Της Κωνσταντίνας Οικονόμου,
Υπό το πρίσμα της ολοκλήρωσης του πρώτου γύρου των ιρανικών εθνικών εκλογών και την καταγραφή της χαμηλότερης, από το 1979, συμμετοχής των ψηφοφόρων (42,5%), το δυτικό βλέμμα στρέφεται στις πρόσφατες δηλώσεις της ιρανικής κυβέρνησης για την αποδέσμευση από τον περιορισμό εμπλουτισμού του ουρανίου και την αναβίωση της συνεργασίας του με την Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ, ενάντια στις υποδείξεις των ΗΠΑ. Εκπρόσωποι του ιρανικού κράτους, υποστηρίζουν ότι καίριο έναυσμα της εκλογικής αποχής, αποτελεί συν άλλων, η εχθρική αντιμετώπιση των ΗΠΑ, εν όψει του αναπροσανατολισμού της πυρηνικής δραστηριότητας της χώρας. Το ρήγμα μεταξύ των δύο χωρών αναζωπυρώνεται σχεδόν δύο έτη πριν, όταν τον Μάιο του 2018 ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ, αποφασίζει την εγκατάλειψη του κοινού ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης (JCPOA), αναφορικά με την ιρανική πυρηνική πολιτική, καταρτισμένο το 2015, μεταξύ του ιρανικού κράτους και έξι ακόμη υπερδυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Η αποχώρηση των ΗΠΑ σηματοδοτεί την ανάκληση της περιόδου χάριτος και την εφαρμογή επιβαρυντικών μέτρων εναντίον του Ιράν, του οποίου η οικονομία σύντομα πραγματοποιεί ελεύθερη πτώση. Στοιχείο της διακρατικής συμφωνίας, που αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση της ιρανικής πυρηνικής απειλής, αποτελεί αρχικά η απαγόρευση του εμπλουτισμού του ουρανίου. Στο ουράνιο, ως καύσιμο για την λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων, παρατηρείται μια απλή συγκέντρωση U-235, του ύψους 3-4%. Ωστόσο, η εκμετάλλευσή του για την κατασκευή πυρηνικών όπλων, απαιτεί τον εμπλουτισμό του κατά 90%. Κατά συνέπεια, το σχέδιο ορίζει την μείωση των φυγοκεντρωτών στις δύο τοποθεσίες πυρηνικών εργοστασίων του Ιράν, το Νατάζν και το Φόρντο, την απαγόρευση οικοδόμησης νέων εργοστασίων, καθώς και τον περιορισμό της έρευνας για την αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας, αποκλειστικά στο φάσμα της φαρμακευτικής, αγροτικής και επιστημονικής βιομηχανίας.
Καθοριστική παράμετρος για την ολοκλήρωση της συμφωνίας, αποτελεί η αποτροπή εκπόνησης πυρηνικών προγραμμάτων εκ μέρους της ιρανικής κυβέρνησης μυστικά, μέσω της ενδελεχούς επιτήρησης από πλευράς των υπολοίπων κρατών. Παρά τους έντονους ισχυρισμούς του Ιράν, ότι η πρόσφατη ενεργητικότητα της πυρηνικής του πολιτικής αποσκοπεί στην άσκηση πίεσης στο ευρωπαϊκό στρατόπεδο για την ελάφρυνση των οικονομικών μέτρων και σε αποκλειστικά ειρηνευτικές συνδιαλλαγές, οι ΗΠΑ δεν πραγματοποιούν άλμα εμπιστοσύνης. Από την πλευρά της, η Ευρώπη, δηλώνει σύσσωμα την επιθυμία βελτίωσης των Ιρανό-αμερικανικών σχέσεων και την επιστροφή των ΗΠΑ στην πυρηνική συμφωνία. Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας Χοσέπ Μπορέλ, ο οποίος ηγείται της διαδικασίας επίλυσης διαφορών, καλεί το Ιράν προς συζήτηση των θεμάτων του πυρηνικού προγράμματος “καλή τη πίστει”, τονίζοντας τον επείγοντα χαρακτήρα της διαφύλαξης της συμφωνίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τις ενέργειες ανασύστασης της πυρηνικής δραστηριότητας του Ιράν από τον Ιούλιο του 2019, εντείνει η δραματική μείωση του GDP (δείκτης ΑΕΠ της χώρας) και η γεωμετρική αύξηση της ανεργίας και των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Οι δρακόντειες αμερικανικές κυρώσεις περιλαμβάνουν την εξαίρεση του Ιράν από τις αμερικανικές αγορές και την αποθάρρυνση των επιχειρήσεων στον τομέα των πετρελαϊκών συναλλαγών με το αραβικό κράτος. Κατά συνέπεια, παρατηρείται εξαΰλωση των ξένων επενδύσεων, αύξηση της εγχώριας τιμής του πετρελαίου, ενώ επόμενη είναι και η αποτίμηση του ιρανικού νομίσματος κατά 50% σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο.
Γεννημένη στην Αθήνα, αλλά όπου κι να ταξιδέψει αισθάνεται σπίτι. Σπουδάζει Νομική, γιατί η επιστήμη αυτή σε κάνει περισσότερο άνθρωπο και αγαπά τις ξένες γλώσσες όσο και το καλό φαγητό. Μονίμως αμφισβητεί και διερωτάται, γιατί αυτός είναι ο μόνος δρόμος προς την γνώση. Το γράψιμο είναι για εκείνη το μπαλέτο των λέξεων, ένας τρόπος να ισορροπήσει συναίσθημα και ρεαλισμό.
