Του Στέφανου Κωστούρου,
Τον Γενάρη του 1821 στη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο) Αχαΐας, πραγματοποιείται μια συνέλευση υπό άκρα μυστικότητα. Εκεί κληρικοί και προεστοί περιοχών της Πελοποννήσου συνεδριάζουν για ένα και μόνο σκοπό: για να ορίσουν την έναρξη του Ξεσηκωμού. Το μέρος δεν επιλέχθηκε τυχαία. Η Βοστίτσα δεν αποτελούσε επαρχία με έντονη την τουρκική παρουσία. Επιπλέον, στην ευρύτερη περιοχή των Πατρών (Πάτρα, Καλάβρυτα, Βοστίτσα) υπήρχαν αρκετοί Έλληνες που είχαν μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία, ενώ υπήρχαν και τα δύο σημαντικά μοναστήρια, το Μέγα Σπήλαιο και η μονή Ταξιαρχών, που βασίζονταν στη βοήθειά τους αν το απαιτούσαν οι συνθήκες.
Στη διάρκεια των 5 ημερών πραγματοποιήθηκαν πέντε συνεδριάσεις αντίστοιχα. Κάθε συνεδρίαση γινόταν και σε διαφορετικό χώρο για λόγους ασφαλείας. Σ’ αυτές συμμετείχαν περίπου 25 σύνεδροι μεταξύ των οποίων ήταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Επίσκοπος Χριστιανουπόλεως (Κυπαρισσία) Γερμανός, ο Ανδρέας Ζαΐμης, ο Ανδρέας Λόντος (στο σπίτι του οποίου έγινε και μία από τις συναντήσεις), ο Ασημάκης Φωτήλας, ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, οι ηγούμενοι Μ. Σπηλαίου, Αγίας Λαύρας και Ταξιαρχών, ο Γρηγόριος Δικαίος – Παπαφλέσσας, ο οποίος ήταν και ο εισηγητής των συζητήσεων ως εκπρόσωπος του Υψηλάντη στην Πελοπόννησο και άλλοι.
Κατά την πρώτη συνεδρίαση, ο Παπαφλέσσας έθεσε προτεραιότητα στην έναρξη του αγώνα άμεσα. Μάλιστα, για να ενισχύσει τη θέση αυτή διαβεβαίωσε τους συνέδρους πως οι νησιώτες ήταν έτοιμοι να στείλουν καράβια και πως μια μεγάλη δύναμη (πιθανόν η Ρωσία) βρισκόταν στο πλευρό τους. Οι υπόλοιποι σύνεδροι, ωστόσο, δεν πείστηκαν από όσα άκουσαν. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έρχεται σε σύγκρουση με τον Παπαφλέσσα, μη πιστεύοντας τίποτα από όσα τους ανέφερε. Στις υπόλοιπες τρεις συνεδριάσεις γίνονται συζητήσεις πάνω στα πρακτικά ζητήματα για τον αγώνα ως προς την οργάνωση, την ηγεσία, την οικονομική και υλική προετοιμασία κ.α. Άλλωστε, προεστοί και κληρικοί γνωρίζουν καλά τους κινδύνους που εγκυμονεί μια αποτυχημένη προσπάθεια. Η πικρή εμπειρία των Ορλωφικών (1769–1770) ήταν γνωστή και μια δεύτερη αποτυχία θα διέλυε κάθε ελπίδα για ξεσηκωμό και λευτεριά.
Εν τέλει στην πέμπτη και τελευταία συνάντηση, σύσσωμοι προύχοντες και κληρικοί αποφάσισαν από κοινού. Παρά την επιφυλακτικότητα και τους ενδοιασμούς που υπήρχαν, αποφασίστηκε ότι αν οι συνθήκες το επέτρεπαν κι έπαιρναν ευνοϊκή απάντηση από τη Ρωσία, η 25η Μαρτίου θα ήταν η ημέρα του ξεσηκωμού, αλλιώς η 23 Απριλίου ή η 21 Μαΐου. Επίσης, σε περίπτωση που οι Οθωμανοί τους καλούσαν στην Τριπολιτσά θα κήρυσσαν την επανάσταση πρώτοι.
Με το τέλος της συνέλευσης, αποφασίστηκε να σταλεί ο ιερομόναχος Ιερόθεος σε περιοχές του Μοριά και να μαζέψει χρήματα για την επανάσταση. Μάλιστα, πολλοί από τους παρόντες στη συνάντηση έδωσαν πρώτοι, όπως ο Α. Ζαΐμης (3000 γρόσια), ο Επίσκοπος Γερμανός (2000 γρόσια) κ.α. Επιπλέον, μία εκ των αποφάσεων που ελήφθησαν ήταν πως οι αποφάσεις της συνέλευσης έπρεπε να γίνουν γνωστές και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Γι’ αυτό, ανατέθηκε στον Επίσκοπο Χριστιανουπόλεως η ενημέρωση των προεστών της Αρκαδίας και της Μεσσηνίας, ενώ ο Επίσκοπος Μονεμβασίας (που παρευρισκόταν στη Βοστίτσα) θα ενημέρωνε τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Έτσι, οι πρώτες κινήσεις για την προετοιμασία του Αγώνα θα γίνονταν ταυτόχρονα από όλους χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο, τόσο το σχέδιο όσο και τους ίδιους.
Η σύσκεψη της Βοστίτσας αποτέλεσε σημαντική καμπή στην όλη υπόθεση της Επανάστασης τουλάχιστον για την περιοχή της Πελοποννήσου. Όλοι όσοι συμμετείχαν στις συζητήσεις συνειδητοποίησαν την κρισιμότητα και τη σπουδαιότητα της προσπάθειας που ξεκινούσαν να υλοποιήσουν, αλλά και τον τεράστιο κίνδυνο που θα διέτρεχαν όλοι όσοι επωμίστηκαν την ευθύνη για τον ξεσηκωμό των Ελλήνων. Λίγους μήνες μετά, ξεσπά η πρώτη φλόγα στα Καλάβρυτα και ύστερα η Πάτρα και η Καλαμάτα ακολουθούν. Μετέπειτα, η φλόγα της Επανάστασης άναψε σε ολόκληρη την Πελοπόννησο και την υπόλοιπη Ελλάδα, ξεκινώντας το δύσκολο αγώνα για την απελευθέρωση του Έθνους.
Βιβλιογραφία
- Βάνα Μπεντεβή – Σπυροπούλου, Μάριος Χριστόπουλος, Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας, Δήμος Αιγιαλείας, Αίγιο 2016
- Νίκος Γ. Σβορώνος, Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας, ΙΓ΄ Έκδοση, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2007
- https://www.briefingnews.gr/ellada/i-syneleysi-tis-vostitsas
