Η υπόθεση Microsoft υπό το πρίσμα του δικαίου ανταγωνισμού της Ε.Ε.

Της Αριάδνης-Παναγιώτας Φατσή,

Η Microsoft είναι γνωστή σε όλους μας ως κατασκευάστρια των γνωστών λειτουργικών συστημάτων Windows και ένας από τους μεγαλύτερους τεχνολογικούς κολοσσούς παγκοσμίως. Αυτό, όμως, που πολλοί δε γνωρίζουν είναι ότι η εταιρεία έχει βρεθεί αρκετές φορές ενώπιον των δικαστηρίων για τις καταχρηστικές συμπεριφορές της που βλάπτουν τον ανταγωνισμό, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ. Στο άρθρο αυτό ασχολούμαστε μόνο με την υπόθεση που αφορά το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής ΕΕ).

Ήταν το 1998 όταν η τεχνολογική εταιρεία Sun καταφεύγει στην Κομισιόν, κατηγορώντας τη Microsoft ότι καταχράται τη δεσπόζουσα θέση της στην αγορά, πράγμα που απαγορεύεται από το άρθρο 102 ΣΛΕΕ. Το δίκαιο ανταγωνισμού της ΕΕ έχει ως στόχο την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο και λαμβάνει συγκεκριμένες προβλέψεις για τις εταιρείες που έχουν δεσπόζουσα θέση, γνωρίζοντας ότι αυτές μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία της αγοράς σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε να οδηγήσουν εκτός της αγοράς μικρότερες επιχειρήσεις και να διαταράξουν τη σταθερότητα των τιμών και την ποικιλία των παρεχόμενων προϊόντων, που πρέπει να απολαμβάνουν οι καταναλωτές στην κοινοτική αγορά.

Ουσιαστικά οι παραβάσεις της Microsoft ανήκουν σε δύο συγκεκριμένες κατηγορίες της κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης: την άρνηση προμήθειας και τη δεσμοποίηση (bundling). Άρνηση προμήθειας θεωρείται η άρνηση παροχής πρώτων υλών από εταιρεία που τις διαθέτει, ιδίως στην περίπτωση που είναι η μόνη που διαθέτει τις συγκεκριμένες πρώτες ύλες. Η Sun κατηγόρησε τη Microsoft ότι αρνείται να προμηθεύσει με στοιχεία τεχνολογίας για τα Windows, που είναι εντελώς απαραίτητα για άλλες εταιρείες παραγωγής software. Η δεσμοποίηση είναι η πρακτική κατά την οποία η εταιρεία με δεσπόζουσα θέση πωλεί το κύριο προϊόν μαζί με κάποιο παράρτημα που θεωρείται μη αναγκαίο για τη λειτουργία του κυρίου προϊόντος, είτε υποχρεώνοντας τον καταναλωτή να τα αγοράσει μαζί (tying) ή πωλώντας αυτά σε πολύ συμφέρουσα τιμή μαζί (bundling). Και οι δύο συμπεριφορές θεωρούνται κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης υπό προϋποθέσεις στη νομολογία του ΔΕΕ, καθώς μπορούν να αποκλείσουν άλλες επιχειρήσεις από την αγορά ή να ζημιώσουν σε τεράστιο βαθμό επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά του προϊόντος που πωλείται ως παράρτημα. Η Microsoft κρίθηκε ότι ακολουθεί και την πρακτική bundling, πωλώντας το Windows Media Player μαζί με τα λειτουργικά συστήματα.Η ΕΕ κατέληξε σε μια προκαταρκτική απόφαση το 2003 και διέταξε την εταιρεία να προσφέρει, τόσο μια έκδοση των Windows χωρίς το Windows Media Player, όσο και τις πληροφορίες που απαιτούνται για το ανταγωνιστικό λογισμικό δικτύωσης, ώστε να είναι πλήρως συμβατό με τους υπολογιστές και τους υπολογιστές των Windows. Τον Μάρτιο του 2004, η ΕΕ διέταξε τη Microsoft να καταβάλει 497 εκατομμύρια ευρώ, το μεγαλύτερο πρόστιμο που είχε εκδώσει ποτέ η ΕΕ μέχρι τότε. Παράλληλα, δόθηκαν στην εταιρεία 120 ημέρες για να προμηθεύσει με τις απαραίτητες πληροφορίες άλλους παραγωγούς λογισμικού και 90 ημέρες για να βγάλει στην αγορά μια έκδοση των Windows χωρίς το Windows Media Player. Η Microsoft κινήθηκε κατά της απόφασης στο ΔΕΕ, αλλά η ενέργεια αυτή δεν είχε αποτέλεσμα.

Το δίκαιο ανταγωνισμού της ΕΕ έχει κατά καιρούς οδηγήσει πολλές γνωστές εταιρείες (Intel (εκκρεμεί επανεξέταση), Tetra Pak, Halti, Google) να καταδικαστούν σε πρόστιμα και να αναγκαστούν να σταματήσουν τις καταχρηστικές πρακτικές τους. Είναι πολύ σημαντική η εύρυθμη λειτουργία του ανταγωνισμού, καθώς διασφαλίζει στον καταναλωτή τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε πολλές εναλλακτικές και επιτρέπει σε νέες επιχειρήσεις να εισάγονται στην αγορά με αξιώσεις.

Πηγές

• Whish, Richard (2018). Competition Law. Oxford University Press.
• https://leconcurrentialiste.com/2014/02/10/the-microsoft-case-by-the-numbers-comparison-between-u-s-and-e-u/
• https://web.archive.org/web/20060413082435/http://www.cnn.com/2004/BUSINESS/03/24/microsoft.eu/

Αριάδνη-Παναγιώτα Φατσή, Βιβλιοκριτικός

Γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Νομικής στο ΕΚΠΑ. Αναπτύσσει ιδιαίτερη δράση σε φοιτητικούς οργανισμούς και εκδηλώσεις, βρίσκεται στο διοικητικό συμβούλιο της Unique Minds και έχει συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια και ημερίδες. Την ενδιαφέρει η συγγραφή νομικών και λογοτεχνικών άρθρων, τάσεις τις οποίες ικανοποιεί η συμμετοχή της στο OffLine Post. Γνωρίζει Αγγλικά και Γερμανικά.