Του Αθανάσιου Μαντζώλα,
Από την δεκαετία του ‘80, ιδίως μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και την αντικοινωνική ανάπτυξη του φιλελεύθερου καπιταλισμού, στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού κρατιδίου προκρίθηκε στη χώρα μας ένα μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης συγκεντρωτικού τύπου που ήδη είχε αρχίσει να υιοθετείται από την εποχή των Βαυαρών. Το μοντέλο αυτό παραγκώνισε εθισμούς χιλιάδων χρόνων, απαξιώνοντας κάθε μορφή κοινοτισμού με αποτέλεσμα η Ελλάδα να έχει καταστεί σήμερα μια χώρα αφόρητα συγκεντρωτική που φθίνει δημογραφικά, έχει η πρωτεύουσα τον μισό της πληθυσμό και αδυνατεί να αντιμετωπίσει βασικά προβλήματα του κοινωνικού βίου.
Από τις πόλεις-κράτη του αρχαίου κόσμου –που ενώ είχαν συνείδηση της ελληνικότητάς τους ποτέ δεν συνενώθηκαν σε μία ενιαία κρατική οντότητα- και την χιλιόχρονη αυτοκρατορία του λεγόμενου Βυζαντίου όπου υποκείμενο φορολογικής υποχρέωσης ήταν η κοινότητα (κοινωνία ανάγκης) και όχι το άτομο, μέχρι τα χρόνια της οθωμανοκρατίας κατά τα οποία ο θεσμός γνώρισε σημαντική ανάπτυξη, καταδεικνύεται πόσο ζωτικός είναι αυτός ο τρόπος κοινωνικής οργάνωσης για τον ελληνισμό. Ο ελληνισμός κατάφερε να επιβιώσει τόσες χιλιάδες χρόνια χάρη στην κοινότητα η οποία διέσωσε την ιδιοσυστασία του ελληνικού τρόπου ζωής και αποτέλεσε τον βασικό συντελεστή διατήρησης της εθνικής μας ταυτότητας και της ηθικής μας συγκρότησης.
Αντίθετα από την φιλελεύθερη αντίληψη που θέτει ως πρόταγμα το άτομο και την σοσιαλιστική που θεμελιώνεται στην έννοια της κοινωνίας, ο κοινοτισμός εδράζεται στην πολιτική κοινότητα μέσα στην οποία επιτυγχάνεται ο συγκερασμός του ατομικού συμφέροντος με το συλλογικό. Πρόκειται για κοινωνία των σχέσεων, το άκρον άωτον της σύγχρονης πραγματικότητας.
Το μοντέλο στο οποίο όλα λειτουργούν με βάση το άτομο, προτεραιότητα δε, έχει η προσωπική κατασφάλιση, είναι εντελώς ξένο για τα ελληνικά δεδομένα. Ενδεχομένως να ανταποκρίνεται στις ανάγκες άλλων, όχι όμως στην ιδιαιτερότητα των αναγκών μας. Το να εφαρμόζουμε ξένες λύσεις στα δικά μας προβλήματα είναι πιθηκισμός. Σ’ αυτό ίσως, οφείλεται το θλιβερό «ξέρεις ποιός είμαι εγώ;». Ο Έλληνας έχει ανάγκη να γνωρίζει και να τον γνωρίζει ο κοινωνικός του περίγυρος, χρειάζεται την κοινωνία των σχέσεων. Η ελληνική κοινωνία δεν αποκτά δυναμική έξω από αυτό το πλαίσιο. Γυρίσαμε την πλάτη σε χιλιάδες χρόνια τοπικής αυτοδιοίκησης προσπαθώντας να γίνουμε Ευρωπαίοι, λησμονώντας όμως, πως ό,τι συνιστά την σύγχρονη Ευρώπη (Δίκαιο, Ηθική, Ελευθερία, Επιστήμη, Νόμος, Αλήθεια, Λόγος, Δημοκρατία) γεννήθηκε μέσα στην ελληνική κοινότητα που διέσωσε στον πυρήνα της την αρχαία πόλιν. Προσπαθούμε δε να καλύψουμε τον ξενομανή μιμητισμό μας με το αρχαίο κάλος δίνοντας σε μια σειρά εκτρωματικών νομοθετημάτων αρχαία ονόματα. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των τελευταίων χρόνων ο μνημονιακός «Καλλικράτης» που εξαφάνισε και τα τελευταία ψήγματα διοικητικής αυτοοργάνωσης και επέφερε πλήρη απορύθμιση. Ούτε τα απορρίμματα δεν μπορούν πλέον να διαχειριστούν οι δήμοι.
Σε συνθήκες συνολικής κρίσης της ελληνικής κοινωνίας η οποία εδώ και χρόνια έχει καταστεί μια αποικία χρέους αποδεικνύεται πως ο φιλελεύθερος καπιταλισμός και η εκχώρηση της αντιπροσώπευσης στους κατ’ επάγγελμα πολιτικούς των κομμάτων ίσως να μην είναι το ιδανικότερο σύστημα διακυβέρνησης. Ίσως, χρειάζεται να στραφούμε σε άλλες μορφές οριζόντιας διακυβέρνησης λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις σύγχρονες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συγκυρίες αλλά και τις ανάγκες του νεωτερικού ανθρώπου.
Γεννήθηκε το 1999 στην Βέροια Ημαθίας. Αποφοίτησε το 2017 από το Γενικό Λύκειο Μελίκης και έκτοτε φοιτά στην Νομική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
