Του Παύλου Πετίδη,
Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να διασφαλίσει τη σωστή χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, θέτοντας τον επί χάρτου σχεδιασμό αυστηρότερων και πιο δεσμευτικών κανόνων για τις βιομηχανίες του κλάδου της τεχνητής νοημοσύνης, σχετικές προτάσεις για τους «τομείς υψηλού κινδύνου», όπως αυτοί της υγείας και των μεταφορών, αναμένεται να παρουσιάσει η Κομισιόν τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με τη «λευκή βίβλο» που διέρρευσε στο Bloomberg. Με την τελική εκδοχή του σχετικού εγγράφου να έχει τροποποιηθεί έως τότε, η εν λόγω «λευκή βίβλος» εντάσσεται στις ευρύτερες προσπάθειες που καταβάλλει η Ε.Ε. για να ισχυροποιήσει τη θέση της και να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Κίνα, τις δύο υπερδυνάμεις που έχουν πραγματοποιήσει θεαματικά βήματα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Ο στόχος της νέας Προέδρου δεν είναι άλλος από την δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών οι οποίες θα διασφαλίζουν ότι η πρόοδος στην προηγμένη τεχνολογία θα συνάδει και θα προωθεί τις ευρωπαϊκές αξίες, μεταξύ των οποίων τον σεβασμό στην ιδιωτική ζωή και τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών.
Το ζήτημα έχει προκαλέσει τριγμούς και έχει τροφοδοτήσει μια διαμάχη στους κόλπους της Ε.Ε. Από τη μία, οι επικριτές των ρυθμίσεων υποστηρίζουν θερμά πως η επιβολή αυστηρών κανόνων, όπως είναι οι κανόνες της Ε.Ε., θα αποτελέσουν σοβαρά προσκόμματα ως προς την ανάπτυξη της τεχνολογίας και της καινοτομίας γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη. Από την άλλη, αξιωματούχοι της Ε.Ε. συμμερίζονται την άποψη της εναρμόνισης των σχετικών κανόνων στην περιοχή ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ώθηση της ανάπτυξης. Παράλληλα, ένα σοβαρό σενάριο το οποίο ανακυκλώνεται στους κόλπους των Ευρωπαίων αξιωματούχων αφορά στην ανάγκη απαγόρευσης της χρήσης τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου τόσο από δημόσιους όσο και από ιδιωτικούς φορείς, προκειμένου να δοθεί χρόνος για να αποτιμηθούν και να εκτιμηθούν οι κίνδυνοι που εγκυμονεί αυτή η τεχνολογία.
Η στρατηγική της Ε.Ε. για την Τεχνητή Νοημοσύνη θα στηριχθεί σε προηγούμενες εργασίες που συντονίζει η επιτροπή, συμπεριλαμβανομένων εκθέσεων που εκπονήθηκαν και δημοσιεύτηκαν το τελευταίο έτος από επιτροπές ακαδημαϊκών, εμπειρογνωμόνων και στελεχών. Μία από τις εκθέσεις παρουσιάζει ένα σύνολο «επτά βασικών απαιτήσεων», τις οποίες τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης οφείλουν να ακολουθήσουν ώστε να θεωρηθούν αξιόπιστα, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης της ανθρώπινης εποπτείας, του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, της ανιχνευσιμότητας και της αποφυγής αθέμιτης μεροληψίας στις αποφάσεις που λαμβάνονται από τα συστήματα. Άλλη έκθεση σκιαγραφεί τις πολιτικές και επενδυτικές συστάσεις για την Ε.Ε. και τα κράτη – μέλη της. Υπογραμμίζεται ότι ο στόχος θα είναι να αποφευχθεί η περιττή κανονιστική ρύθμιση, αλλά οι κυβερνήσεις πρέπει να περιορίσουν την ανάπτυξη αυτοματοποιημένων θανατηφόρων όπλων, καθώς και να εξετάσουν νέους κανόνες σχετικά με την αδικαιολόγητη παρακολούθηση μέσω αναγνώρισης προσώπου ή άλλων βιομετρικών τεχνολογιών.
Είναι γεγονός ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη υπόκειται ήδη σε ένα ευρύ φάσμα ευρωπαϊκών κανονισμών, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τα θεμελιώδη δικαιώματα γύρω από την ιδιωτική ζωή, τη μη διακριτική μεταχείριση, καθώς και τους νόμους για την ασφάλεια των προϊόντων και την ευθύνη, αλλά οι κανόνες ενδέχεται να μην καλύπτουν πλήρως όλους τους ειδικούς κινδύνους που θέτουν οι νέες τεχνολογίες. Για παράδειγμα, οι νόμοι για την ασφάλεια των προϊόντων δεν ισχύουν επί του παρόντος για τις υπηρεσίες που βασίζονται σε Τεχνητή Νοημοσύνη. Καθώς οι κανόνες της Ε.Ε. απηχούν σε ολόκληρο τον κόσμο, δεν θα μπορούσαν οι επιχειρήσεις και οι εταιρείες να επιθυμούν να δημιουργήσουν λογισμικό ή να κατασκευάζουν υλικό που ενδεχομένως θα απαγορευόταν η χρήση του και η κατανάλωσή του από μία τεράστια αγορά όπως αυτή της Ευρώπης.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen δεσμεύθηκε ότι η ομάδα της θα παρουσιάσει μια νέα νομοθετική προσέγγιση για την Τεχνητή Νοημοσύνη εντός των πρώτων 100 ημερών από την εντολή της, η οποία ξεκίνησε την 1η Δεκεμβρίου. Εκπρόσωπος της Επιτροπής με έδρα τις Βρυξέλλες αρνήθηκε να σχολιάσει διαρροές, αλλά πρόσθεσε: “Για να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να δράσουν ως μία και θα καθορίσουν το δικό τους τρόπο, έναν ανθρώπινο τρόπο. Η εμπιστοσύνη και η ασφάλεια των πολιτών της Ε.Ε. θα αποτελέσουν επομένως το επίκεντρο της στρατηγικής της”.
Είναι απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης και μεταπτυχιακός φοιτητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Οικονομικές Σπουδές. Έχει πραγματοποιήσει πρακτικές ασκήσεις στο Υπουργείο Εξωτερικών και στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ενώ έχει συμμετάσχει σε πλήθος συνεδρίων και προσομοιώσεων οργάνων των Ηνωμένων Εθνών (MUN). Απασχολείται σε Ερευνητικό Κέντρο Οικονομικής Πολιτικής, Διακυβέρνησης και Ανάπτυξης (ΕΚΟΠΔΑ) του Πανεπιστημίου Αθηνών.
