Του Νικόλα Λιαροδήμου,
Βρισκόμαστε στην αρχή του έτους εκκινώντας για μία νέα δεκαετία, αισιόδοξα κοιτάζουμε εμπρός έχοντας αφήσει πίσω μας μια βαριά οικονομική κρίση. Ανήσυχοι πια, αναζητούμε φωτεινά παραδείγματα και πρωτοπόρους, όχι για την αντιγραφή μα κυρίως για τη μίμηση, αφού η πρόοδος είναι αποτέλεσμα που δεν διαιρείται από την συμμετοχή αλλά πολλαπλασιάζεται! Άτομα, οικογένειες με μικρές επιχειρήσεις, βιοτεχνίες, ακόμα και βιομηχανίες έχοντας κρατήσει τα βιώματα της δεκαετίας που πέρασε ως τεχνογνωσία αντιμετώπισης δύσκολων οικονομικών περιστάσεων έχουν το βλέμμα στο αύριο. Η συνέχεια απαιτεί πεισματική προσήλωση και σταθερά βήματα προς την ποιοτική πρόοδο. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται ήδη μονάδες, ομάδες και περιφέρειες της χώρας. Προσωπικά βρέθηκα στην προνομιακή θέση να διαπιστώσω την παραγωγική καθημερινότητα σε μία πολύ ιδιαίτερη περιφέρεια της χώρας, στην πανέμορφη και προοδευτικά ανήσυχη Κρήτη!
Επιστρέφουμε στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2019, επισκέπτομαι πρώτη φορά την Κρήτη και βάση μου για ένα δεκαήμερο θα αποτελέσει η Επισκοπή Ηρακλείου. Οδεύοντας εκεί η υποδοχή επιβεβαιώνει όλα όσα έχεις ακούσει για εγκάρδιους Κρητικούς. Η οικογένεια που με φιλοξένησε δραστηριοποιείται στον τομέα της επεξεργασίας κρέατος. Η πρώτη ξενάγηση γίνεται σε μία υπερσύγχρονη εγκατάσταση, τη ‘’Μονάδα Επεξεργασίας Νωπών Κρεάτων και Παραγωγής Καπνιστών Προϊόντων – Μάρκος Κρασανάκης’’. Η επιχείρηση λειτουργεί πρότυπα και τηρώντας όλα τα στάνταρ που προβλέπονται, επεξεργάζεται ντόπια κρέατα και παράγει μοναδικά καπνιστά προϊόντα. Άνθρωποι που δεν συμβιβάστηκαν με τη στασιμότητα, αναζήτησαν την εξέλιξη και γνωρίζοντας καλά τη δημιουργική αξιοποίηση της κληρονομιάς τους, εφοδιάζουν την τουριστική βιομηχανία και την εστίαση. Η διαδικασία παραγωγής χαρακτηρίζεται από λεπτότητα και σαν τελετουργικό της κρητικής παράδοσης, προσωπικό και ιδιοκτήτες έχουν κοινό σκοπό τη διάδοση της γευστικής κουλτούρας της Κρήτης. Αυτή ήταν και η βάση μου για τις επόμενες μέρες.
Συμμετέχοντας ως ενεργός παρατηρητής της τροφοδοτικής αλυσίδας, θα αρχίσω από τα ορεινά, εκεί που τις πρώτες μέρες οδηγηθήκαμε για την παραλαβή ενός φορτίου κρεάτων. Όσο ανεβαίναμε τόσο αγρίευε το τοπίο και τα μαύρα ρούχα γινόντουσαν εντονότερα. Πλησιάζοντας διέκρινα ένα μεγάλο βιομηχανικό κτήριο και φτάνοντας βρεθήκαμε σε ένα υπερσύγχρονο σφαγείο που εσωτερικά κυριαρχούσε ο inox εξοπλισμός και η αίσθηση του νοσοκομειακού χειρουργείου. Με γραμμική πρόοδο παραγωγής και άρτια οργάνωση το σφαγείο απασχολούσε ένα σεβαστό εργατικό δυναμικό και εξυπηρετούσε πολλαπλάσιους κτηνοτρόφους. Με άφησε ιδιαίτερα εντυπωσιασμένο η τεχνογνωσία και η προσήλωση στην υψηλή ποιότητα. Φεύγοντας, έμεινα ενθουσιασμένος όχι μόνο για το τελικό προϊόν, αλλά και για την ύπαρξη μίας βιομηχανικής μονάδας σε μία τέτοια ορεινή περιοχή που όχι μόνο προσφέρει θέσεις εργασίας, στηρίζοντας τους νέους άμεσα , αλλά και για την ενεργό δραστηριοποίηση στον κλάδο δίνοντας έμμεση στήριξη στην τοπική οικονομία.
