Του Κωνσταντίνου Ειρηναίου Σταμούλη,
Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η 5η εκδήλωση του ανεξάρτητου φορέα γνώμης και σχολιασμού, OffLine Post με τίτλο «Μεταναστευτικό: Άνθρωποι σε λίστα αναμονής». Περισσότερα από 100 άτομα τίμησαν με την παρουσία τους τούς διοργανωτές, γεμίζοντας την αίθουσα της Ένωσις Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) το απόγευμα της Πέμπτης 16ης Ιανουαρίου 2020. Η συζήτηση διεξήχθη σε άκρως φιλικό κλίμα, κάτι για το οποίο φρόντισαν τόσο η συντονίστρια και αρχισυντάκτρια πολιτικών θεμάτων κα. Δέσποινα Κάντα, όσο και οι καλεσμένοι ομιλητές του πάνελ, ο διεθνολόγος και εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (Ι.ΔΙ.Σ) Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, ο κ. Άγγελος Συρίγος, βουλευτής Ά Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία, ο κ. Γιάννης Μουζάλας, πρώην υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής και νυν βουλευτής Β3 Νότιου τομέα Αθηνών με το ΣΥΡΙΖΑ και η κα. Νάντια Γιαννακοπούλου, βουλευτής Β2 Δυτικού τομέα Αθηνών με το ΚΙΝΑΛ. Χαιρετισμό επιπλέον έδωσε ο διευθυντής και δημιουργός του OffLine Post κ. Νικόλαος Ερμής.
Τη συζήτηση άνοιξε ο δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, ο οποίος περιέγραψε συνοπτικά την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στο προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα, εξήγησε μερικούς από τους λόγους της μετακίνησης των πληθυσμών αλλά υπογράμμισε και σημαντικές παραμέτρους τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση δε λαμβάνει υπόψιν, με αποτέλεσμα τη συνέχιση του προβλήματος. Πιο συγκεκριμένα ο κ. Φίλης, χαρακτήρισε την κατάσταση «εξόχως ανησυχητική» τονίζοντας παράλληλα ότι η κρίση αυτή είναι πλέον περισσότερο πολιτική παρά αριθμητική. Υποστήριξε ότι οι συγκρούσεις στις χώρες καταγωγής είναι μία σημαντική αιτία μετανάστευσης· ωστόσο καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο για τη Διεθνή κοινότητα να παρέμβει με καθοριστικό τρόπο αφού οι συγκρούσεις αυτές δεν είναι μονάχα διακρατικές, ενώ στην περιοχή μεσολαβούν και άλλοι παγκόσμιοι δρώντες κάτι που καθιστά την κατάσταση αμφίρροπη και απρόβλεπτη. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον διατεθειμένες να επέμβουν στην περιοχή, ενώ και οι παγκόσμιοι δωρητές σταδιακά μειώνουν την παρεχόμενη χρηματοδότηση. Επιπλέον ο κ. Φίλης υποστήριξε ότι η κλιματική αλλαγή αναμένεται να αποτελέσει βασικό λόγο μετανάστευσης με την αύξηση της θερμοκρασίας και την ταυτόχρονη έλλειψη βασικών αγαθών, ενώ στο δρόμο της αναζήτησης μιας άλλης χώρας διαμονής αναμένεται να οδηγηθούν άνθρωποι λόγω των δημογραφικών μεταβολών κυρίως από Αφρικανικές χώρες όπου εκτιμάται υπερδιπλασιασμός του πληθυσμού της Αφρικανικής ηπείρου στα αμέσως επόμενα χρόνια. Ο διακεκριμένος διεθνολόγος δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία, όπως υποστήριξε, παραλείπει να αποτρέψει το πρόβλημα και στρέφεται απλώς σε χρηματοδοτήσεις στις χώρες υποδοχής, αφού αυτό έχει ήδη δημιουργηθεί.
Το λόγο στη συνέχεια έλαβε η βουλευτής Β2 Δυτικού τομέα Αθηνών με το ΚΙΝΑΛ, Νάντια Γιαννακοπούλου, η οποία έκανε λόγο για «ένα τοπίο κόλασης» στα νησιά αναφερόμενη ακόμα και στην παράλληλη έκρηξη των κατοίκων για τη διαιώνιση του προβλήματος. Η κα. Γιαννακοπούλου υποστήριξε ότι «η κυβέρνηση πιάστηκε αδιάβαστη» κατά το Ά εξάμηνο της διακυβέρνησής της, κάτι που αποδεικνύεται με την επανίδρυση του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής μόλις πριν λίγες ημέρες, το οποίο είχε καταργήσει τον Ιούλιο του 2019. Εν συνεχεία, προέβη σε μία σύντομη αναδρομή προκειμένου να αναδείξει τα λάθη τα οποία έγιναν στη διαχείριση του συγκεκριμένου ζητήματος. Εμβαθύνοντας, η κα Γιαννακοπούλου, υποστήριξε ότι το 2015 η νεοεκλεγμένη κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ υποτίμησε τη σοβαρότητα του προβλήματος. Πρόσφυγες και μετανάστες, όμως, συνέχισαν να έρχονται κάτι που επέφερε την αντίδραση των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης, με αποτέλεσμα το κλείσιμο της Βαλκανικής Οδού. Έτσι, όσοι έρχονταν δεν είχαν άλλη επιλογή από το να γυρίσουν στην πατρίδα τους ή να παραμείνουν στη χώρα μας. Συγχρόνως, τόνισε την αδυναμία και της Ελληνικής Κυβέρνησης να αξιοποιήσει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ με τις συνθήκες στα κέντρα υποδοχής να χειροτερεύουν δραματικά. Η λύση, την οποία η κα. Γιαννακοπούλου πρότεινε, είναι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού προγράμματος μετεγκατάστασης προσφύγων με την παράλληλη αναθεώρηση της συνθήκης του Δουβλίνου την οποία, όπως υποστήριξε, εμποδίζουν οι κυβερνήσεις που εντάσσονται στο Λαϊκό κόμμα, μέλος του οποίου είναι και η Νέα Δημοκρατία. Κατά το κλείσιμο της εισήγησής της, η βουλευτής υποστήριξε ότι δεν αρκεί απλά η οικονομική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά χρειάζονται άμεσες θεσμικές αλλαγές.
