Της Άννας Σπυροπούλου,
Ο όρος ανθρωπισμός χρησιμοποιήθηκε στη φιλοσοφία για να δηλώσει την Αναγέννηση του 14ου αιώνα, που πραγματοποιήθηκε με τη στροφή των ανθρώπων προς την κλασσική αρχαιότητα προς τα αρχαία δηλαδή Ελληνικά και Λατινικά Γράμματα. Από ευρύτερη άποψη ανθρωπισμός είναι το μορφωτικό ιδανικό που έχει στόχο του την καλλιέργεια του ανθρώπου και την αρμονική ανάπτυξη των σωματικών και ηθικο-πνευματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων του, με σκοπό να γίνει τέλειος άνθρωπος, απαλλαγμένος από κάθε ιδιότητα και χαρακτηριστικό που μειώνει την οντότητά του και υποβιβάζει την ύπαρξή του σαν ανώτερου όντος. Ακόμα η προσέγγιση του ιδανικού του ανθρωπισμού αποτέλεσε από την αρχαιότητα ήδη έναν ηθικο-πνευματικό άθλο, ένα ευγενές αγώνισμα ταυτόσημο με την ιδέα της αρετής, αφού οι δυο έννοιες έχουν κοινή ρίζα και παρεμφερή σημασία. Η καλοκαγαθία για τους αρχαίους Έλληνες, η σύμμετρη δηλαδή σωματική και ψυχο-πνευματική ανάπτυξη, η εγκράτεια, η αυτοκυριαρχία, η ψυχική λεπτότητα και ισορροπία, η αποφυγή της υπερβολής, η φιλοπατρία και η αποφυγή της αδικίας θεωρούνταν ύψιστα αγαθά της ζωής και αναγκαία συστατικά του ανθρωπισμού.
Στη σημερινή εποχή, παρατηρούμε σημαντικό έλλειμμα ανθρωπιάς, με τον ανθρωπισμό να παραγνωρίζεται πλήρως. Κύριο μέλημα των περισσότερων ανθρώπων είναι η ατομική τους ευημερία, για χάρη της οποίας δε διστάζουν πολλές φορές να εκμεταλλευτούν και να αδικήσουν συνανθρώπους τους. Άνθρωποι ελλιπούς καλλιέργειας, εγωκεντρικοί, μικροπρεπείς, με φθόνο για τους συμπολίτες τους∙ άνθρωποι που αποδέχονται και επιζητούν την αναξιοκρατία, καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, αναπαράγουν συμπεριφορές κοινωνικού και φυλετικού ρατσισμού. Φαινόμενο, το οποίο δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτό μόνο στα στενά όρια της δικής μας πολιτείας, καθώς σε ολόκληρο τον κόσμο παρατηρούνται καταστάσεις που εκθέτουν τα κράτη στο σύνολό τους, αφού αποδέχονται και επιτρέπουν την εξαθλίωση και τον αφανισμό πληθυσμών σε διάφορες οικονομικά ασθενείς περιοχές του πλανήτη. Γενικευμένη, λοιπόν, η κρίση του ανθρωπισμού και όχι αποκλειστικό σύμπτωμα της ελληνικής κοινωνίας∙ γενικευμένα, άρα, και τα αίτια αυτής της έκπτωσης των ηθικών αξιών.
Προκειμένου να καταστεί εφικτή η εδραίωση του ανθρωπισμού, θα πρέπει η σχετική προσπάθεια να ξεκινήσει εγκαίρως από τις νεότερες γενιές, με όχημα την ανθρωπιστική παιδεία. Αν θέλουμε να μη στεκόμαστε απαθείς απέναντι στα ολοένα και συχνότερα φαινόμενα απάνθρωπης μεταχείρισης συνανθρώπων μας∙ αν θέλουμε να μπορούμε να αντισταθούμε στα κελεύσματα του υλισμού, θέτοντας πάντοτε ως προτεραιότητα το σεβασμό και την αξιοπρέπεια των συνανθρώπων μας, η απάντηση βρίσκεται στην ορθή πνευματική μας καλλιέργεια. Ζητούμενο, άρα, της ανθρωπιστικής παιδείας θα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση της κριτικής και συλλογιστικής ικανότητας, ώστε να μπορούμε να διαπιστώνουμε τα αδιέξοδα της σύγχρονης πολιτικής. Ενώ, συνάμα, η παροχή ενός στερεού παιδευτικού υπόβαθρου, θα διασφαλίζει τη δυνατότητα να λειτουργούμε ως αυτόνομες προσωπικότητες, χωρίς να παρασυρόμαστε από τις ευτελείς επιδιώξεις της εποχής του καταναλωτισμού.
Η αποδοχή και ο απόλυτος σεβασμός της αξίας του άλλου ανθρώπου συνιστούν βασικά αιτήματα της σύγχρονης εποχής, όπου καλούμαστε να ζήσουμε σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Η έννοια της συλλογικής προσπάθειας, θα αποτελέσει ένα στοιχείο καίριας σημασίας, για την επιστροφή στο πνεύμα και το ήθος παλαιότερων εποχών, όπου οι πολίτες έθεταν τις ανάγκες της κοινωνίας τους και το μέλλον των επερχόμενων γενεών πάνω από τις προσωπικές τους επιθυμίες. Η πορεία του καταναλωτισμού, της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων και των αδιάκοπων πολεμικών εξοπλισμών, είναι μια καταστροφική πορεία που θέτει σε κίνδυνο, όχι μόνο τις υπάρχουσες γενιές, αλλά και την ποιότητα ζωής εκείνων που θα έρθουν. Κρίσιμο και αναγκαίο, λοιπόν, να απορριφθεί η τωρινή αντίληψη και να διεκδικηθεί ένας τρόπος ζωής και μια οικονομική αντίληψη που δε θα τοποθετεί το οικονομικό κέρδος πάνω απ’ όλους και απ’ όλα.
Γεννήθηκε στο Βόλο το 1997. Είναι απόφοιτη του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ειδικεύτηκε στον τομέα της Μεσαιωνικής και Νεότερης Φιλολογίας. Από νεαρή ηλικία είχε αντιληφθεί την αγάπη της για τη λογοτεχνία, διαβάζοντας και αναλύοντας πλήθος λογοτεχνικών κειμένων. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια φιλολογικού ενδιαφέροντος. Στοχεύοντας σε μεταπτυχιακό τίτλο της Ειδικής Αγωγής, έχει παρακολουθήσει σεμινάριο και έχει λάβει πιστοποίηση του συστήματος ανάγνωσης και γραφής Braille. Ενδιαφέροντα της μεταξύ άλλων αποτελούν το κλασικό μπαλέτο, το πιάνο και τα ταξίδια.
