10.4 C
Athens
Δευτέρα, 23 Δεκεμβρίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Ουμπέρτο Έκο

In Memoriam: Ουμπέρτο Έκο


Του Μηνά Στραβοπόδη,

Ο Umberto Eco υπήρξε ένας σπουδαίος μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και σημειολόγος. Έγινε ευρέως γνωστός μετά την έκδοση του πρώτου του μυθιστορήματος με τίτλο: «Το όνομα του Ρόδου», το οποίο και μεταφράστηκε σε 43 γλώσσες, ενώ πούλησε περισσότερα από 10 εκατομμύρια αντίτυπα. Όσον αφορά στο επιστημονικό του έργο, αυτό ήταν αφιερωμένο στη θεωρία της λογοτεχνίας, στην εξέλιξη των σύγχρονων κοινωνιών και στις σχέσεις ανάμεσα στην πρωτοποριακή τέχνη και το φαινόμενο της μαζικής επικοινωνίας.

Ο Umberto Eco γεννήθηκε στην πόλη Αλεσάντρια του Πεδεμοντίου στις 5 Ιανουαρίου του 1932. Φημολογείται πως το επώνυμο «Eco» είναι αρκτικόλεξο της φράσης «Ex Caelis Oblatus», που σημαίνει «Θεϊκό Δώρο» στα λατινικά και είχε αποδοθεί στον παππού του. Εάν και είχε σπουδαίο κριτικό πνεύμα, έλαβε αυστηρή και καθολική σχολική αγωγή. Την κριτική του ικανότητα την αποδίδει, όπως ο ίδιος είχε γράψει «…στον πατέρα μου, που με δίδαξε να δυσπιστώ και στην μητέρα μου που με δίδαξε να το λέω…».

Μετά το τέλος της σχολικής του εκπαίδευσης, ξεκίνησε τις προπτυχιακές σπουδές του στα Νομικά, ωστόσο πολύ σύντομα εγκατέλειψε αυτόν τον κλάδο και στράφηκε στην μεγάλη του αγάπη, που δεν ήταν άλλη από τις σπουδές Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας. Ολοκλήρωσε των κύκλο των σπουδών του το 1954 με την διδακτορική διατριβή του για τον Άγιο Θωμά τον Ακινάτη. Τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα έγιναν στον χώρο της δημοσιογραφίας, όπου εργάστηκε ως παραγωγός πολιτιστικών προγραμμάτων στην δημόσια ιταλική τηλεόραση. Εκεί είχε την ευκαιρία να αντιληφθεί  πως φαινόταν η κοινωνία μέσα από τα μάτια των ΜΜΕ, τα οποία τότε μονοπωλούνταν και ελέγχονταν από το κράτος.

Το 1962 παντρεύτηκε την Γερμανίδα τεχνοκριτικό Ρενάτε Ράμγκε, με την οποία και απέκτησε δύο παιδιά. Το 1965, εντάχθηκε στην ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς εξελέγη καθηγητής Οπτικών Επικοινωνιών στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και το 1966 καθηγητής Σημειολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνο. Το 1971 έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια και το 1974 οργάνωσε τον Διεθνή Σύνδεσμο Σημειολογικών Μελετών Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Μαρίνο.

Πολύ σημαντικό να αναφερθεί είναι το γεγονός ότι ο Eco από το 1962 ανέπτυξε τη δική του θεωρία στον τομέα της Σημειολογίας. Η θεωρία αυτή αποτέλεσε μια προσπάθεια ερμηνείας των πολιτισμών μέσω των συμβόλων, όπως η γλώσσα, οι θρησκευτικές εικόνες, η μουσική κ.α. Αναφορικά με την επιστημονική του αυτή θεωρία έγραψε περισσότερα από 20 βιβλία.