Ο κ. Μουζάλας με τη σειρά του εξέφρασε την πεποίθηση ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εν μέρει κατάφερε να διαχειριστεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Παρά τις αυξανόμενες ροές και τις άσχημες συνθήκες, η κυβέρνηση κατάφερε να καταγράψει όλους όσους ήρθαν, να τους παρέχει στέγαση και πρόσβαση στη δημόσια υγεία μέσω της έκδοσης ΑΜΚΑ. Με αυτόν τον τρόπο, υποστήριξε ότι διασφαλίστηκε τόσο η δική τους υγεία όσο και των ντόπιων. Παράλληλα, με την πρόσβαση των προσφυγόπουλων στη δημόσια εκπαίδευση ο κ. Μουζάλας υποστήριξε ότι διαφυλάχθηκε η κοινωνική συνοχή και ενισχύθηκε η πολιτική αλληλεγγύης η οποία αποτελεί επί της ουσίας και «πολιτική νοικοκυρέματος», όπως τη χαρακτήρισε. Έπειτα, ο πρώην υπουργός αναφέρθηκε στο ρατσισμό. Τόνισε ότι αυτός έχει αλλάξει. Δεν είναι πια βιολογικός αλλά πολιτισμικός. Αναγνώρισε επίσης ότι «η μετανάστευση δεν εξαρτάται από εμάς, από εμάς εξαρτάται η διαχείρισή της»· ενώ κλείνοντας παρουσίασε τις προτάσεις του με τις οποίες συμπέρανε ότι δεν αρκεί το να αναθεωρηθεί η συνθήκη του Δουβλίνου αλλά είναι απαραίτητο ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ασύλου που θα αποφασίζει και για την κατανομή των προσφύγων αλλά και για τις επιστροφές στις χώρες καταγωγής.
Τη συζήτηση έκλεισε ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κ. Άγγελος Συρίγος. Ο κ. Συρίγος αναγνώρισε ότι ήταν λάθος η κατάργηση του Υπουργείου Μεταναστευτικής πολιτικής· ωστόσο το σημαντικό είναι ότι το λάθος αναγνωρίστηκε και το υπουργείο επανιδρύθηκε. Στο ερώτημα αναφορικά με το πόσο έτοιμη ήταν η κυβέρνηση για τη διαχείριση ενός τέτοιου προβλήματος, ο κ. Συρίγος υποστήριξε ότι βάσει των αριθμών των ροών η κυβέρνηση ήταν έτοιμη. Ωστόσο αυτές κατά το Β΄ εξάμηνο του 2019 υπερδιπλασιάστηκαν, μια εξέλιξη για την οποία δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι θα συμβεί και συνεπώς δεν ήταν αναμενόμενη. Ο καθηγητής του Παντείου παραδέχθηκε ότι η κατάσταση στα νησιά είναι όντως δραματική τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τους μόνιμους κατοίκους. Οι κυβερνήσεις έχουν άλλωστε χάσει την εμπιστοσύνη των ντόπιων στους οποίους υπόσχονταν την άμεση επίλυση του ζητήματος. Αποτέλεσμα αυτού είναι η κόπωση και η απροθυμία των κατοίκων για συνεργασία και παροχή στήριξης και βοήθειας. Κατά τον κ. Συρίγο «μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν». Οι επιστροφές είναι πολύ δύσκολες στην πράξη αφού οι χώρες καταγωγής των μεταναστών αρνούνται να τους δεχτούν πίσω, με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό αυτών στην Ελλάδα. Στόχος είναι η γρηγορότερη έκδοση ασύλου στους αιτούντες καθώς και η παράλληλη πρόληψη του προβλήματος. Βασική επιδίωξη πρέπει να είναι οι μετανάστες «να μη μπουν στη βάρκα, αφού από τη στιγμή που θα μπούνε, η Ελλάδα δε μπορεί να αποτρέψει την είσοδό τους».
Η παρουσία των σημαντικών αυτών προσώπων ανέβασε κατακόρυφα το επίπεδο του διαλόγου και της αντιπαράθεσης απόψεων, καθιστώντας ακόμα δυσκολότερη την επιλογή παράθεσης μεμονωμένων στοιχείων από τα λεγόμενά τους. Σε κάθε περίπτωση η εκδήλωση του OffLine Post πέτυχε τις φιλοδοξίες της. Να αποτελέσει, δηλαδή, ερέθισμα σκέψης και κριτικής ερμηνείας για τους νέους ανθρώπους που έδωσαν το παρόν καθώς και να παρέχει σημαντικές πληροφορίες σε άτομα όλων των ηλικιών πάνω σε ένα ζήτημα το οποίο πέραν πάσης αμφιβολίας μας αφορά όλους, το μεταναστευτικό.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2000. Σπουδάζει Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Ασχολείται ενεργά με το αντικείμενο των σπουδών του, αρθρογραφώντας και συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Διεθνή διπλωματία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
