Του Ιάσονα Χαλκίδη,
Από τις αρχές του 21ου, η ανοδική πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σημαδεύτηκε σημαντικά από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση των τελών της δεκαετίας του 2000 επηρεάζοντας έντονα την οικονομική υπόσταση και λειτουργία των κρατών μελών της, για κάποια περισσότερο και για άλλα λιγότερο, για ένα ιδιαίτερα μακρύ χρονικό διάστημα μέχρι και τα μέσα της επόμενης δεκαετίας. Ακόμη, το 2016, μετά και την έξαρση της τρομοκρατικής απειλής για τα ευρωπαϊκά κράτη και την ραγδαία εξέλιξη των πολεμικών συγκρούσεων στη Συρία, η Ευρώπη ήρθε αντιμέτωπη με πολυάριθμες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές από τη Μέση Ανατολή, των οποίων η ένταση έφτασε σε μια ύφεση περίπου την περίοδο 2018-2019. Έκτοτε, η Ένωση βίωσε μια ήπια μεταβατική περίοδο που υπογραμμίστηκε βέβαια από εσωτερικές θεσμικές αλλαγές, όπως η στελέχωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2019-2024 και οι διαπραγματεύσεις για την εγκαθίδρυση του ανανεωμένου Ευρωπαϊκού Προϋπολογισμού και του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου για την επταετία από το 2021 μέχρι το 2027.
Μολαταύτα, η μετάβαση από το 2019 στο 2020, έφερε την Ενωμένη Ευρώπη σε έναν κυκεώνα αρνητικών εξελίξεων και κρίσεων (τριών στον αριθμό) με αρκετά μεγάλο αντίκτυπο για την υπόσταση της ίδιας, αλλά και το στάτους των κρατών μελών της για το μέλλον που έρχεται. Πιο συγκεκριμένα, στις 31 Ιανουαρίου του 2020, η πολυσυζητημένη έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από τους κόλπους της ΕΕ (BREXIT) εν τέλει πραγματώθηκε, αφήνοντας έτσι την Ένωση με ένα μέλος λιγότερο (από 28 σε 27) και ένα αρκετά μεγάλο δημοσιονομικό και οικονομικό κενό να καλυφθεί, με εσωτερικές ζυμώσεις να πραγματοποιούνται εντός της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συγκεκριμένα, με τον αριθμό και την πολιτική σύσταση των Ευρωβουλευτών να αλλάζει. Αργότερα, τον Φεβρουάριο του παρόντος έτους, η μεταναστευτική κρίση επανήλθε ξανά στο Ευρωπαϊκό προσκήνιο, χτυπώντας στην προκειμένη χρονική περίοδο με εκκωφαντικό τρόπο την πόρτα μόνο της Ελλάδας και όχι και της Ιταλίας ή της Ισπανίας όπως συνέβη πριν από περίπου 4 χρόνια. Με την εκτράχυνση της κατάστασης στα ελληνοτουρκικά σύνορα, θαλάσσια και χερσαία, την πολύ-επίπεδη πίεση της Τουρκίας να αυξάνεται και το ξεκίνημα μίας εκ νέου ανθρωπιστικής κρίσης να είναι προ των πυλών, το ζήτημα έλαβε πανευρωπαϊκές διαστάσεις, με Ευρωπαίους αξιωματικούς να επισκέπτονται τα ελληνοτουρκικά σύνορα και να προσφέρουν εμπράκτως, άμεση οικονομική, υλικοτεχνική και σε έμψυχο δυναμικό βοήθεια.
