Του Μανώλη Ανδριγιαννάκη,
24/02/2020: Κατάρρευση για το Χρηματιστήριο, στο ξεκίνημα της εβδομάδας, υπό το βάρος της εξάπλωσης του κορωνοϊού στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 8,36%(!) και στις 818,35 μονάδες (-75 μονάδες από το κλείσιμο της Παρασκευής). Στη διάρκεια της συνεδρίασης κινήθηκε μεταξύ των 809,78 μονάδων και των 885,42 μονάδων, με τον τραπεζικό δείκτη να καταγράφει βουτιά 11 ποσοστιαίων μονάδων.
Η ελληνική αγορά δεν άντεξε το βάρος της αβεβαιότητας και του παγκόσμιου risk off που προκαλεί η εξάπλωση του κορονοϊού επί ευρωπαϊκού εδάφους, κλείνοντας με τις μεγαλύτερες απώλειες από την εποχή της επιβολής των capital controls τον Αύγουστο του 2015 και φτάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα του τελευταίου εξαμήνου. Οι ευρωπαϊκές αγορές κινούνται με απώλειες που φτάνουν το 4%, ενώ άνω του 3% είναι η πτώση στη Wall Street. Αν και αρχικά υπήρχε η εκτίμηση ότι η εξάπλωση του κορωνοϊού περιορίζεται στην Ασία, τα κρούσματα στην Ιταλία επανέφεραν τους φόβους για την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη. Η εγχώρια αγορά, σαν μια μικρή και ρηχή αγορά, αντέδρασε υπερβολικά, χωρίς να έχει σημειωθεί κανένα κρούσμα, καταγράφοντας απώλειες που ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο.
Η ραγδαία πτώση δεν επέτρεψε να βγουν άμυνες στην ελληνική αγορά, σε ένα κλίμα πανικού γύρω από την πορεία της επιδημίας του κορονοϊού και τις επιπτώσεις στην οικονομία. Οι αλυσίδες εφοδιασμού καθίστανται όλο και πιο ευάλωτες, ενώ οι κλάδοι των υπηρεσιών και του τουρισμού αντιμετωπίζουν προβλήματα σε πολλές χώρες, και δη στην ευρωπαϊκή ήπειρο, η οποία βρίσκεται στα όρια της ανάπτυξης. Με δεδομένα τα μικρά περιθώρια της νομισματικής πολιτικής και της απροθυμίας των κυβερνητικών αρχών να παρέμβουν για την στήριξη της οικονομίας, οι αγορές εκτιμούν ότι η ευρωπαϊκή οικονομία δε θα αποφύγει τελικά την ύφεση. Παράλληλα, σε αυτό το κλίμα, από την πτωτική τάση των αγορών δεν έχουν ξεφύγει ούτε τα ελληνικά ομόλογα. Στο 1,023% διαμορφώνεται η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου, παρουσιάζοντας άνοδο.
25/02/2020: Αντίδραση με κέρδη για το Χρηματιστήριο μετά τη “μαύρη” Δευτέρα.
Ειδικότερα, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με άνοδο 1,89% στις 833,81 μονάδες, ενώ κινήθηκε μεταξύ των 812,54 μονάδων και των 837,17 μονάδων στη διάρκεια της ημέρας.
Σε μία συνεδρίαση με έντονες διακυμάνσεις και μεταβολές στα πρόσημα, η εγχώρια αγορά κατάφερε να βρει απαντήσεις στις πιέσεις των πωλητών, διατηρώντας ένα ανοδικό τέμπο σε αντίδραση της χθεσινής κατάρρευσης. Αν και σημαντικά κεφάλαια αναλώθηκαν στις άμυνες της αγοράς, προκειμένου ο Γενικός Δείκτης να μη δοκιμάσει το όριο των 800 μονάδων, εντούτοις η αίσθηση που άφησε το ΧΑ ήταν θετική, εάν αναλογιστεί κανείς και το αρνητικό διεθνές κλίμα.
Στη βελτίωση της γενικότερης εικόνας, υποστηρικτικά λειτούργησε και η εκτίμηση ότι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπάρχει σχέδιο παρέμβασης, προκειμένου να στηριχθεί η οικονομία και να περιοριστούν οι επιπτώσεις του κορωνοϊού. Στην Φρανκφούρτη υπάρχει πλέον βεβαιότητα για την σοβαρότητα των οικονομικών συνεπειών της επέκτασης του κορωνοϊού γενικότερα στην Ευρώπη και αναζητείται σχέδιο άμεσης παρέμβασης.
