Του Ραφαήλ Νικόλαου Μπελενιώτη,
Η αυριανή εθνική εορτή δεν θα εορταστεί ως συνηθιζόταν, με πολιτικές και στρατιωτικές παρελάσεις, με δημόσιες συναθροίσεις και σχολικές εορτές. Ημέρα εθνικής ανάτασης η αυριανή, όμως τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συνεχίζει να κυριαρχεί ο φόβος, η απομόνωση και η μοναχικότητα.
Η σκέψη για την επόμενη ημέρα που θα ακολουθήσει τη πανδημία κατέχει τη “θέση των επισήμων” τόσο στις μεταξύ μας συζητήσεις όσο και μέσα μας, στις μύχιες σκέψεις και αγωνίες μας. Τι θα γίνει με την οικονομία; Τι θα απογίνουν οι εργαζόμενοι μέχρι να ανακάμψουν οι δουλειές των επιχειρήσεων; Μόλις βγήκαμε από μια δεκαετή ύφεση και θα μας χτυπήσει άλλη μια;
Η σημαία που καλούμαστε σαν συμβολική πράξη ενότητας να κρεμάσουμε στο μπαλκόνι του σπιτιού μας, δεν μπορεί να απαλύνει την πραγματικότητα της απομόνωσης, την απαγόρευση του συλλογικού εορτασμού μιας εθνικής εορτής. Αν μη τι άλλο, ακόμα και για όσους δεν αποτελούσε η εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου ενδεδειγμένη από αισθητική άποψη θα αισθανθούν την απουσία της, ακόμα και οι πιο σκληροί πολέμιοι των μαθητικών παρελάσεων θα νιώσουν την βαριά ησυχία στους δρόμους, την απουσία των εμβατηρίων, το γέλιο των παιδιών. Δεν το έχουμε συνηθίσει όλο αυτό.
Όμως η αναστολή της κυκλοφορίας, η απαγόρευση των συναθροίσεων, η εθελοντική ή και επιβεβλημένη απομόνωση, η αναστολή, ως επακόλουθο, των εορτασμών της 25ης Μαρτίου αποτελούν κομμάτι ενός ευρύτερου σχεδίου ανάσχεσης του κινδύνου – ιού. Αποτελούν σημεία σε έναν κορμό εθνικής ασφάλειας με στόχο την συλλογική και αποτελεσματική προστασία του συνόλου της κοινωνίας. Η αναστολή των ατομικών και κοινωνικών «ελευθεριών» είναι μια κακή αρχή, δημιουργούν όλα αυτά τα μέτρα κακό προηγούμενο; Πόσο εξοικειωμένοι είμαστε με την παραχώρηση της ελευθερίας των κινήσεων μας; Πόσο εκπαιδευμένοι εν τέλει είμαστε μέσα στον ρου της εθνικής μας ιστορίας στον αυτοπεριορισμό; Εμπιστευόμαστε το κράτος σε αυτήν την δύσκολη συγκυρία;
Η 25η Μαρτίου είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να αφιερώσουμε χρόνο σε μια μεγάλη συζήτηση, ακόμα και να απαντήσουμε σε ερωτήματα που θα αφορούν την επόμενη ημέρα. Έχουμε κουλτούρα εθνικής ασφάλειας -γιατί ας μην γελιόμαστε-, οι παραπάνω ερωτήσεις αυτό προσπαθούν να απαντήσουν. Αποδεικνύεται όσο ποτέ άλλοτε αναγκαία η διαμόρφωση μιας νέας εθνικής κουλτούρας σχετικά με την κρατική και εθνική ασφάλεια, η οποία δεν μπορεί να ορίζεται έξω και πέρα από τις υπάρχουσες δομές ασφαλείας και άμυνας των κρατικών δομών, αλλά ούτε και να περιορίζεται μονάχα σε αυτές. Αν δεν μπορούμε να απαντήσουμε κατευθείαν, ας παρατηρήσουμε τα κράτη γύρω μας, όπως το κράτος του Ισραήλ και ας δούμε με πόσο μεγάλη ευκολία κινητοποίησε δομές του βαθέως κράτους αλλά και κάθε μορφής κρατικό μηχανισμό στην εντέλεια. Αν αφουγκραστούμε τις κοινωνίες τέτοιων κρατών, θα δούμε ότι δεν υπάρχει η αίσθηση της απώλειας της ατομικής ελευθερίας, δεν δημιουργείται η ψευδαίσθηση του εγκλεισμού αλλά ικανοποιείται το συλλογικό αίσθημα ασφάλειας κάθε φορά που λαμβάνονται μέτρα τα οποία αναστέλλουν ατομικές ελευθερίες.
Ο Έβρος και στην συνέχεια ο αόρατος εχθρός Covid-19 ήρθαν να μας θυμίσουν με τον πιο εμφατικό τρόπο την έλλειψη μιας κουλτούρας εθνικής ασφάλειας. Τα επεισόδια στον Έβρο αλλά και η έκρηξη του Covid-19 στη χώρα μας έλαβαν χώρα σε μια περίοδο έντασης με τη γείτονα, όταν δηλαδή οι ένοπλες δυνάμεις αλλά και οι αστυνομικές δυνάμεις αναγκάσθηκαν να αφιερώσουν μεγάλο μέρος των δυνάμεων τους στις Καστανιές ενώ έπρεπε να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση και επιχειρησιακή ετοιμότητα. Τα κυβερνητικά επιτελεία επέδειξαν πρωτόγνωρη ετοιμότητα. Υψηλή ικανότητα επέδειξαν και τα σώματα ασφαλείας τόσο στην ανάσχεση της απειλής στα σύνορα μας όσο και στην ανάσχεση εξάπλωσης του covid-19 στην κοινότητα επιτηρώντας τα αυστηρά μέτρα περιορισμού, με αποτέλεσμα να μην μετράμε αυτήν την στιγμή ούτε υποχωρήσεις στο πρώτο μέτωπο, ούτε και απώλειες τύπου Ιταλίας στο δεύτερο. Αντανακλά όμως αυτή η εγρήγορση την πάγια εικόνα του ελληνικού κράτους; Σίγουρα όχι! Το ελληνικό κράτος έχει μια σειρά γεγονότων να παρουσιάσει, στα οποία είχε επιδείξει αργά αντανακλαστικά. Το ζητούμενο είναι αυτά τα χαρακτηριστικά να γίνουν μέρος της ελληνικής κοινωνίας και να μην εκλείψουν.
Η 25η Μαρτίου φέτος θα εορτασθεί στην ησυχία. Μέσα στην απομόνωση στην οποία έχουμε περιέλθει για το δικό μας συλλογικό καλό. Αυτού του είδους η απομόνωση μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα δημιουργική και παραγωγική σε συμπεράσματα. Ας την αξιοποιήσουμε, λοιπόν, κατάλληλα.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην Ιστορία. Αρέσκεται στο να αποκωδικοποιεί την τρέχουσα επικαιρότητα μέσω της αρθρογραφίας.
