11.5 C
Athens
Πέμπτη, 19 Δεκεμβρίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Ιμπν Χαλντούν

In Memoriam: Ιμπν Χαλντούν


Του Μηνά Στραβοπόδη, 

Ο Ibn Khaldun υπήρξε ο σπουδαιότερος μουσουλμάνος Άραβας φιλόσοφος και ιστορικός. Ο λόγος που το έργο του ήταν τόσο σπουδαίο οφείλεται στο ότι υπήρξε ο πρώτος μουσουλμάνος φιλόσοφος και από τους λίγους φιλόσοφους στον κόσμο που ανέπτυξε την φιλοσοφία της ιστορίας, η οποία ήταν απαλλαγμένη από κάθε είδος θρησκευτικού στοιχείου. Δεν πρόκειται δηλαδή για έναν ιστορικό, ο οποίος απλά περιγράφει τα γεγονότα, αντίθετα παράλληλα με την περιγραφή των γεγονότων δίνει έμφαση στην κοινωνική πλευρά της εκάστοτε εποχής και περιοχής που αναλύει. Το σπουδαιότερο έργο του ήταν το «Muqaddimah» («Εισαγωγή»). Έγραψε επίσης την ιστορία της μουσουλμανικής Βορείου Αφρικής.

Ο Khaldun γεννήθηκε στις 27 Μαΐου του 1332 στην περιοχή της σημερινής Τυνησίας. Οι πρόγονοί του είχαν καταγωγή από την Νότια Αφρική, ωστόσο τον 9ο αιώνα εγκαταστάθηκαν στην υπό αραβική κυριαρχία ιβηρική χερσόνησο και συγκεκριμένα στην Σεβίλλη της Ισπανίας. Όλοι οι πρόγονοί του είχαν είτε διοικητικές θέσεις, είτε είχαν εμπλακεί ενεργά με την πολιτική, ιδίως κατά την διάρκεια των δυναστειών των Umayyad, Almoravid και Almohad. Ωστόσο, το 1248, λίγο πριν η Σεβίλλη επιστρέψει στη Ισπανία, οι Khaldun έφυγαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Βόρειου Αφρικής. Εκεί, το κοινωνικό και οικονομικό τους επίπεδο ήταν πολύ υψηλότερο από αυτό των κατοίκων της Βόρειου Αφρικής. Ο πατέρας του Khaldun ασχολήθηκε και αυτός με την διοίκηση αλλά πολύ γρήγορα την παράτησε για να ασχοληθεί με την θεολογία και την νομική, όπου λόγω του ισλαμικού νόμου, αυτά τα δύο ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα. Ωστόσο, το 1349 η Μαύρη Πανούκλα χτύπησε την Τυνησία με αποτέλεσμα ο Khaldun να χάσει και τους δύο του γονείς.

Αναφορικά με την εκπαίδευσή του, ο Khaldun, αναφέρει στην αυτοβιογραφία του σειρά βιβλίων τα οποία διάβασε. Ασχολήθηκε κυρίως με τον Ισλαμικό νόμο, την Αραβική λογοτεχνία την ιστορία και την φιλοσοφία. Μετά την βασική του εκπαίδευση, όντας στην ηλικία των 20, του δόθηκε μια θέση στο δικαστήριο της Τυνησίας, ενώ 3 χρόνια αργότερα έγινε γραμματέας του Σουλτάνου του Μαρόκο στο Φεζ. Δύο χρόνια αργότερα και ενώ δούλευε ακόμη ως γραμματέας, τον θεώρησαν ύποπτο για εμπλοκή σε εξέγερση κατά του Σουλτάνου με αποτέλεσμα να φυλακιστεί. Δύο χρόνια μετά αποφυλακίστηκε, έφυγε από το Μαρόκο για την Γρανάδα. Μετά την αλλαγή ηγεσίας στο Μαρόκο, θα σταλθεί στην Σεβίλλη να διαπραγματευτεί με τον PedroA’ της Καστίλης για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ του Αραβικού κόσμου και της Ισπανίας.

Μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων, ο Khaldun αποφάσισε να γυρίσει στην Αφρική και για τα επόμενα 10 χρόνια άλλαξε πολλές διαφορετικές δουλειές. Κατά την διάρκεια αυτή πέρασε από την θέση του πρωθυπουργού, αλλά και από άλλες διοικητικές θέσεις.

