Της Μαριλίζας Τεμπλαλέξη,
Η Θράκη αποτελεί τμήμα του νοτιοανατολικού μέρους της Βαλκανικής χερσονήσου. Είναι κομμάτι της βορειοανατολικής Ελλάδας (Δυτική Θράκη), του νότιου τμήματος της Βουλγαρίας (Βόρεια Θράκη) και του ευρωπαϊκού τμήματος της Τουρκίας (Ανατολική Θράκη). Τα όριά της εκτείνονται στην οροσειρά της Ροδόπης στα Βόρεια, στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, που βρίσκονται στον Έβρο στα ανατολικά και τον ποταμό Νέστο στο δυτικό κομμάτι που διέρχεται από τη Δράμα και αποτελεί το φυσικό σύνορο με την Ανατολική Μακεδονία.
Όπως εύλογα μπορεί να γίνει κατανοητό, η σημασία της στρατηγικής της θέσης ακριβώς στο μέρος που της επιτρέπει να βρέχεται από τη Μαύρη Θάλασσα, την Προποντίδα (Θάλασσα του Μαρμαρά) και το Αιγαίο Πέλαγος, αλλά και το ότι ουσιαστικά ενώνονται δύο ήπειροι αποτέλεσε σημείο καμπής για τα μετέπειτα γεγονότα και την εξέλιξή της. Από τα πιο αξιοσημείωτα ιστορικά γεγονότα, αυτά των Σταυροφοριών και την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204, τα Βουλγαρικά πολεμικά σώματα βρήκαν έδαφος ώστε να προετοιμαστούν για πολλαπλές επιθέσεις και λεηλασίες εναντίον του Θρακικού πληθυσμού.
Κατά την αυτοκρατορία των Παλαιολόγων, οι Τουρκικές ομάδες εν διαρκεία εμφυλίου πολέμου βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να εγκατασταθούν για πρώτη φορά στην Ευρώπη (1352). Μέχρι το 1362 οι Τούρκοι είχαν καταλάβει ολόκληρο το τμήμα της Θράκης με πρωτεύουσα την Ανδριανούπολη (όπου έλαβε την ονομασία της από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Ανδριανό). Η άλωση της Πόλης συνέβαλε στο να εγκατασταθούν σημαντικοί τουρκικοί πληθυσμοί στη Θράκη και να “εκτοπίσουν” τους ελληνικούς προς τα πιο ορεινά μέρη.
Σημείο αναφοράς αποτελεί η λεγόμενη Συνθήκη του Βερολίνου το 1878, όπου και πλέον η Βουλγαρία αναλαμβάνει την ηγεμονία μεταξύ Δούναβη και Αίμου. Όσον αφορά το νότιο τμήμα της Θράκης, αυτό παραμένει υπό τουρκική διοίκηση. Με τη λήξη του πρώτου μέρους των Βαλκανικών πολέμων κατά το 1912-1913, οι Βούλγαροι αναλαμβάνουν τον πλήρη έλεγχο της Δυτικής Θράκης. Στη Βουλγαρία, μετά και το πέρας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της συνθήκης του Νεϊγί το 1919, υπό τον έλεγχο της Βουλγαρίας παραμένει το μέρος μεταξύ Δούναβη και Ροδόπης, ενώ το τμήμα της Δυτικής Θράκης μεταβιβάζεται υπό ελληνική κυριαρχία.
Έναν χρόνο αργότερα, η Ανατολική Θράκη περνάει επίσης στον έλεγχο του ελληνικού κράτους. Ωστόσο, τα τρανταχτά γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής και της Συνθήκης της Λοζάνης (1923) έχουν ως απόρροια να προσαρτηθεί η Ανατολική Θράκη στην Τουρκία. Συγκεκριμένα, πριν τη Συνθήκη της Λοζάνης, η Συνθήκη των Μουδανιών στις 10 Οκτώβρη του 1922. Η Συνθήκη αυτή ήταν μια συμφωνία ανακωχής κατά την οποία η Ελλάδα θα εγκατέλειπε την Ανατολική Θράκη. Ορίστηκε το φυσικό σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που δεν είναι άλλο από τον ποταμό Έβρο. Οι Έλληνες είχαν 15 μέρες να εγκαταλείψουν την περιοχή και οι Τούρκοι 30 μέρες μετά θα αναλάμβαναν την εξουσία.
Οι τελευταίες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή του Έβρου μας επιτρέπουν να διεισδύσουμε με μια πιο σχολαστική ματιά στην ιστορία που έχει χαραχθεί και συνδέει σε έναν βαθμό την Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά και με άλλους εξωτερικούς δρώντες που δύνανται να “συμπαρασταθούν” ή να θέσουν εκτός προσωπικής βοήθειας μιας εκ των δύο δυνάμεων και να συμβάλουν με τον δικό τους τρόπο στον ρου των διαδραματιζόμενων γεγονότων.
Βιβλιογραφία
- Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μικρά Ασία
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, Τόμος 11
Γεννηθείσα το 1998 στην Αθήνα, σπουδάζει στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Έχει παρευρεθεί σε σημαντικό αριθμό συνεδρίων, που αφορούν το αντικείμενο σπουδών της. Στο OffLine Post συνεισφέρει αρθρογραφώντας στην κατηγορία της Ιστορίας.
