραμμίσει την έλλειψη οργάνωσης της κυβέρνησης Trump, αναπολεί τη διαχείριση της έξαρσης του ιού Έμπολα το 2014 και τα μέτρα τα οποία έλαβε η κυβέρνηση Obama, στην οποία κατείχε τη θέση του αντιπροέδρου. Η αναφορά, άλλωστε, στο πρόσωπο του πρώην προέδρου αποτελεί «αγαπημένη του συνήθεια», καθώς ο πρόεδρος Obama είναι ιδιαίτερα αγαπητός στον αμερικανικό λαό και κυρίως από τους Δημοκρατικούς ψηφοφόρους. Η συμμετοχή του στις κυβερνήσεις Obama συντέλεσε και στην αύξηση των ποσοστών του στους Αφροαμερικανούς, δεδομένου ότι η εικόνα του έχει ταυτιστεί με τον πρώτο μαύρο πρόεδρο των ΗΠΑ, προσδίδοντάς του αρκετούς βαθμούς στον μαραθώνιο αγώνα του για την κατάκτηση της πολυπόθητης προεδρίας.

Η μάχη του Biden για την κατάκτηση της προεδρίας των ΗΠΑ μόλις τώρα ξεκίνησε. Ο αγώνας θα είναι σκληρός και ο πρόεδρος Trump θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να ανανεώσει τη θητεία του. Θα καταφέρει ο Biden να διακόψει οριστικά την πορεία του αλαζονικού πλανητάρχη ή απλώς θα περάσει στην ιστορία ως ένας ακόμη υποψήφιος για το χρίσμα; Ο χρόνος θα δείξει…

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

1. A Grounded Biden Campaign Is Trying To Reach Voters In The Cloud, NPR, https://www.npr.org/2020/03/25/820741876/a-grounded-biden-campaign-is-trying-to-reach-voters-in-the-cloud?fbclid=IwAR0OTaFbj6HXnzeoZs-0Pz3qAwwMWx-eACRy7I8iOk2yd4MtU6IkaxJ8aes
2. ‘There’s no playbook for this’: Biden trapped in campaign limbo, Politico, https://www.politico.com/news/2020/03/21/coranavirus-puts-biden-in-limbo-138726?fbclid=IwAR2f3KFlgaBRbrPPDAtUmG-OOSMMayd_LM2DIocUUZfLgv-tU8B28K5OIj0
3. Biden readies plan to finish off Bernie, Politico, https://www.politico.com/news/2020/03/14/biden-sanders-2020-endorsements-129182?fbclid=IwAR24xZf8_-yDvvJjv36Z2Rmc1hok6kpH_RX2-pFpMakaWFht9h3yxYbPZUU
4. The Biden campaign has dramatically increased Facebook ad spending since Super Tuesday, CNBC, https://www.cnbc.com/2020/03/10/biden-campaign-dramatically-increases-facebook-ad-spending-in-march.html?fbclid=IwAR2ZAjKYR0w90B2mf_vBDER35yZg9Cr8Obpuh4xp5DaUHjlsDfskQFtu87g
5. Biden campaign launches its largest ad buy in 2020 election, CNN politics, https://edition.cnn.com/2020/03/07/politics/biden-campaign-ad-buy-primaries/index.html?fbclid=IwAR0ZAUG3D2roykWl3qZMF9o6GzY0P-xni9iSa2iT-jrxx1FJFpHEkCPow1c
6. Biden’s ‘Bernie brothers’ remark lights up social media, Politico, https://www.politico.com/news/2020/03/06/joe-biden-bernie-brothers-twitter-123310?fbclid=IwAR1srzw9WPjMy5sj9Q00g4v0yEQ8NGUfetAxNz_BcSe97IrVSLbYrIWX82U
7. Joe Biden, Politico, https://www.politico.com/2020-election/candidates-views-on-the-issues/joe-biden/?fbclid=IwAR0WLBKCg73OirvKYfGXi3VYI4JmYA-xlnWpuBtZg3zXU-jVSixuc8yipoo
8. Joe Biden campaign urges supporters to defend him on social media, Star Advertiser, https://www.staradvertiser.com/2020/01/28/news/joe-biden-campaign-urges-supporters-to-defend-him-on-social-media/?fbclid=IwAR2Hq_bn8hJbGaMSLpyZw42yUEBu9omIq3wj7mTS-USiYrC2MZqTvAw3Y-M
9. Joe Biden is spending a lot of money on Facebook, Vox, https://www.vox.com/policy-and-politics/2019/5/31/18646038/joe-biden-facebook-ad-spending-bernie-sanders?fbclid=IwAR0-mq6OvapCa8i6tcSW9DcJsHiA6FBfVHs2MwR9dpR37mB1XycSTwJaCSQ

Σωτηρία Γιαννακοπούλου

Γεννήθηκε το 1997 στη Δράμα. Από μικρή ηλικία είχε έντονο ενδιαφέρον για την πολιτική, το οποίο έμελλε να καθορίσει και την επιλογή των σπουδών της. Σήμερα είναι απόφοιτη του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Έχει δουλέψει ως ασκούμενη στο Υπουργείο Εξωτερικών και σε εταιρεία δημοσκοπήσεων, ενώ έχει συμμετάσχει σε προσομοιώσεις πολιτικών θεσμών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και ενδιαφέροντα της αποτελούν οι διεθνείς σχέσεις και η πολιτική ανάλυση με την οποία φιλοδοξεί να ασχοληθεί και  σε μεταπτυχιακό επίπεδο.