26/02/2020: Νέες σημαντικές απώλειες για τον Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου, με τις 800 μονάδες να κινδυνεύουν για πρώτη φορά μετά από ένα εξάμηνο.
Ειδικότερα, έκλεισε με απώλειες 2,69% και στις 811,34 μονάδες. Το χαμηλότερο σημείο της ημέρας ήταν στις 798,28 μονάδες και το υψηλότερο στις 828,73 μονάδες. Ο δε τραπεζικός δείκτης γνώρισε νέα πτώση ύψους 4,2%.
Μόλις γνωστοποιήθηκε το πρώτο επίσημο κρούσμα κορωνοϊού στην Ελλάδα, ο Γενικός Δείκτης βρέθηκε αμέσως στις 798 μονάδες, για πρώτη φορά ενδοσυνεδριακά μετά τον Αύγουστο του 2019. Η αγορά, σε εκείνο το σημείο, ύψωσε άμυνες για να προστατεύσει τις 800 μονάδες, καταφέρνοντας να κλείσει σε σαφώς υψηλότερα επίπεδα, χωρίς να αποφευχθεί ωστόσο μια μεγάλη πτώση. Αυτή η αδυναμία οφείλεται στην αποεπένδυση μεγάλων κεφαλαίων που παρατηρείται από αγορές που ενέχουν κίνδυνο ή συνδέονται με οικονομίες που είναι ευάλωτες στις οικονομικές επιπτώσεις του κορωνοϊού. Αν και στην Ελλάδα δεν έχει ακόμη επιβληθεί κάποιο έκτακτο μέτρο που να επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα, εντούτοις τα ελληνικά assets έχουν ακολουθήσει την πτωτική τάση που βρίσκεται σε εξέλιξη παγκοσμίως.
Οι διεθνείς επενδυτές, σε κάθε περίπτωση, έχουν αρχίσει να προετοιμάζονται για την πιθανότητα ισχυρού χτυπήματος στην παγκόσμια οικονομία από την εξάπλωση του κορωνοϊού, αυξάνοντας τις προσδοκίες για νέες μειώσεις επιτοκίων από Fed και ΕΚΤ, στο πλαίσιο των μέτρων για την μείωση του αντίκτυπου στην οικονομία. Τα ελληνικά ομόλογα, την ίδια στιγμή, εξακολουθούν να δέχονται ισχυρές πιέσεις. Η απόδοση του 10-ετούς τίτλοι έχει αυξηθεί στο 1,136%, ενώ το spread έναντι των γερμανικών ομολόγων διαμορφώνεται πλέον στις 163 μονάδες βάσης, από τις περίπου 130 μ.β. πριν μερικές ημέρες.
27/02/2020: Η κατρακύλα του Γενικού Δείκτη συνεχίζεται, με τις 800 μονάδες να διασπώνται καθοδικά.
Αναλυτικά, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 5,24%, στις 768,83 μονάδες. Στη διάρκεια της συνεδρίασης κινήθηκε μεταξύ των 768,83 μονάδων, όπου και έκλεισε, και των 815,63 μονάδων. Παράλληλα, ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε με απώλειες 9,16%(!), κινούμενος στις 624,24 μονάδες.
Η σφοδρότητα της πτώσης δείχνει να μην έχει τέλος, με την αγορά να έχει χάσει σχεδόν 170 μονάδες από τα υψηλά του Ιανουαρίου (948 μονάδες), φτάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Μάιο του 2019. Δυστυχώς, μάλιστα, αυτό το πτωτικό σπιράλ συνοδεύεται από την έκρηξη του τζίρου. Βέβαια, δε δείχνει να έχει σοβαρούς εγχώριους καταλύτες, που προκαλούν ανησυχία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αλλά έχει τη σφραγίδα του κορωνοϊού, ο οποίος έχει καταφέρει ισχυρό πλήγμα σε όλες τις χρηματιστηριακές αγορές παγκοσμίως. Η αβεβαιότητα έχει κυριαρχήσει πλήρως και οι αγορές εξακολουθούν να μην μπορούν να τιμολογήσουν τις συνέπειες των μέτρων προστασίας από τον ιό στην οικονομική δραστηριότητα και επομένως, να λάβουν και τις κατάλληλες αμυντικές θέσεις.
