Της Ιωάννας Χατζηαντωνίου,
Σε περιόδους προετοιμασίας για τις Αμερικανικές Προεδρικές Εκλογές, όπως και αυτή που ξεκίνησε με την είσοδο του 2020, αναφέρεται συχνά ο όρος «swing state» και τονίζεται η ιδιαίτερη σημασία του στην ανάδειξη του νικητή των εκλογών. Ποιά είναι η σημασία ενός swing state, ποιός ο ρόλος του στις προεδρικές εκλογές και εν τέλει ποιές είναι οι πολιτείες που χαρακτηρίζονται έτσι;
Πριν προχωρήσουμε σε μια ανάλυση των πολιτειών αυτών, θα πρέπει να εξηγήσουμε συντόμως πώς εκλέγεται ο Αμερικανός πρόεδρος. Οι Αμερικανικές Προεδρικές Εκλογές είναι έμμεσες, καθώς ο λαός μπορεί να ψηφίζει τον πρόεδρο που προτιμάει αλλά εν τέλει το Κολέγιο των Εκλεκτόρων δίνει τις αποφασιστικές ψήφους. Κάθε πολιτεία «αντιπροσωπεύεται» στις εκλογές από έναν αριθμό εκλεκτόρων ανάλογο του πληθυσμού της (π.χ. η Καλιφόρνια ως πιο πολυπληθής έχει 55 εκλέκτορες ενώ η πολιτεία του Ντέλαγουερ μόνο 3). Στο σύνολο το Κολέγιο των Εκλεκτόρων απαριθμεί 538 μέλη και ο μαγικός αριθμός για την ανάδειξη ενός προέδρου είναι οι 270 ψήφοι. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το Κολέγιο των Εκλεκτόρων ψηφίζει με βάση την ψήφο του πληθυσμού της εκάστοτε πολιτείας. Τι συμβαίνει, όμως, αν μια πολιτεία δεν ψηφίζει αποφασιστικά έναν από τους 2 υποψηφίους;
Εδώ έγκειται ο όρος του swing state ή αλλιώς battleground state, σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση, μιας πολιτείας που αλλάζει απόψεις ή αλλιώς πολιτεία -«πεδίο μάχης». Σύμφωνα με το λεξικό του Πανεπιστημίου του Cambridge, ως swing state ορίζεται (στις Ηνωμένες Πολιτείες) μια πολιτεία όπου ο αριθμός των ψηφοφόρων (υπέρ) των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών είναι περίπου ο ίδιος και που έχει μια σημαντική επιρροή στο αποτέλεσμα των εκλογών για τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Με άλλα λόγια πρόκειται για πολιτείες, οι οποίες δεν εκφράζουν σταθερή προτίμηση σε ένα από τα δύο κόμματα αλλά αντίθετα, τείνουν να αλλάζουν άποψη ανάλογα με τους υποψηφίους, τις συνθήκες που επικρατούν κατά την προεκλογική αλλά και εκλογική περίοδο και κατά κύριο λόγο τα προβλήματα που υπάρχουν. Σε αυτές τις πολιτείες λοιπόν, οι υποψήφιοι καταβάλλουν υπερπροσπάθεια κατά τις προεκλογικές καμπάνιες τους, με στόχο να κερδίσουν τον πληθυσμό και την ψήφο τους, ώστε να έχουν και περισσότερες πιθανότητες στο τέλος. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως οι πολιτείες αυτές αντιπροσωπεύονται και από σημαντικό αριθμό ψήφων στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων και το γεγονός αυτό, αν μη τι άλλο, ενισχύει τη σημασία τους και την αξία τους στα μάτια των υποψηφίων που θα προσπαθήσουν να τις κατακτήσουν.
