Της Αθηνάς Σωτηρίου,
Όταν η Κυβέρνηση της Ελλάδας έλαβε το έκτακτο μέτρο της αναστολής των αιτήσεων ασύλου για ένα μήνα εν μέσω της πρωτοφανούς κατάστασης που διαδραματίζεται στον Έβρο, ξέσπασαν πολλές αντιδράσεις, τόσο εκ μέρους μεμονωμένων ατόμων και κομμάτων, όσο και εκ μέρους Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, όπως η Διεθνής Αμνηστία και Διεθνών Οργανισμών, όπως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Συγκεκριμένα, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ είχε δηλώσει πως η αναστολή των αιτήσεων ασύλου είναι νομικά αβάσιμη και πέραν τούτου, παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Συγκεκριμένα, η ελληνική Κυβέρνηση επικαλέστηκε το άρθρο 78 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προβλέπει τη λήψη μέτρων υπέρ κράτους μέλους σε περίπτωση επείγουσας κατάστασης λόγω αιφνίδιας εισροής υπηκόων τρίτων χωρών. Η εφαρμογή της διάταξης αυτής προϋποθέτει τη λήψη απόφασης από το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής και διαβουλεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου, κατά την κρίση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ δεν έχουν τηρηθεί οι απαραίτητες διαδικασίες για την εφαρμογή του μέτρου αυτού, με αποτέλεσμα τη νομική αβασιμότητα της απόφασης της ελληνικής Κυβέρνησης. Στον ισχυρισμό αυτό, η Ελληνική Κυβέρνηση αντιτίθεται με τον ισχυρισμό ότι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί ούτως ή άλλως, δεν επιτρέπει την εξατομικευμένη εξέταση αιτήσεων ασύλου, ενώ ανάλογη στάση τήρησε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η ελληνική Κυβέρνηση στηρίχθηκε, προκειμένου να δικαιολογήσει την απόφασή της στο δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο να προστατεύσει τα σύνορά της και την εθνική της ακεραιότητα, καθώς και να ανταποκριθεί στην έκτακτη και αναγκαία κατάσταση που επικρατούσε. Έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Α’ 45/2.3.2020), το περιεχόμενο της οποίας είναι το εξής:
Άρθρο πρώτο
1. Αναστέλλεται η υποβολή αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα από την έναρξη ισχύος της παρούσας. Τα άτομα αυτά επιστρέφονται, χωρίς καταγραφή, στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής.
2. Η διάταξη της παρ. 1 ισχύει για χρονικό διάστημα ενός (1) μηνός.
3. Με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου το χρονικό διάστημα της παρ. 2 δύναται να συντέμνεται.
Άρθρο δεύτερο
Η ισχύς της παρούσας, η οποία θα κυρωθεί νομοθετικά κατά το άρθρο 44 παράγραφος 1 του Συντάγματος, αρχίζει από την 1η Μαρτίου 2020.
Κατά της απόφασης αυτής της ελληνικής Κυβέρνησης κατέθεσαν προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τρεις Σύριοι υπήκοοι αιτούντες άσυλο με τη βοήθεια του δικηγόρου τους, ζητώντας προστασία. Οι προσφεύγοντες ζητούσαν από το Δικαστήριο να λάβει προσωρινά μέτρα κατά της Ελλάδας, ώστε να προστατευθεί το δικαίωμά τους να ασκήσουν αίτηση ασύλου. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δίκασε με την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και απέρριψε το αίτημά τους, να ληφθούν ασφαλιστικά μέτρα κατά της Ελλάδος για την αναστολή κατάθεσης αιτήσεων ασύλου που ισχύει από την 1η Μαρτίου με απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ). Το Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θα προσφύγει τώρα στην εξέταση της κύριας αίτησης των προσφευγόντων κατά προτεραιότητα.
Πηγές
- https://www.cnn.gr/news/ellada/story/209672/ypati-armosteia-ohe-gia-prosfyges-den-exei-nomiki-vasi-i-anastoli-aitiseon-asyloy
- https://www.lawspot.gr/nomikes-plirofories/nomothesia/syntagma-tis-ellados/arthro-44-syntagma-tis-ellados-praxeis
- https://lawnet.gr/law-news/φεκ-α45-2020-αναστολή-της-υποβολής-αιτήσεω/
Γεννήθηκε στην Ηγουμενίτσα το 1997 και είναι προπτυχιακή φοιτήτρια της Νομικής σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ). Έχει συμμετάσχει σε διάφορες προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών και στον ελεύθερο της χρόνο ασχολείται με τον χορό.
