25ο ετήσιο περιβαλλοντικό συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών, Μαδρίτη

Της Αθηνάς Σωτηρίου,

Στις αρχές Δεκεμβρίου έλαβε χώρα στη Μαδρίτη το 25^ο ετήσιο περιβαλλοντικό συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών, ένα συνέδριο στο οποίο συμμετέχουν τα κράτη που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση για την αλλαγή του κλίματος (UN Convention on Climate Change, UNFCCC), με σκοπό την προώθηση της παγκόσμιας δράσης για την πρόληψη και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Ο λόγος που το συγκεκριμένο συνέδριο είναι τόσο σημαντικό έγκειται στο 21^ο συνέδριο, στο οποίο 195 χώρες υπέγραψαν τη Συμφωνία του Παρισιού, με την οποία δεσμεύτηκαν να κρατήσουν την παγκόσμια θερμοκρασία 2 βαθμούς χαμηλότερη από ότι ήταν την εποχή πριν τη βιομηχανοποίηση, καθώς και να την μειώσουν άλλον 1.5 βαθμό Κελσίου. Το 25^ο Συνέδριο είναι σημαντικό, γιατί είχε ως σκοπό την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού και τη χάραξη του δρόμου για την υιοθέτηση φιλόδοξων δεσμεύσεων για τη μείωση της εκπομπής του άνθρακα. Το 2020 τα Έθνη πρέπει να υποβάλλουν ή να ανανεώσουν εθνικά σχέδια για την κλιματική δράση, που αναφέρονται ως εθνικές καθοριστικές συμβολές (Nationally DeterminedContributions NDCs). Επίσης το 25^ο συνέδριο στόχευε στην ανάπτυξη οδηγιών για το πώς οι διεθνείς αγορές άνθρακα θα λειτουργήσουν (άρθρο 6 της Συμφωνίας).

Το φετινό συνέδριο είχε τη μεγαλύτερη διάρκεια, σχεδόν 2 μέρες. Επίσης αντιμετωπίστηκε ως το πιο απογοητευτικό σχετικά με την πρόοδο που σημείωσε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ηνωμένο Βασίλειο και μερικά μικρότερα κράτη κάλεσαν για μεγαλύτερη δράση, αλλά τους αντιτάχθηκε ένα σύνολο από χώρες με μεγάλη εκπομπή. Εν τέλει, τα κράτη συμφώνησαν να φέρουν βελτιωμένα σχέδια για τη μείωση των εκπομπών στο 26^ο Συνέδριο το 2020, αφού πάνω από 80 χώρες εξέφρασαν την επιθυμία τους να το κάνουν.

Υπήρχε, ωστόσο, διαμάχη σχετικά με την ευρωστία κανόνων για την εγκαθίδρυση μίας παγκόσμιας αγοράς άνθρακα (άρθρο 6), με μερικές χώρες να εναντιώνονται στην κίνηση αυτή, ώστε να αποφύγουν τη διπλή μέτρηση των εκπομπών και να απαγορεύσουν πιστώσεις άνθρακα από το προηγούμενο σύστημα του Πρωτοκόλλου του Κιότο.

Εν τέλει, αντί να συμφωνήσουν σε ένα πιο αδύναμο σύστημα, η απόφαση αναβλήθηκε για τη συζήτηση του επόμενου χρόνου. Αν κι αυτό αντιμετωπίστηκε με απογοήτευση από εκείνους που είχαν φιλοδοξίες για το συγκεκριμένο Συνέδριο, είναι σημαντικό ότι οι υποψηφιότητες αποφάσισαν να το αναβάλλουν, παρά να υπογράψουν μία αδύναμη συμφωνία.Αδιέξοδο υπήρξε και σχετικά με το ζήτημα της αποζημίωσης χωρών, που ήδη υπέφεραν από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Κάποιες ανεπτυγμένες χώρες αιτήθηκαν να μη θεωρηθούν υπεύθυνες για ζημιές σχετιζόμενες με αλλαγές στο κλίμα, οι οποίες θα μπορούσαν να φτάσουν περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο μέχρι το 2025. Η έκβαση του 25^ου συνεδρίου, λοιπόν, κατέληξε στο να μετατοπίσει πολλές σημαντικές αποφάσεις στον επόμενο χρόνο και να αυξήσει την πίεση στο Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε να έρθει με αποτελέσματα στην επόμενη συνάντηση.

Στα παρασκήνια, υπήρξαν σημαντικές ανακοινώσεις σχετικά με το Συνέδριο, πράγμα που καταδεικνύει πως οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές αναγνωρίζουν την κρισιμότητα της κατάστασης και την ανάγκη για δράση. Η σημαντικότερη ανακοίνωση ήταν της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ανακοίνωσε πως θα έθετε τη δική της φιλοδοξία για καθαρά μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου πριν από τις συζητήσεις του επόμενου χρόνου. Η πρωτοβουλία «Στόχοι βασισμένοι στην Επιστήμη» (Science Based Targets) αποκάλυψε πως 686 από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κόσμου έχουν γίνει μέλη της πρωτοβουλίας και 285 έχουν στόχους μείωσης του άνθρακα κατά δύο βαθμούς ή και καλύτερα, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού. Με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να σχεδιάζει να αποσυρθεί από την Συμφωνία τον επόμενο χρόνο, οι Γενικοί Διευθυντές από 75 επιχειρήσεις και η Αμερικανική Ένωση Εργασίας και το Κογκρέσο για τους Βιομηχανικούς Οργανισμούς δημοσίευσαν μία κοινή δήλωση σε υποστήριξη της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στη Συμφωνία και κάλεσαν σε μία δίκαιη μετάβαση που θα βοηθάει τους εργάτες σε επιχειρήσεις με υψηλό άνθρακα. Επενδυτές υπό την Αιγίδα της Ατζέντας του Επενδυτή (Investor Agenda) ζήτησαν από τις κυβερνήσεις του κόσμου να αναβαθμίσουν τις επιδιώξεις τους, για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής κατάργησης του άνθρακα και του καθορισμού μίας λογικής τιμής του.

Πηγές

• https://www.iddri.org/en/publications-and-events/conference/what-was-outcome-cop-25
• https://home.kpmg/xx/en/home/insights/2019/12/key-outcomes-of-cop25.html
• https://www.carbonbrief.org/cop25-key-outcomes-agreed-at-the-un-climate-talks-in-madrid

Αθηνά Σωτηρίου

Γεννήθηκε στην Ηγουμενίτσα το 1997 και είναι προπτυχιακή φοιτήτρια της Νομικής σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ). Έχει συμμετάσχει σε διάφορες προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών και στον ελεύθερο της χρόνο ασχολείται με τον χορό.