Το 1980, αποτελεί έτος σταθμό για τον Eco καθώς είναι η χρονιά που έγινε παγκοσμίως γνωστός. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην έκδοση του πρώτου του μυθιστορήματος, το Όνομα του Ρόδου, το οποίο πρόκειται για μια ιστορία μυστηρίου, ντυμένη γύρω από μια σκιώδη και παγερή ατμόσφαιρα ενός μοναστηριού στο Μεσαίωνα. Η ιστορία αφορά μια σειρά ανεξήγητων δολοφονιών, διαφόρων μοναχών εντός του απομονωμένου αυτού μοναστηριού. Πέραν όμως από την πλοκή, πρόκειται και για μια ιστορική αναπαράσταση μιας εποχής και μια ανθολόγηση σημαντικών κειμένων της. Η μεγάλη επιτυχία που γνώρισε το βιβλίο αυτό είχε ως αποτέλεσμα 6 χρόνια αργότερα να γίνει ταινία σε σκηνοθεσία του Ζαν Ζαν Ανό και πρωταγωνιστή τον Sean Connery. Πέρα από το Όνομα του Ρόδου, ο Eco έγραψε άλλα έξι μυθιστορήματα σημαντικότερα εκ των οποίων είναι: Το εκκρεμές του Φουκώ, το Κοιμητήριο της Πράγας και το Φύλλο Μηδέν.

Ο Eco ζούσε στο Μιλάνο, σε ένα διαμέρισμα-λαβύρινθο με μία βιβλιοθήκη 30.000 βιβλίων. Γνώριζε άπταιστα 5 ξένες γλώσσες μεταξύ αυτών αρχαία ελληνικά και λατινικά. Τιμήθηκε με πλήθος βραβείων και διακρίσεων. Το 1995 αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Απεβίωσε στις 19 Φεβρουαρίου του 2016 στο Μιλάνο, σε ηλικία 84 ετών.

Ο Eco τόνιζε πολύ τις έννοιες του υποκειμενισμού και της ερμηνείας, κυρίως μέσα από την ακαδημαϊκή του καριέρα, αλλά και στα μυθιστορήματά του. Χαρακτηριστική ήταν η απάντησή του στην ερώτηση ενός δημοσιογράφου που είχε διαβάσει το βιβλίο του και τον ρώτησε κάποια πράγματα για αυτό: «…για ποιο βιβλίο να σας μιλήσω για αυτό που έγραψα ή για αυτό που διαβάσατε;»

~The person who doesnt read lives only one life. The reader lives 5.000. Reading is immortality backwards~

Umberto Eco


Μηνάς Στραβοπόδης

Γεννήθηκε στην Ζάκυνθο και είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά με άριστα. Έχει υπάρξει αρθρογράφος στην Huffington Post Greece και έχει δημοσιεύσει και κάποια κείμενα στο Antenna News. Είναι πολύγλωσσος, καθώς ομιλεί Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Γερμανικά. Έχει συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα Erasmus+ στις Βρυξέλλες και σε αρκετά συνέδρια προσομοίωσης. Επίσης, έχει υπάρξει ομιλητής σε συνέδρια του Πανεπιστημίου Πειραιά. Έχει έντονο ενδιαφέρον για ζητήματα που άπτονται των διεθνών σχέσεων, της διεθνούς ασφάλειας, της Μέσης Ανατολής, των διεθνών οικονομικών και της πολιτικής φιλοσοφίας. Η φράση Carpe Diem ασκεί καταλυτικό ρόλο στον τρόπο που σκέφτεται και πράττει.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Μηνάς Στραβοπόδης
Μηνάς Στραβοπόδης
Γεννήθηκε στην Ζάκυνθο και είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά με άριστα. Έχει υπάρξει αρθρογράφος στην Huffington Post Greece και έχει δημοσιεύσει και κάποια κείμενα στο Antenna News. Είναι πολύγλωσσος, καθώς ομιλεί Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Γερμανικά. Έχει συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα Erasmus+ στις Βρυξέλλες και σε αρκετά συνέδρια προσομοίωσης. Επίσης, έχει υπάρξει ομιλητής σε συνέδρια του Πανεπιστημίου Πειραιά. Έχει έντονο ενδιαφέρον για ζητήματα που άπτονται των διεθνών σχέσεων, της διεθνούς ασφάλειας, της Μέσης Ανατολής, των διεθνών οικονομικών και της πολιτικής φιλοσοφίας. Η φράση Carpe Diem ασκεί καταλυτικό ρόλο στον τρόπο που σκέφτεται και πράττει.