Η αβεβαιότητα έχει κυριαρχήσει πλήρως και οι αγορές δεν μπορούν να αξιολογήσουν τις συνέπειες των μέτρων προστασίας από τον ιό στην οικονομική δραστηριότητα και επομένως, να λάβουν και τις κατάλληλες αμυντικές θέσεις. Εκτιμάται, όμως, ότι οι Κεντρικές Τράπεζες θα παρέμβουν για να στηρίξουν την οικονομία, ένα σενάριο που λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες πιθανότητες. Ταυτόχρονα, δεν λείπουν και οι επιφυλάξεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα των Κεντρικών Τραπεζών, αλλά και την απροθυμία των κυβερνήσεων να μπορέσουν μέσω της δημοσιονομικής πολιτικής να απορροφήσουν τις δυσλειτουργίες που προκαλούνται.
28/02/2020: “Κόκκινος” Φεβρουάριος στο Χρηματιστήριο, στο κλείσιμο εβδομάδας και μήνα, με τις συνολικές απώλειες να αγγίζουν το 21%.
Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε την Παρασκευή με νέες τεράστιες απώλειες 6,31%, στις 720,35 μονάδες, ενώ κινήθηκε μεταξύ των 718,51 μονάδων και των 765,69 μονάδων. Σε επίπεδο εβδομάδας, ο ΓΔ έκλεισε με απώλειες 19,3%, ενώ ο τραπεζικός κλάδος σημείωσε πτώση 24,9%.
Με απώλειες σχεδόν 21% για το Γενικό Δείκτη και άνω του 31% για τον τραπεζικό ολοκληρώθηκε ο Φεβρουάριος για το Χρηματιστήριο Αθηνών. Η ελληνική αγορά δέχεται πρωτοφανείς πιέσεις από τους “τρομαγμένους” -από τον κορωνοϊό- πωλητές. Άλλωστε, όταν τα διεθνή χρηματιστήρια βρίσκονται στη χειρότερη πτωτική περιδίνηση από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008… το ΧΑ δεν θα μπορούσε να βγει αλώβητο από αυτή τη θύελλα. Από τις 24 Ιανουαρίου έχει απολέσει πάνω από 220 μονάδες, χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις αποτροπής της πτώσης, ενώ κατέγραψε τη χειρότερη εβδομάδα από εκείνη που επακολούθησε των capital controls του 2015.
Η ανησυχία γύρω από την εξάπλωση του κορωνοϊού στη χώρα μας, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, όπως και την επίδρασή του στην πραγματική οικονομία εξακολουθεί να κατευθύνει την αγορά. Η αδυναμία ποσοτικοποίησης των επιπτώσεων και εκτίμησης του χρονικού ορίζοντα εξομάλυνσης της διάδοσης της επιδημίας εξηγούν το γιατί οι αγορές παραμένουν σε μια έντονη καθοδική πορεία. Η ιδιαιτερότητα που έχει η συγκυρία που διανύουμε είναι ότι οι επιπτώσεις αναφέρονται σε μια προσωρινή ανάσχεση της οικονομικής δραστηριότητας και όχι σε ένα δομικό πρόβλημα, όπως σε προηγούμενες περιπτώσεις πτωτικών σπιράλ στις αγορές.
Ακόμα και αν η αγορά διολισθήσει χαμηλότερα, τα επίπεδα στα οποία βρίσκεται δεν εξαντλούν τα ανοδικά περιθώρια. Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι διαφαίνεται το τέλος της πτώσης, ωστόσο, όπως έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν, η εκτόνωση αυτών των τάσεων ουδέποτε συμβαδίζει με την επικαιρότητα, διατηρώντας έναν ιδιότροπο χρονισμό αντίδρασης. Μια τόσο σφοδρή κίνηση υποτίμησης δεν μένει ποτέ αναπάντητη χωρίς αντίδραση και είναι πλέον θέμα μερικών συνεδριάσεων η εκδήλωση κάποιας ανοδικής διόρθωσης.