Το 1375 θέλοντας να απομακρυνθεί από την πολιτική και τα κοινά, ο Khaldun έκανε το σπουδαιότερο βήμα στην ζωή του. Ήταν η εποχή που έγραψε το αριστούργημά του «Muqaddimah», μια εισαγωγή της ιστορίας. Σκοπός του ήταν να γράψει για την ιστορία των Αράβων και των Βερβέρων, χρησιμοποιώντας μια καινούργια ιστορική μέθοδο για την αποτύπωση των γεγονότων. Η μέθοδος αυτή αποτελούνταν από συγκεκριμένα κριτήρια που ήταν σε θέση να ξεχωρίζουν την αλήθεια από το ψέμα. Παρόλα αυτά, ο Khaldun στο έργο του προχώρησε ακόμη πιο βαθιά αναλύοντας την φύση της κοινωνίας που οδηγεί από μόνη της σε αλλαγή. Ήταν ο ιδρυτής μιας νέας επιστήμης που την ονόμασε «Η επιστήμη του πολιτισμού». Ο όρος στον οποίο στάθηκε πολύ σε όλα τα έργα του ήταν αυτός της κοινωνικής συνοχής, καθώς αυτός ήταν ο παράγοντας που καθιστούσε σε ποιο βαθμό η εκάστοτε κοινωνία ήταν επιτυχημένη η όχι. Αναφέρει μάλιστα πως μια θρησκευτική ιδεολογία μπορεί να δώσει μεγάλη δύναμη στην κοινωνία να επιτύχει συνοχή. Πολλοί είναι αυτοί αργότερα που θα μείνουν έκπληκτοι από την αυθεντικότητα που διέπαν τα κείμενα του Khaldun.

Όντας για πολλά χρόνια απομακρυσμένος από τα κοινά, το 1382 σε ηλικία των 50 αποφάσισε να επισκεφθεί το Κάιρο που ήταν τότε το κέντρο του Ισλάμ και των Αράβων. Εκεί άρχισε να διδάσκει για ένα διάστημα στο πιο διάσημο πανεπιστήμιο του αραβικού κόσμου. Λίγο αργότερα θα εργαστεί στο δικαστικό σώμα της Αιγύπτου, ενώ λίγο μετέπειτα θα επιστρέψει και θα αφοσιωθεί στο έργο του πριν αποφασίσει να κάνει ταξίδι στην Μέση Ανατολή για να γνωρίσει και το ανατολικό μέρος του Αραβικού Κόσμου. Το 1400 ο κατακτητής Timour θα εισβάλλει στην Συρία εκδιώκοντας την Αιγυπτιακή κυριαρχία. Εκεί ο Timour θα κρατήσει τον Khaldun και θα του ζητήσει να διδαχθεί από αυτόν όλη την ιστορία του Μαγκρέμπ.

Τελικά ο Khaldun απεβίωσε στις 19 Μαρτίου του 1406 σε ηλικία 74 ετών. Κανείς άλλος Άραβας ιστορικός δεν κατάφερε να φτάσει τη σπουδαιότητα του έργου του, ούτε πριν ούτε μετά τον θάνατο του.

~Blindly following ancient customs and traditions does not mean that the dead are alive, but that the living are dead~

-Ibn Khaldun


Μηνάς Στραβοπόδης

Γεννήθηκε στην Ζάκυνθο και είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά με άριστα. Έχει υπάρξει αρθρογράφος στην Huffington Post Greece και έχει δημοσιεύσει και κάποια κείμενα στο Antenna News. Είναι πολύγλωσσος, καθώς ομιλεί Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Γερμανικά. Έχει συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα Erasmus+ στις Βρυξέλλες και σε αρκετά συνέδρια προσομοίωσης. Επίσης, έχει υπάρξει ομιλητής σε συνέδρια του Πανεπιστημίου Πειραιά. Έχει έντονο ενδιαφέρον για ζητήματα που άπτονται των διεθνών σχέσεων, της διεθνούς ασφάλειας, της Μέσης Ανατολής, των διεθνών οικονομικών και της πολιτικής φιλοσοφίας. Η φράση Carpe Diem ασκεί καταλυτικό ρόλο στον τρόπο που σκέφτεται και πράττει.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Μηνάς Στραβοπόδης
Μηνάς Στραβοπόδης
Γεννήθηκε στην Ζάκυνθο και είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά με άριστα. Έχει υπάρξει αρθρογράφος στην Huffington Post Greece και έχει δημοσιεύσει και κάποια κείμενα στο Antenna News. Είναι πολύγλωσσος, καθώς ομιλεί Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Γερμανικά. Έχει συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα Erasmus+ στις Βρυξέλλες και σε αρκετά συνέδρια προσομοίωσης. Επίσης, έχει υπάρξει ομιλητής σε συνέδρια του Πανεπιστημίου Πειραιά. Έχει έντονο ενδιαφέρον για ζητήματα που άπτονται των διεθνών σχέσεων, της διεθνούς ασφάλειας, της Μέσης Ανατολής, των διεθνών οικονομικών και της πολιτικής φιλοσοφίας. Η φράση Carpe Diem ασκεί καταλυτικό ρόλο στον τρόπο που σκέφτεται και πράττει.