Της Μαριλένας Γιαννίκα,
Για τα περισσότερα κράτη σε ολόκληρη την υφήλιο η νίκη του Τραμπ φάνταζε ως κάτι το αδιανόητο. Όχι μόνο γιατί η Χίλαρι Κλίντον είχε αναδειχθεί ως το απόλυτο φαβορί, αλλά διότι ήταν αδύνατο να συλλάβει κανείς, το γεγονός ότι με καθαρή επικράτηση σχεδόν 3.000.000 ψήφων μπορεί κάποιος να χάσει τη νίκη. Η απάντηση είναι συνάμα απλή, αλλά και περίπλοκη· το εκλεκτορικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και η κυριαρχία του ρεπουμπλικάνου υποψηφίου στα swing states, που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στο αποτέλεσμα.
Αρχικά, το Σύνταγμα των ΗΠΑ προβλέπει, πως για την ανάδειξη Προέδρου χρειάζονται συνολικά 270 εκλεκτορικές ψήφοι. Η κάθε πολιτεία διαθέτει καθορισμένο εκ των προτέρων αριθμό εκλεκτορικών ψήφων, τις οποίες συγκεντρώνει ο υποψήφιος με τις περισσότερες απλές ψήφους στην πολιτεία. Για παράδειγμα, η Νέα Υόρκη διαθέτει 29 εκλεκτορικές ψήφους, εάν ο ένας υποψήφιος συγκεντρώσει 61% των ψήφων και ο άλλος 39%, τις 29 εκλεκτορικές ψήφους θα λάβει ο πρώτος. Swing states είναι οι πολιτείες που η διαφορά των απλών ψήφων είναι αμφίρροπη και συνήθως ο αριθμός των εκλεκτόρων αρκετά μεγάλος, ώστε να επηρεάζει το αποτέλεσμα. Το σύνηθες είναι τα δύο μεγάλα κόμματα, το Δημοκρατικό και το Ρεπουμπλικανικό να έχουν παραδοσιακά πολιτείες που τους παρέχουν σταθερά σε όλες τις εκλογές τις εκλεκτορικές τους ψήφους, με την έκβαση της εκλογικής μάχης να καθορίζεται από τις υπόλοιπες.
Αυτό συνέβη και στις εκλογές του 2016. Η Χίλαρι Κλίντον αρχικά συνέλεξε συνολικά 222 εκλεκτορικές ψήφους επικρατώντας σε 18 πολιτείες, που παραδοσιακά τείνουν στο δημοκρατικό κόμμα, ενώ ο Τραμπ διατήρησε την κυριαρχία του ρεπουμπλικανικού σε 24 με 203 εκλεκτορικές ψήφους, εξασφαλίζοντας συνάμα τη νίκη στις Αϊόβα και Οχάιο, συνηθισμένα στρατόπεδα των Δημοκρατικών, με ακόμη 24 ψήφους. Το αποτέλεσμα κρίθηκε στις 6 εναπομείνασες πολιτείες, στις οποίες ο Τραμπ κατάφερε να επικρατήσει, κερδίζοντας τη νίκη σε 4 από αυτές με εξαιρετικά μικρά ποσοστά, μικρότερα της τάξεως του 2%, με την Κλίντον να επικρατεί στις δύο εναπομείνασες. Swing states του 2016 λοιπόν, αποτέλεσαν η Αϊόβα, το Οχάιο, η Φλόριντα, το Μίσιγκαν, η Πενσυλβάνια, το Ουισκόνσιν και η Μινεσότα. Η σημασία των Swing states αποδεικνύεται στο εξής: το Μίσιγκαν, η Πενσυλβάνια και το Ουισκόνσιν συνολικά διαθέτουν 46 εκλεκτορικές ψήφους και έχουν να αναδείξουν το ρεπουμπλικανικό κόμμα από το 1988. Ο Τραμπ επικράτησε συνολικά και στις 3 με 107.000 παραπάνω ψήφους. Εάν αυτές είχαν κερδηθεί από την Χίλαρι, τότε εκείνη θα κατείχε τώρα την Προεδρία με 278 εκλεκτορικές ψήφους.
Συμπερασματικά, το πρώτο μεγάλο πλήγμα των Δημοκρατικών ήταν η απώλεια του Οχάιο και της Αϊόβα, ενώ το τελειωτικό χτύπημα η επικράτηση των αντιπάλων στη Φλόριντα και την Πενσυλβάνια. Η Κλίντον δε μπόρεσε ούτε να γκρεμίσει κανένα από τα στρατόπεδα των Ρεπουμπλικάνων, ούτε να κερδίσει τα swing states που επικρατούσε μόνιμα το Δημοκρατικό κόμμα. Θα μπορούσε να λεχθεί πως οι εκλογές κρίθηκαν από 107.000 ψήφους, και ίσως αυτό να αληθεύει, διότι είναι μόλις η τέταρτη φορά στην εκλογική ιστορία των ΗΠΑ που ένας υποψήφιος κερδίζει το σύνολο των ψηφοφόρων, αλλά χάνει την Προεδρία.
