Της Μαρίας Βλάχου,
Στις 13 Φεβρουαρίου και ενώ κάποιοι ετοιμάζονταν να γιορτάσουν την επόμενη ημέρα, έχοντας αγκαλιά το ταίρι τους, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε υπό ευρεία σύνθεση στην υπόθεση N.D. και Ν.Τ. κατά Ισπανίας, ότι δεν παραβιάστηκε το άρθρο 4 του 4ου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το εν λόγω άρθρο απαγορεύει τις συλλογικές απελάσεις.
Ως προς τα πραγματικά περιστατικά, στις 13 Αυγούστου 2014 έλαβαν χώρα δύο απόπειρες παράτυπης εισόδου από δίκτυα λαθρεμπορίου στη Μελίγια, η οποία βρίσκεται στη Βόρειο Αφρική και αποτελεί μαζί με τη Θέουτα ισπανικό θύλακα περιβαλλόμενο από το Μαρόκο. Τα δύο φυσικά πρόσωπα (N.D. & N.T. εφεξής «προσφεύγοντες»), εκ των οποίων έλαβε το όνομά της η υπόθεση, δήλωσαν ότι έλαβαν μέρος στη μία εξ αυτών, προσπάθησαν δηλαδή να υπερβούν τον φράχτη της Μελίγια. Μόλις ακούμπησαν το έδαφος, συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις μαροκινές αρχές. 
Βασικός πυλώνας της σκέψης του Δικαστηρίου αποτελεί το γεγονός ότι οι προσφεύγοντες δεν επέλεξαν τη «νόμιμη οδό», δε διάλεξαν δηλαδή να εισέλθουν στα σύνορα της Ισπανίας από εξουσιοδοτημένο σημείο εισόδου. Αντιθέτως, αποφάσισαν να υπερβούν το φράχτη και έθεσαν τον εαυτό τους σε «παράνομη κατάσταση». Επιβαρυντικό σημείο στην υπόθεση αποτέλεσε η συνοδεία τους από μεγάλο αριθμό προσώπων. Επακόλουθο των ως άνω ενεργειών ήταν και η επιστροφή τους στο Μαρόκο χωρίς έκδοση ατομικών πράξεων απομάκρυνσης. Η Ισπανία δε φέρει ευθύνη για τη συνοπτική τους απομάκρυνση, καθώς οι ίδιοι συνειδητά παρέκκλιναν των νομίμων διαδικασιών και δεν άσκησαν τα εκ της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δικαιώματά τους.
Η κατάσταση που επικρατεί στη Μελίγια και τη Θέουτα διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ελπίδα διεξόδου από το Μαρόκο στην Ευρώπη μοιάζει με οπτασία. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν αφήσει την τελευταία τους πνοή σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να πατήσουν το πόδι τους στην ισπανική επικράτεια. Η στέρηση της δυνατότητάς τους να προσφύγουν κατά της πράξης απέλασης, λόγω της παντελούς έλλειψης αυτής, προσκρούει στο άρ. 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η άμεση επιστροφή αυτών στο Μαρόκο δεν ήταν η προσήκουσα λύση. Η τέλεση μιας μη νόμιμης πράξης δεν αίρει το μη νόμιμο μιας άλλης πράξης. Έπρεπε να ληφθεί υπόψη η έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στο Μαρόκο καθώς και ο κίνδυνος ζωής που αντιμετωπίζουν, όπως ορίζεται και στη Σύμβαση της Γενεύης (1951). Ο προβληματισμός γύρω από αυτή την απόφαση είναι μεγάλος και οι συζητήσεις αρκετές. Ένα, όμως, είναι σίγουρο: η ζωή είναι το κρισιμότερο αγαθό. Είμαστε σίγουροι πως διασφαλίζεται, όταν κάποιος επιστρέφει ακουσίως σε ένα κράτος, από το οποίο πασχίζει να ξεφύγει;
Πηγές
- https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22],%22itemid%22:[%22001-201353%22]}
- http://www.immigration.gr/2020/02/edda-h-epanaproothisi-metanaston-ston-fraxth-ths-melilgia-den-paraviase-esda.html?m=1&fbclid=IwAR0-JsIGeNydE16CeNuTwrsZzvvcpaf-b2zGB7jKmfTM3852Mgvt-jpPRzM
Είναι φοιτήτρια στο τμήμα Νομικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει λάβει μέρος τόσο σε προσομοιώσεις, όσο και σε σεμινάρια και ημερίδες σχετικά με το Δημόσιο, το Ποινικό Δίκαιο και ζητήματα της επικαιρότητας. Η αγάπη της για τα βιβλία την ώθησε στην αρθρογραφία. Στόχος της είναι η αυτοβελτίωση, καθώς πιστεύει ότι μόνο μέσα από την εσωτερική μας καλλιέργεια, μπορούμε να εξελίξουμε την κοινωνία στην οποία ζούμε.