Με αυτόν τον τρόπο, το ζήτημα της νέας μεταναστευτικής κρίσης βρίσκεται σε ελεγχόμενο στάδιο, με την επικινδυνότητα του ζητήματος ωστόσο να μην αναιρείται. Τέλος, την ίδια περίοδο με την εξέλιξη του μεταναστευτικού ζητήματος, το πέπλο της πανδημίας του νέου κορωνοϊού (του COVID-19) άρχισε να απλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς πάνω από την ευρωπαϊκή ήπειρο και τις χώρες της, πλήττοντάς τες σημαντικά. Όπως είναι και ευρέως γνωστό, την τρέχουσα χρονική περίοδο, η Ενωμένη Ευρώπη μετράει χιλιάδες κρούσματα και νεκρούς, που αθροιστικά ξεπερνούν αυτούς της Κίνας, της χώρας απ’ όπου και ξεκίνησε η διασπορά αυτού του νέου και επικίνδυνου ιού. Με αυτήν την τρίτη κατά σειρά κρίση να πλήττει δριμύτατα τα ευρωπαϊκά οικονομικά και υγειονομικά συστήματα, τα όργανα της ΕΕ έσπευσαν, όπως ήταν φυσικό αλλά και επιτακτικό, να προσφέρουν άμεση οικονομική και υλικοτεχνική βοήθεια ούτως ώστε να αναπνεύσει η σοβαρά πληγμένη ευρωπαϊκή οικονομία και τα τρεμάμενα υγειονομικά συστήματα των κρατών μελών της Ηνωμένης Ευρώπης.
Εν κατακλείδι, όπως είναι εμφανώς κατανοητό, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της βιώνουν μία μελανή περίοδο και όπως φάνηκε παραπάνω, σφυροκοπήθηκαν και σφυροκοπούνται ακόμα από τις επιπτώσεις των τριών αυτών κρίσεων σε πολλαπλούς τομείς. Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ένωσης βρίσκεται ακόμη υπό διαπραγμάτευση, αποτελεί ένα παραθυράκι ευκαιρίας για την εκ νέου αναδιανομή των δημοσιονομικών και οικονομικών δεδομένων της ανάλογα με τους τομείς που αποτελούν στην τρέχουσα χρονική περίοδο προτεραιότητα για αυτήν, όπως για παράδειγμα η μεταναστευτική και κοινωνική πολιτική, αλλά και για τον επαναπροσδιορισμό του κοινού Ευρωπαϊκού Προϋπολογισμού, ώστε να βοηθηθούν παραπάνω όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης και να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικότερα τα προαναφερθέντα ζητήματα, με πιο επιτακτικό προφανώς στην προκειμένη περίπτωση, το ζήτημα της αντιμετώπισης του κορωνοϊού. Φυσικά, κάτι τέτοιο απαιτεί αμοιβαίες υποχωρήσεις, συναίνεση και συνεργασία απ’ όλες τις πλευρές, κάτι που καλώς ή κακώς δεν έχει επιτευχθεί ακόμα. Συμπερασματικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα μέλη της, σε μια τέτοια μελανή για αυτήν αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο περίοδο, πρέπει να συσπειρωθεί περισσότερο από ποτέ, κάτι που φάνηκε να συμβαίνει στην περίπτωση του προσφυγικού με την αρωγή που δέχθηκε η Ελλάδα, στα πλαίσια της αντιμετώπισης του μεταναστευτικού ζητήματος. Αυτό όμως είναι φρόνιμο να συμβεί, όχι μόνο για εξέλθει η Ευρώπη από το εν λόγω τρίμηνο των κρίσεων όσο το δυνατόν λιγότερο λαβωμένη, αλλά και να θέσει εκ νέου με το πέρας αυτού, νέες σταθερές βάσεις για το μέλλον, ώστε να προκύψει μέσα από αυτήν την περίοδο μια πιο Ενωμένη και δυνατή Ευρώπη.
Είναι βαλκανιολόγος, 25 χρονών και κατάγεται από την Θεσσαλονίκη. Κάνει το μεταπτυχιακό του στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, με ιδιότητα τις Δημόσιες Σχέσεις και τη Διοίκηση, στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ στην Ολλανδία. Έχει διατελέσει ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ, έχει αρθρογραφήσει σε ιστοσελίδες και ηλεκτρονικά περιοδικά και ομιλεί 5 ξένες γλώσσες.