Με το χαρακτηρισμό swing state έχουν σημαδευτεί κατά τις τελευταίες εκλογικές περιόδους περίπου 10 πολιτείες. Πρώτη και με τις περισσότερες ψήφους εκλεκτόρων μεταξύ των battleground states (29), είναι η Φλόριντα. Αν κοιτάξουμε ακόμα και τις πιο πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, η Φλόριντα το 2012 τάχθηκε υπέρ του Μπαράκ Ομπάμα και των Δημοκρατικών, ενώ στις αμέσως επόμενες εκλογές του 2016 βάφτηκε στα κόκκινα καθώς νικήθηκε με διαφορά οριακή του 2% από τον Ντόναλντ Τραμπ. Στην επόμενη θέση, με 20 εκλέκτορες έρχεται η Πενσυλβάνια, η οποία από το 1992 ψήφιζε το Δημοκρατικό υποψήφιο· το 2016 έκανε την ανατροπή και τάχθηκε υπέρ του Ρεπουμπλικανού κυρίου Τραμπ.
Τρίτη στην κατάταξη έρχεται η πολιτεία του Οχάιο με 18 ψήφους εκλεκτόρων και η οποία μάλιστα έχει χαρακτηριστεί ως φαινόμενο στις Αμερικανικές Προεδρικές Εκλογές. Στις εκλογές από το 2000 ως το 2016, ο πληθυσμός του Οχάιο τασσόταν με πολύ μικρές διαφορές εξίσου υπέρ των δυο υποψηφίων: το 2000, η πολιτεία ήταν ντυμένη στα κόκκινα με το 50% των ψήφων να δίνει τη νίκη στον Τζ. Γ. Μπους, το ίδιο και το 2004 με ένα ποσοστό της τάξης του 50.8%. Η αλλαγή ήρθε τις χρονιές 2008 και 2012, όπου με ποσοστά 51,5% και 50,7% αντίστοιχα, η πολιτεία έδωσε την ψήφο της στον Μπ. Ομπάμα. Τέλος, το 2016, το μοτίβο άλλαξε ξανά με τον Ντ. Τραμπ να κατακτά την πολιτεία με ένα 51,7%.
Στη συνέχεια, ακολουθούν πολιτείες όπως η Τζόρτζια, η οποία λέγεται ότι θα αποτελέσει σημαντικό swing state για τις επερχόμενες εκλογές λόγω του υψηλού αριθμού μεταναστών στον πληθυσμό της και το Μίσιγκαν με διαφορές στις προτιμήσεις έως και 10% περίπου, η Βόρεια Καρολίνα με 15 ψήφους και μια τάση προς τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο με εξαίρεση το 2008 και την Άιοβα, με μόλις 6 ψήφους αλλά καθόλου προβλέψιμη τάση προς ένα κόμμα.
Στις Αμερικανικές Εκλογές θα λέγαμε, λοιπόν, πως το αποτέλεσμα μπορεί να κριθεί μέχρι και στο 90’ του παιχνιδιού ή στην περίπτωσή μας μέχρι και την τελευταία ψήφο, ιδιαίτερα των προαναφερθέντων πολιτειών, καθώς αν αθροίσουμε τον αριθμό των ψήφων που έχουν στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων φτάνουμε στις 119 ψήφους, που αντιπροσωπεύουν το 44% των ψήφων που χρειάζεται ένας υποψήφιος για να αναδειχθεί πρόεδρος. Και οι 2 υποψήφιοι μπορούν να βασιστούν σε κάποιες πολιτείες για την ψήφο τους και να συλλέξουν έναν αξιόλογο αριθμό ψήφων. Τα swing states, ωστόσο, αποτελούν το κλειδί για το μαγικό αριθμό 270 και μια θέση στο Λευκό Οίκο.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
- Meaning of Swing State in English, Dictionary of Cambridge, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/swing-state
- What are the swing states in 2016, Politico, μπορείτε να διαβάσετε εδώ
- Swing States in the Presidential Election, Thought Co, μπορείτε να διαβάσετε εδώ
- Presidential Election Process, Official Website of the US Government, μπορείτε να διαβάσετε εδώ
- US election 2020: All you need to know about the presidential race, BBC, μπορείτε να διαβάσετε εδώ
