Της Μαντώς Γιαννή,
Κοινότυπο το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Από τηνμια ακούμε την Γκρέτα και τους ακτιβιστές, οι οποίοι φωνάζουν για την πραγματοποίηση δομημένων αλλαγών σε πολιτικό, οικονομικό και επιχειρησιακό επίπεδο. Από την άλλη έχουμε τους φυτοφάγους και τους vegan, τους φιλόζωους και τους πρωτοπόρους στον εναλλακτικό ρουχισμό, τα είδη υγιεινής, αλλά και έναν πιο συνειδητά προσεγμένο τρόπο ζωής.
Πολλοί κατακρίνουν το περιβαλλοντικό κίνημα ως μια αντιδραστική συμπεριφορά και λανθασμένα το συνδέουν με την κουλτούρα των χίπις της δεκαετίας του ’70. Οι ίδιοι που ασκούν αυτή την κριτική, παραμελούν επίσης το γεγονός ότι η κατάχρηση των υλικών αγαθών και φυσικών πόρων δεν είναι παρά μια κακιά συνήθεια, η οποία έχει βγει εκτός ελέγχου. Παράλληλα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι ο συνδυασμός της περιβαλλοντικής αλλαγής και της καπιταλιστικής διάθεσης αποτελούν ένα γόνιμο κοινωνικό, αλλά και επιχειρηματικό σχέδιο. Θα μπορούσε ίσως αυτή η λογική να είναι η αρχή μιας βιώσιμης ανάπτυξης στο κοινωνικό επίπεδο αυτής της περιβαλλοντικής πρόκλησης;
Παρακάτω, 10 πράγματα (από τα πιο απλά στα πιο σύνθετα) τα οποία μπορείς να κάνεις εσύ στην καθημερινότητά σου εάν η Γκρέτα, η προκλητική και επιθετική συμπεριφορά της και οι πορείες των ακτιβιστών, δεν καλύπτουν πλήρως τα συναισθήματα σου ως προς την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
- Ανακύκλωση.
Θα έπρεπε πλέον να έχει γίνει τρόπος ζωής αλλά δυστυχώς βρισκόμαστε ακόμη σε πρώιμα στάδια ανάπτυξης κυρίως στην Ελλάδα. Και γιατί θα έπρεπε να έχει γίνει τρόπος ζωής; Για τον απλό κανόνα της κοινωνικής και φυσικής αλληλεγγύης. Από την στιγμή που αποφασίσαμε να ζούμε με την αρχή της κατανάλωσης, έτσι αυτόματα υπογράψαμε ένα κοινωνικό συμβόλαιο, αντίστοιχο με αυτό του Ρουσσώ, για την αλληλεπίδραση των ανθρωπίνων ενεργειών στη φύση. Η ανακύκλωση θα έπρεπε να είναι απλώς το τελευταίο στάδιο της καταναλωτικής μας διάθεσης. Επομένως, κάθε φορά που θέλεις να πετάξεις κάτι από πλαστικό περιτύλιγμα σε ηλεκτρική συσκευή, σκέψου διπλά και ανακύκλωσε το σωστά.
- Πείτε όχι στο πλαστικό καλαμάκι.
Η μικρότερη προσπάθεια που μπορείτε να κάνετε και όμως μια από τις μεγαλύτερες αποφάσεις που μπορείτε να πάρετε. Η χρήση που κάνουμε στα καλαμάκια είναι τόσο ανούσια και παράλληλα τόσο διαδεδομένη. Συνεπώς, το να πεις όχι στο πλαστικό καλαμάκι έχει και μια συμβολική διάσταση. Αν δεν μπορείς να πεις όχι στο καλαμάκι, δεν μπορείς να αλλάξεις και πολλά.
- Και σίγουρα μεγάλο ΌΧΙ στην πλαστική σακούλα.
Στο σουπερμάρκετ, σ’ ένα μαγαζί με είδη σπιτιού, σε μαγαζί με ρούχα, στο βιβλιοπωλείο, στο φαρμακείο, σε μαγαζί με ηλεκτρικά ή σε μαγαζί με χαρτικά και πάει λέγοντας.
- Μην πετάτε φαγητό.
Εάν είστε στο σπίτι, φροντίστε να μαγειρέψετε τα λαχανικά που έχετε στο ψυγείο σας πριν λήξουν. Ένας καλός τρόπος να μην λήξουν τα φρούτα πάνω στον πάγκο είναι να τρώτε ένα κάθε μέρα. Το κρέας, το κοτόπουλο, ο κιμάς και το ψωμί διατηρούνται στην κατάψυξη. Εάν είστε έξω, παραγγείλετε μόνο ότι μπορείτε να φάτε και αν τελικά δεν τα καταφέρετε πάρτε το μαζί σας. Δεν είναι γυφτιά. Στην κουζίνα του εστιατορίου δεν θα διατηρηθεί πάντως.
