Της Κυριακής Θεοδοσάκη,
Ο Συριακός Εμφύλιος πόλεμος βρίσκεται καθημερινά στη διεθνή ειδησεογραφία, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων λόγω της επιδείνωσής του. Από τη μια πλευρά προσπάθειες ειρήνευσης και εκεχειρίας και από την άλλη τακτικές στρατιωτικές συγκρούσεις. Έτσι είναι και η εξέλιξη σε ένα ειδικότερο μέτωπο του πολέμου, την επαρχία Ιντλίμπ, στην οποία καθημερινά επιβεβαιώνεται το χάσμα ανάμεσα στην πολιτική ρητορεία και τη στρατιωτική πρακτική.
Η επαρχία Ιντλίμπ είναι άξια αναφοράς λόγω της σημασίας της στο πλαίσιο του πολέμου. Αρχικά, αποτελεί το μεγαλύτερο προπύργιο των ένοπλων αντικαθεστωτικών δυνάμεων που επιδιώκουν την ανατροπή του μπααθικού καθεστώτος του Άσαντ. Πέραν αυτού, είναι η βασική ζώνη στην οποία διαπιστώνεται η ανάμειξη πολλαπλών δρώντων, ο πόλεμος δι΄αντιπροσώπων, τα αντικρουόμενα διακυβευόμενα συμφέροντα κάθε πλευράς και η τεράστια ανθρωπιστική διάσταση του πολέμου. Στην επαρχία αυτή που λειτούργησε ως βασικός πυρήνας της αντικαθεστωτικής δράσης δημιουργήθηκε πρόσφορο έδαφος για την ανάμειξη πολλών και διαφορετικών θρησκευτικών- εξτρεμιστικών οργανώσεων οι οποίες προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση προς εξυπηρέτηση των σκοπών τους.
Το παρακλάδι της Αl-Qaeda στην Συρία, η λεγόμενη Al-Nusra, μετονομάστηκε Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ενσωματώνοντας επιμέρους μικρότερες θρησκευτικές οργανώσεις, κυρίως σουνιτών-σαλαφιστών και διαδραματίζει καίριο ρόλο στην περιοχή. Μεγάλης σημασίας επιρροή είχε, επίσης, στην περιοχή κατά την περίοδο 2014- 2016 και το Ισλαμικό Χαλιφάτο της Συρίας και του Ιράκ. Αξίζει να σημειωθεί πως ο στόχος δημιουργίας ενός χαλιφάτου ανήκε και στην Al-Qaeda. Το Ισλαμικό Κράτος μέχρι το 2016, που άρχισε να χάνει σημαντικό κομμάτι της εδαφικής του έκτασης, συγκέντρωσε εξ ’ολοκλήρου την διεθνή προσοχή. Ωστόσο, σήμερα τον κύριο έλεγχο επί της Ιντλίμπ κατέχει η HTS, με την παρουσία μικρότερων οργανώσεων να συνθέτουν το τοπίο της περιοχής.
Εκτός της παρουσίας των θρησκευτικών δρώντων σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η Τουρκία η οποία διατηρεί παρατηρητήρια στην περιοχή. Τα συμφέροντα της Τουρκίας στην Βορειοδυτική Συρία επικεντρώνονται στην εξασφάλιση της ασφάλειας των συνόρων της μέσω της αποτροπής της δημιουργίας Κουρδικού Κράτους. Σε αυτή την διάσταση, στην περιοχή πραγματοποιούνται τακτικές τουρκικές επιχειρήσεις και συγκρούσεις με συριακές κυβερνητικές και ρωσικές δυνάμεις που επιδιώκουν από την άλλη πλευρά να επανακτήσουν τον έλεγχο της χώρας. Πολλοί δρώντες, κρατικοί και μη κρατικοί, που άλλοτε συνεργάζονται και άλλοτε συγκρούονται, κατευθύνουν κατ’ αυτό τον τρόπο την ανθρωπιστική κρίση που λαμβάνει χώρα σε βάρος του άμαχου πληθυσμού.