Η συνέχεια κυρίως θα εξελιχθεί στα πεδινά. Το επόμενο δεκαήμερο της παραμονής μου γνώρισα προσωπικά το πώς η σχεδόν κλειστή οικονομία της Κρήτης εκμεταλλεύεται τις παραγωγικές της δυνατότητες από τη μία και τις ανάγκες της από την άλλη και παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη και γνήσια κρητική φιλοξενία στα εκατομμύρια των επισκεπτών. Με το μισό σχεδόν ΑΕΠ του νησιού να προέρχεται από τον τουρισμό, η σχέση στήριξης των τοπικών επιχειρηματικών μονάδων με τους ντόπιους παραγωγούς είναι από επιλογή μονόδρομος, οι εισαγωγές είναι ελάχιστες και σχεδόν μόνο οι αναγκαίες. Τροφοδοτώντας μικρές και μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις, η κρητική παραγωγή πετυχαίνει να αναπτύσσεται κρατώντας σταθερά ψηλά την ποιότητα.
Επισκεπτόμενος παραγωγικές δομές όπως τα οινοποιεία και τα τυροκομεία του νησιού, μου τα σύστηναν ως ασυμβίβαστα με οποιαδήποτε αλλοίωση. Επιχειρήσεις πιστές στην παράδοση διατηρούν την ιδιαίτερη καταγωγή των προϊόντων. Αφήνοντας όμως χώρο στην εξέλιξη, ενσωματώνουν στη διαδικασία τις πιο σύγχρονες μεθόδους με μόνο γνώμονα την διαφύλαξη της ποιότητας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών. Επιτυγχάνουν έτσι να παντρεύουν τα θέλω της αγοράς με τα πρέπει της παραγωγής. ‘’Παράγουμε όση ποσότητα μπορούμε να διασφαλίσουμε ποιοτικά’’ μου απαντούν. Με τον ίδιο σχεδόν τρόπο τα ελαιοτριβεία, τα αποστακτήρια, κάθε μικρή και μεγάλη αγροτική ή οπωροκηπευτική παραγωγική μονάδα. Σε κάθε επίσκεψη γίνεσαι ένα με το προϊόν του οποίου το γενεσιουργό χώρο επισκέφθηκες, αφού στόχος δεν είναι το κέρδος, αλλά να ικανοποιηθεί η παρέα και αυτή η παρέα μπορεί να είναι ο επισκέπτης στη μονάδα που θα φύγει νιώθοντας μέρος της, ο καταναλωτής στα σημεία διανομής που θα αναζητήσει ξανά και ξανά την γεύση της Κρήτης, ο τηλεθεατής, ο αναγνώστης, όλοι όσοι ακούσουν ή μάθουν για εκείνο τον υπέροχο τόπο με τους μοναδικούς ανθρώπους και τα εξαιρετικά προϊόντα!
Η Κρήτη στην προσπάθεια της προόδου δεν χωρίζεται σε στρατόπεδα, αποτελεί μία ισχυρή ομαδοποιημένη κίνηση. Περιφέρεια και παραγωγοί κάθε είδους προϊόντων, ξενοδόχοι και καταστηματάρχες εστίασης και μαζί όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στο νησί. Όλοι παντρεύουν αρμονικά ανάγκες και δυνατότητες και από μετερίζια διαφορετικά, αλλά και πάλι κοντά, καταθέτουν τα μέγιστα στην άοκνη προσπάθεια για ποιοτική πρόοδο. Η παραγωγική Κρήτη είναι πολλά περισσότερα από όσα μπορούν να περιγραφούν σε ένα άρθρο. Μας περιμένει όμως να την εξερευνήσουμε. Φεύγοντας η υποδειγματική φιλοξενία και η παραγωγική νοοτροπία μαζί με τα υπέροχα γλέντια, τους ξεχωριστούς ανθρώπους και τη μοναδική φύση είχαν σχεδόν βγάλει το εισιτήριο της επόμενης και της κάθε επόμενης επίσκεψης. Η σύσταση είναι ανεπιφύλακτη.
