16.7 C
Athens
Τρίτη, 5 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Χαρίλαος Τρικούπης

In Memoriam: Χαρίλαος Τρικούπης


Της Έλενας Καππέ, 

O Χαρίλαος Τρικούπης ήταν Έλληνας διπλωμάτης, πολιτικός και Πρωθυπουργός. Κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας επί 19 χρόνια, από το 1875 έως το 1894, παίρνοντας τη θέση του πρωθυπουργού επτά συνολικά φορές και κυβέρνησε τη χώρα για σχεδόν 10 χρόνια. Στην τελευταία του κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αντεπεξέλθει στις οικονομικές υποχρεώσεις που είχε δημιουργήσει έναντι των ξένων δανειστών με συνέπεια να επέλθει η πτώχευση της Ελλάδας με την ιστορική φράση του «δυστυχώς επτωχεύσαμεν», την οποία, όμως, δεν τεκμηριώνει η ιστοριογραφία, όπως αποδεικνύεται από την μη ύπαρξη της στα πρακτικά της Βουλής.

Γεννήθηκε στο Ναύπλιο και καταγόταν από την ιστορική οικογένεια Τρικούπη του Μεσολογγίου και την οικογένεια Καρατζά της Κωνσταντινούπολης. Ήταν γιος του Σπυρίδωνα Τρικούπη πολιτικού, ιστορικού και διατελέσαντα πρωθυπουργού της Ελλάδας, κατά την διάρκεια προ της ανεξαρτησίας, και της Αικατερίνης του γένος Μαυροκορδάτου. Νονός του ήταν ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης. Μετά τη φοίτησή του σε γυμνάσιο της Αθήνας, σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου μετά από τρία χρόνια ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι. Έπειτα από το πέρας των σπουδών του έγινε ιδιαίτερος γραμματέας του πατέρα του, που διατελούσε τότε πρέσβης στο Λονδίνο και ακολούθως το 1856 διορίστηκε επίσημος γραμματέας της πρεσβείας στο Λονδίνο, ακολουθώντας το διπλωματικό σώμα. Το 1862 εκλέχτηκε πληρεξούσιος της Β΄ Εθνικής Συνέλευσης της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου και αποσυρθέντος του πατέρα του ανέλαβε ως επιτετραμμένος της πρεσβείας. Αν και η διπλωματική σταδιοδρομία του υπήρξε πολύ σύντομη, διακρίθηκε για την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του, το 1863, κατά τις διαπραγματεύσεις με την αγγλική κυβέρνηση, ως πληρεξούσιος της ελληνικής κυβέρνησης, στη σχετική συνθήκη της παραχώρησης των Ιονίων Νήσων από τη Μεγάλη Βρετανία στο Βασίλειο της Ελλάδος, που ήταν ο κυρίαρχος όρος αποδοχής του στέμματος του Βασιλείου από τον πρίγκιπα της Δανίας και μετέπειτα Βασιλέα των Ελλήνων Γεώργιο Α΄. Το 1865 εκλέχτηκε βουλευτής Μεσολογγίου και το 1866 ανέλαβε τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών στην 3η κυβέρνηση του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, αλλά στους επόμενους μήνες ήρθε σε διάσταση απόψεων με τον Κουμουνδούρο και απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση.

Παρόλα αυτά και άλλα γεγονότα που έγιναν, κατέληξε στη φυλάκισή του για τέσσερις ημέρες, λόγω του περίφημου άρθρου «Τις πταίει», ενώ λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 1875 έλαβε εντολή από το Βασιλιά να σχηματίσει κυβέρνηση, διαλύοντας τη Βουλή με τη προκήρυξη και στη συνέχεια διενέργεια εκλογών. Είχε προηγηθεί η εκτενής αρθρογραφία του από το προηγούμενο έτος (1864) που κατ’ ουσίαν επέβαλε στον Άνακτα την «Αρχή της Δεδηλωμένης» εμπιστοσύνης της Βουλής για τη συγκρότηση της Κυβέρνησης, βασικό πυρήνα του Κοινοβουλευτισμού. Παρέμεινε στην εξουσία για 5,5 περίπου μήνες, μέχρι τις 15 Οκτωβρίου του 1875, όπου κατά τις εκλογές που διεξήχθησαν, διατηρώντας και αυτός μειοψηφία αναγκάστηκε σε παραίτηση υπέρ του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, που είχε πλειοψηφήσει. Έπειτα, αποτέλεσε αντίπαλο πόλο με τον Θεόδωρο Δηλιγιάννη έως το 1895, οπότε και αποχώρησε από την πολιτική

Ο Χαρίλαος Τρικούπης ήθελε έναν ιδιαίτερα αισιόδοξο εκσυγχρονισμό, ο οποίος παρουσίασε προβλήματα, καθώς οι αλλαγές δε βρήκαν πρόσφορο έδαφος λόγω της προβληματικής ελληνικής οικονομίας και του συντηρητικού πνεύματος της εποχής. Χαρακτηριστικό της προοδευτικότητάς του είναι το παράτολμο, για την εποχή του, όραμά του για τη ζεύξη του στενού Ρίου-Αντιρρίου, ιδέα που υλοποιήθηκε πάνω από έναν αιώνα αργότερα, το 2004, με την κατασκευή της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, στην οποία δόθηκε το όνομά του.

Πέθανε στις 30 Μαρτίου 1896 σε ηλικία 63 ετών, στις Κάννες της Γαλλίας και θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς της χώρας μας λόγω των έργων έκανε και των εκσυγχρονιστικών ιδεών του.


TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ελένη Καππέ
Ελένη Καππέ
Είναι τελειόφοιτη φοιτήτρια του τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, με κατεύθυνση στην Ιστορία της Επιστήμης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννημένη το 1996 στην Αθήνα. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και ασχολείται εδώ και χρόνια με τη προσφορά εθελοντικού έργου σε ευπαθείς ομάδες. Στόχος της είναι μια ακαδημαϊκή καριέρα στον τομέα της ιστορίας καθώς και ένα αξιόλογο κοινωνικό έργο. Σημαντικότερο, θεωρεί το να προσφέρει βοήθεια σε όσους την έχουν ανάγκη, ανιδιοτελώς. Η ευγνωμοσύνη στα μάτια τους είναι η μεγαλύτερή της ανταμοιβή.