Κατά συνέπεια κάποιες προσπάθειες που έγιναν στο πλαίσιο εξασφάλισης της ειρήνης στην Ιντλίμπ γέννησαν ελπίδες για μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας της Αστάνα, οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις -Τουρκία, Ρωσία, Ιράν- αποφάσισαν να δημιουργήσουν τέσσερις ζώνες αποκλιμάκωσης στη Συρία μεταξύ των οποίων, η μεγαλύτερη ήταν η Ιντλίμπ. Στόχος ήταν η κατάπαυση του πυρός, η αποτελεσματική απομάκρυνση των τρομοκρατικών οργανώσεων, ο ασφαλής επαναπατρισμός των εκτοπισμένων και η εξασφάλιση μιας συνεχούς παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή. Δυο χρόνια αργότερα στο Σότσι, Ρωσία και Τουρκία συμφώνησαν την δημιουργία μια ζώνης ασφάλειας στα σύνορα Συρίας- Τουρκίας από την οποία επρόκειτο να απομακρυνθούν οι Δυνάμεις Προστασίας του Λαού (YPG), ώστε η Τουρκία να μην έχει πλέον το πρόσχημα του κουρδικού κινδύνου για την εξαπόλυση επιθέσεων στην περιοχή.
Προσπάθειες πολλά υποσχόμενες οι οποίες καταπατώνται κατάφωρα τις τελευταίες δέκα εβδομάδες. Το διάστημα αυτό μια αναζωπύρωση των συγκρούσεων μεταξύ τουρκικών, συριακών και ρωσικών δυνάμεων επιφέρει την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης. Η Τουρκία διατείνεται πως δεν πρόκειται να υποχωρήσει πίσω από τις θέσεις των παρατηρητήριών της, ισχυριζόμενη πως έτσι εξασφαλίζει τα δικαιώματά της από τις διαδικασίες στην Αστάνα και το Σότσι. Αντιθέτως, η Ρωσία κάνει λόγο για τη μη τήρηση εκ μέρους της Τουρκίας των δεσμεύσεών της για τον διαχωρισμό των θρησκευτικών μαχητών στην περιοχή. Σε υποστήριξη αυτών, η Συριακή κυβέρνηση υποστηρίζει πως ο Τούρκος πρόεδρος « έχει αποσυνδεθεί από την πραγματικότητα». Η Συριακή κυβέρνηση έχει καταφέρει να επανακτήσει τον έλεγχο πολλών περιοχών στην εδαφική επικράτεια, μεταξύ των οποίων και το Χαλέπι, καθώς τις τελευταίες ημέρες συριακές δυνάμεις επανέκτησαν τα περίχωρα της περιοχής, κάτι το οποίο επιδιώκει να συνεχίσει και στην Ιντλίμπ.
Τέλος, συγκρούσεις μεταξύ τακτικών ένοπλων δυνάμεων, επιθέσεις από τζιχαντιστές και άλλες οργανώσεις, αεροπορικές επιδρομές και στοχευμένες επιθέσεις συνθέτουν το καθημερινό σκηνικό στην Ιντλίμπ προκαλώντας την κινητικότητα δεκάδων ανθρώπων. Το σκηνικό αυτό αποδεικνύει το σκληρό πρόσωπο και την ανθρωπιστική διάσταση του Συριακού Εμφυλίου πολέμου που μαίνεται για ένατη συνεχόμενη χρόνια. Η Συρία έχει μετατραπεί σε πρόσφορο έδαφος ικανοποίησης των συμφερόντων των περιφερειακών δρώντων, καθώς και των μεγάλων δυνάμεων που αποβλέπουν σε κέρδη στην περιοχή σε βάρος των αμάχων και των διεθνών συμφωνιών.
Σπουδάζει στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Γνωρίζει Αγγλικά και Γαλλικά και συμμετέχει ενεργά σε προσομοιώσεις (Εuropa.S, RhodesMRC). Συμμετείχε στην πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ευρωπαϊκές εκλογές «This time I’m voting» ως εθελόντρια. Ενδιαφέρεται για τα ευρωπαϊκά θέματα καθώς και για τα ζητήματα της διεθνούς πολιτικής.