- Αγόρασε το δικό σου παγούρι.
Ένα παγούρι νερού κοστίζει όσο 20 ή 30 μπουκαλάκια νερό. Τα μπουκαλάκια τα πετάμε (πολύ πιθανόν δεν τα ανακυκλώνουμε κιόλας) ενώ το παγούρι κρατάει για μια ζωή. Απ’ όπου και να το δεις, δεν χρειαζόμαστε νερό σε πλαστικά μπουκάλια. Οικονομικά και περιβαλλοντικά αυτή η επιλογή αποτελεί τη μεγαλύτερη σπατάλη και τη μεγαλύτερη ρύπανση. Το ξέρω, ούτε εγώ έχω συνηθίσει να κουβαλάω ένα μπουκάλι με νερό μαζί μου αλλά ένα άνθρωπος πρέπει κατά μέσο όρο να πίνει 2 λίτρα νερό την ημέρα. Θα αγοράζω 2 λίτρα νερό κάθε μέρα;
- Προτιμήστε το πράσινο σαπούνι (για τα χέρια, τα ρούχα, τα πιάτα), την οργανική οδοντόκρεμα και το φυσικό deodorant.
Υπάρχουν. Στην Ελλάδα, στην καλύτερη, σε φαρμακεία αλλά μπορεί και σε κάποιες ξένες αλυσίδες μαγαζιών με ρούχα. Στο εξωτερικό υπάρχουν ΚΑΙ στα σουπερμάρκετ αλλά κατά κανόνα σε μικρά μαγαζιά με χειροποίητα είδη και μικρή φήμη. Τα βρίσκετε περίπου στο 1/3 παραπάνω της αρχικής τιμής.
- Δεν χρειάζεστε κάτι? Δωρίστε το.
Είναι βαρετή δουλειά, συναισθηματικά φορτισμένη (μερικές φορές) και χρονοβόρα. Όμως, είναι εξίσου χρήσιμη και τελικά λυτρωτική ίσως και σε ένα βαθμό καθαρτική. Η κουλτούρα της δεύτερης χρήσης δεν υπάρχει στην Ελλάδα και είναι κρίμα. Στις χώρες της Σκανδιναβίας και το Ηνωμένο Βασίλειο περισσότερο αλλά και της Βόρειας Ευρώπης σιγά-σιγά, θεωρείται φυσιολογικό να ψωνίζει κανείς από μαγαζιά με ρούχα δεύτερης χρήσης και έτσι έχουν αναπτυχθεί αλυσίδες μαγαζιών με είδη ενδυμασίας τα οποία «ανακυκλώνονται».
Παραδείγματα:
- Και βασικά, ψωνίστε καλά, όχι πολλά.
Σίγουρα, δεν είναι πάντα εύκολο να βρεις αυτό που θέλεις. Σε μια προσπάθεια να μειώσουμε τον χρόνο και τον κόπο που θα καταβάλλουμε να βρούμε το σωστό ρούχο καταλήγουμε με μια κοινότοπη γκαρνταρόμπα που μας παρέχουν οι μεγάλες εταιρίες λιανικής πώλησης ενδυμάτων. Τα περιστασιακά ψώνια σε αυτές τις μεγάλες αλυσίδες δεν βλάπτουν και δεν θα έπρεπε να νιώθει κανείς ένοχος για τις ενδυματολογικές επιλογές του. Αλλά δυστυχώς οι επιπτώσεις αυτών των επιλογών είναι μεγαλύτερες από τον άνθρωπο και θίγουν ανθρωπιστικά θέματα εκμετάλλευσης τα οποία δεν θα έπρεπε να είναι κοινωνικώς αποδεκτά. Άλλωστε ο σκοπός αυτών των εταιριών είναι να προσφέρουν όσα περισσότερα μπορούν σε όσους περισσότερους μπορούν χωρίς να λογαριάζουν οτιδήποτε άλλο παρά το οικονομικό κέρδος. Η αρχή της κατάχρησης θα έλεγε κανείς.
- Ο καφές στο πλαστικό ποτήρι με το πλαστικό καλαμάκι δεν είναι cool πια. Έχει ξεπεραστεί.
- Και αφού καταφέρουμε τα παραπάνω, μετά πρέπει να αρχίσουμε να ακούμε τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, την τρίτη ηλικία. Εάν είναι κάτι το οποίο γνωρίζουν είναι αυτό: το πως να δημιουργήσουν κάτι από το τίποτα. Μεγάλωσαν σε δύσκολες εποχές και στερήθηκαν τα διπλά από αυτά τα οποία εμείς σήμερα πετάμε.
Το καλό αλλά και το κακό με τις συνήθειες είναι ότι δύσκολα μπορούμε να τις αλλάξουμε αλλά τουλάχιστον μπορούμε να τις διαλέξουμε.
