Της Κωνσταντίνας-Μαρίνας Χριστοφή,
Φτώχεια, συνώνυμο πενία, εικόνα σπαραχτική με έντονο το στοιχείο της στέρησης. Στα χρόνια της κρίσης η φτώχεια έγινε μια έννοια τόσο συχνή, τόσο γνωστή, σχεδόν σύμφυτη της ανθρώπινης αντανάκλασης, μια έννοια μοναδική με χίλια πρόσωπα. Η έλλειψη των αναγκαίων δεν αφορά μόνο στα υλικά, στα πράγματα, στα αντικαταστατά αλλά και στα ιδανικά, στις αξίες, στα αισθήματα, στην ηθική. Ο τόσο έντονα ερμητικός άνθρωπος άρχισε να ωχριά, άρχισε να γίνεται «λιγότερο ανθρώπινος» δηλαδή.
Ο αμοραλισμός, οι ανασφάλειες και οι αναστολές είναι η σύγχρονη όψη της φτώχειας, μιας νέας φτώχειας η οποία σχεδόν στοιχειώνει τους ανθρώπους και τους κάνει αδύναμους, σχεδόν μη δεκτικούς σε ένα συναισθηματικό μεγαλείο. Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι έχουμε γίνει καχύποπτοι, ανταγωνιστικοί και θέτουμε ορισμένες φορές εκ των προτέρων τείχη στη δική μας εξέλιξη ως φίλοι, ως σύντροφοι και ως επαγγελματίες.
Δυστυχώς στις μέρες μας, οι άνθρωποι στιγματιζόμαστε από την δυσπιστία απέναντι στο συνάνθρωπο από τον φόβο, από τον ναρκισσισμό μας και από την έμφυτη ανάγκη της αμφισβήτησης – μιας αμφισβήτησης όμως μη σωκρατικής, μη παραγωγικής, παρά καχύποπτης. Είναι διαχρονικό στοιχείο το να επιθυμούμε ως όντα να ασχοληθούμε με ζητήματα υλικά, με ελλείψεις που αποτιμώνται σε ποσότητα και όχι σε ποιότητα.
Οι υλικές απώλειες και ανάγκες είναι αδιαμφισβήτητα σημαντικές, ωστόσο, εξίσου σημαντικές είναι και οι συναισθηματικές. Σε αυτό το σημείο είναι άξιο απορίας… «Ο άνθρωπος έχει πάψει να αισθάνεται;» Η πλειοψηφία θα απαντούσε μονολεκτικά «όχι», με μια βαθύτερη ενδοσκόπηση όμως, το απόλυτο «όχι» τρέπεται σε ένα διστακτικό «ίσως». Η απάντηση δεν είναι μονολεκτική, όμως προσωπικά, και ακολουθώντας τη μέση οδό, πιστεύω ότι οι άνθρωποι βάζουμε μικρές παύσεις σε έννοιες και όρους που μας απομακρύνουν από το πολυπερπατημένο μονοπάτι της προβλέψιμης καθημερινότητάς μας.
Κανείς δεν επωμίζεται ατομικά την ευθύνη στην συνείδησή του, αντίθετα, είναι οι εξωτερικοί παράγοντες που ωθούν τον καθένα ξεχωριστά να δρα κατά αυτόν τον τρόπο ως μονάδα. Δυστυχώς, ο χαρακτηρισμός «δύσκολη εποχή» δεν περιγράφει, στην ολότητά τους, τις καθημερινές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο καθένας στο χώρο εργασίας του, στον προσωπικό του χώρο, στην οικογένειά του κτλ. Ο άνθρωπος έχει πολλαπλούς ρόλους και για αυτό οι εξωτερικοί παράγοντες μπλέκονται τόσο έντονα με τις εσώτερες συνάψεις του.
Δεν είναι δύσκολο να απομακρυνθεί κανείς από τον βαθύ συναισθηματισμό του, την αλληλεγγύη, τον ανθρωπισμό, το γενικότερο αίσθημα δηλαδή, που τον καθιστά ικανό να συνυπάρχει αρμονικά με τους ετέρους. Η ανάγκη για την καλή ζωή, για την προσωπική ανάδειξη, για την επιβίωση σε ένα κόσμο που βρίθει προβλημάτων μας έχει απομακρύνει έντονα από την φύση μας, από τον σκεπτικισμό μας, από την ευελιξία μας να γνωρίζουμε, να απολαμβάνουμε, να είμαστε άνθρωποι.
Το πρόβλημα είναι βαθιά κοινωνικό, καθώς διαταράσσει τις ισορροπίες της συνύπαρξης, του σεβασμού, της ειλικρινούς συμβίωσης με τον συνάνθρωπο. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι κινδυνεύουμε να γίνουμε έρμαια των αναγκών μας και όχι κυβερνήτες του εαυτού μας. Κινδυνεύουμε, επίσης, να κλειστούμε στην εσωστρέφειά μας, να γίνουμε μοναχικοί συνοδοιπόροι του Σισύφου. Κινδυνεύουμε να γίνουμε πρωταγωνιστές όλων όσων θέλουμε να αποφύγουμε.
Πολλά ερωτηματικά αναδύονται και ακόμα περισσότερα «γιατί»… Ο καθένας όμως πρέπει να παλέψει με τις καθημερινές δυσκολίες και να απομακρύνει τους εξωτερικούς του δαίμονες από το «είναι» του. Το προαναφερθέν «είναι» είναι αυτό που χρίζει τον άνθρωπο ζωντανό, ικανό να αισθανθεί, να σπάσει, να τσαλακωθεί και εν τέλει να ξανασηκωθεί και να αντιμετωπίσει όλα όσα τον απομακρύνουν από την ουσία του.
Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος της Νομικής, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Ο τομέας που την ενδιαφέρει αρκετά όσον αφορά στη νομική, είναι εκείνος του ναυτικού δικαίου, ωστόσο την αγγίζουν έντονα και ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Σε ένα έξω-νομικό πλαίσιο, λατρεύει ιδιαίτερα τη συγγραφή, τη λογοτεχνία και την τέχνη. Τέλος, προσπαθεί να δραστηριοποιείται όσο το δυνατόν περισσότερο εθελοντικά καθώς υποστηρίζει έντονα τις αρχές της φιλανθρωπίας και ανιδιοτέλειας.
