Του Ιάσονα Χαλκίδη,
Εδώ και αρκετό καιρό, και πιο συγκεκριμένα από τον περασμένο Δεκέμβριο, παρατηρείται μια κλιμάκωση δίχως προηγούμενο, και πιο συγκεκριμένα από το 2016, όσον αφορά τα τεκταινόμενα στη Συρία, και πιο συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή της πόλης Ίντλιμπ, με την Τουρκία από τη μια, να μην υποχωρεί και να υποστηρίζει εμπράκτως τις αντεπιθέσεις των ομάδων ανταρτών και από την άλλη τη Ρωσία και τη Συρία να προκαλούν συνεχώς πλήγματα σε τουρκικά παρατηρητήρια και αυτοκινητοπομπές με τον αριθμό των νεκρών να αυξάνεται. Από προχθές λοιπόν, την Παρασκευή 6/3/2020, μετά και από συνεχείς εκκλήσεις του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ του προαναφερθέντα και του Προέδρου της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά και την περεταίρω κλιμάκωση της κατάστασης στην Ίντλιμπ, όπου θεσπίστηκε εκεχειρία στην εν λόγω συριακή επαρχία. Με μια μεγάλη ανισορροπία να έχει εγκαθιδρυθεί μεταξύ των δύο πλευρών, τον πρόεδρο Ερντογάν να έχει τεχνικά το λόγο αυτού που ζητάει, και ο πρόεδρος Πούτιν να είναι αυτός που θέτει τους όρους και ωθεί τον Τούρκο ομόλογό του να αποδεχθεί υπό προϋποθέσεις μία «Συμφωνία των Αδάνων 2», οι δύο άντρες αποφάσισαν και ανακοίνωσαν από κοινού ότι απέχουν από τις αξιώσεις τους κι έτσι, απομακρύνθηκαν από το ενδεχόμενο να έρθουν τα δύο κράτη σε ολική ρήξη λόγω των διαφορών τους. Η σύγκλιση της εκεχειρίας που επετεύχθη αποτυπώθηκε σε κοινό ανακοινωθέν το οποίο διαβιβάστηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Αξίζει να σημειωθεί πως η εν λόγω συμφωνία χαιρετίστηκε θερμά εκτός άλλων, από τις ΗΠΑ.
Για τη διασφάλιση της εκεχειρίας, Ρωσία και Τουρκία δεσμεύτηκαν να ξεκινήσουν ξανά κοινές περιπολίες στην Ίντλιμπ, οι οποίες είχαν διακοπεί από τις ισχυρές συγκρούσεις των τελευταίων ημερών. Ακόμη, προέβησαν σε συμφωνία ούτως ώστε να δημιουργηθεί μια ουδέτερη ζώνη πλάτους δώδεκα χιλιομέτρων κατά μήκος του στρατηγικής σημασίας αυτοκινητόδρομου Μ4, ο οποίος διατρέχει την επαρχία Ίντλιμπ από τα δυτικά προς τα ανατολικά, απόφαση που απέχει από την τουρκική αξίωση για ζώνη πλάτους τουλάχιστον τριάντα χιλιομέτρων. Ακόμη, στο κοινό Ρώσο-τουρκικό ανακοινωθέν δεν γίνεται αποκλειστικά λόγος για απόσυρση του συριακού στρατού πίσω από τα εδάφη που κατελήφθησαν πρόσφατα στην περιοχή, όπως θα επιθυμούσε ο Πρόεδρος Ερντογάν, πράγμα που σημαίνει ότι ο επίσης στρατηγικής σημασίας διάδρομος Μ5, που συνδέει τη Δαμασκό με το Χαλέπι, θα παραμείνει υπό τον έλεγχο της Συριακής κυβέρνησης του προέδρου Μπασάρ Άσαντ.
Επιπρόσθετα, παρά τις όποιες εξελίξεις, υπάρχουν ακόμα κάποια προβληματικά σημεία που δεν επιλύθηκαν ακόμη με τη συμφωνία. Από τη μια, ο πρόεδρος Πούτιν δήλωσε πως οι διαβουλεύσεις για την Ίντλιμπ θα συνεχιστούν σε τριμερές επίπεδο, ενώ στο πλαίσιο της διαδικασίας της Αστάνα, μεταξύ της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Ιράν παραπέμφθηκαν οι λεπτομέρειες για τη χάραξη ουδέτερης ζώνης στα Ρώσο-τουρκικά αμυντικά επιτελεία. Από την άλλη, ο Πρόεδρος Ερντογάν ορίζει ως υπεύθυνη την κυβέρνηση Άσαντ για τις αιματηρές και πολύνεκρες συγκρούσεις της τελευταίας περιόδου, εκφράζοντας παράλληλα την καχυποψία του για τις προθέσεις της Δαμασκού, και τονίζοντας πως η χώρα του θα εφαρμόσει την εκεχειρία, διατηρώντας όμως το δικαίωμα να απαντήσει σε τυχόν πλήγματα που θα δεχθεί.
Εν κατακλείδι, αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως και οι δύο ηγέτες εκθείασαν το επίπεδο των διμερών σχέσεων των χωρών τους και τόνισαν ότι είναι πεπεισμένοι να μην επιτρέψουν την υπονόμευση των σχέσεών τους εξαιτίας των υπαρκτών διαφωνιών τους στο ζήτημα της Συρίας. Ωστόσο, πριν από την ολοκλήρωση των συνομιλιών, δύο τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν από πυρά του συριακού καθεστώτος και η Τουρκία προχώρησε σε αντίποινα πλήττοντας τηλεκατευθυνόμενο drone του συριακού στρατού, που είχε ως αποτέλεσμα να πλήξει θανάσιμα 21 Σύριους στρατιώτες. Προφανώς, το τελευταίο συμβάν θέτει αρκετά ερωτηματικά όσον αφορά τη βιωσιμότητα της εκεχειρίας και γενικότερα την πιθανότητα επίτευξης μιας καθολικής απόφασης και συμφωνίας πάνω στο ζήτημα της Συρίας, τη στιγμή που σε ένα άλλο σύνορο της Τουρκίας, με την Ελλάδα στον ποταμό Έβρο, η κατάσταση γύρω από το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα παραμένει συνεχώς έκρυθμη. Τέλος, τις υπόλοιπες ημέρες αναμένονται πολλαπλές εξελίξεις που ενδεχομένως να κρίνουν όχι μόνο την εξέλιξη του πρώτου ζητήματος, αλλά και του δεύτερου, καθώς γίνεται λόγος για δύο πολύ στενά συνδεδεμένα ζητήματα, ζωτικής σημασίας που όπως γίνεται κατανοητό εμπλέκουν πολλαπλά πιόνια αυτής της γεωστρατηγικής και διπλωματικής σκακιέρας.
Είναι βαλκανιολόγος, 25 χρονών και κατάγεται από την Θεσσαλονίκη. Κάνει το μεταπτυχιακό του στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, με ιδιότητα τις Δημόσιες Σχέσεις και τη Διοίκηση, στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ στην Ολλανδία. Έχει διατελέσει ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ, έχει αρθρογραφήσει σε ιστοσελίδες και ηλεκτρονικά περιοδικά και ομιλεί 5 ξένες γλώσσες.
