Της Ελένης Κυριακοπούλου,
Αν αναπολήσει ο καθένας μας τα παιδικά του χρόνια, σίγουρα θα ξεθάψει την ανάμνηση της μαμάς του να τον κυνηγάει για ένα ποτήρι γάλα πριν αναχωρήσει για το σχολείο. Τα χρόνια πέρασαν και ακόμη και σήμερα, το γάλα αποτελεί μία από τις βασικές τροφές στο ψυγείο για όλα τα μέλη της οικογένειας, από το πιο μικρό έως τον παππού και τη γιαγιά. Στην πλειοψηφία μας, έχουμε πειστεί πως το γάλα συντελεί στην προάσπιση της υγείας μας και πως με την κατανάλωσή γαλακτοκομικών προϊόντων σε καθημερινή βάση, λαμβάνουμε το επαρκές ποσοστό ασβεστίου για γερά οστά καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας.
Δε μας αδικώ, αφού τα πρώτα χρόνια της ζωής μας κιόλας στηρίζονται στη λήψη μητρικού γάλακτος, μέσω του θηλασμού. Μεγαλώνοντας, η διαφημιστική εκστρατεία υπέρ της σημασίας του γάλακτος αύξησε τη ζήτηση, ενώ παράλληλα διαφημιστικά σλόγκαν όπως «Το γάλα μεγαλώνει γερά παιδιά», μας πείθουν πως η συγκεκριμένη γαλακτοκομική τροφή καθίσταται άκρως απαραίτητη για τον οργανισμό μας και για την αποφυγή της οστεοπόρωσης.
Από την άλλη πλευρά, μεγάλο είναι το ποσοστό του πληθυσμού που σταματά εντελώς την πρόσληψη γάλακτος από μικρή κιόλας ηλικία, όπως είναι οι άνθρωποι της Ανατολής. Το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό θα είναι πως οι ίδιοι σίγουρα υποφέρουν από οστεοπόρωση. Κι όμως, οι λαοί της Κίνας, της Ινδονησίας και της Ιαπωνίας έχουν το μικρότερο ποσοστό κατανάλωσης γάλακτος και καταγμάτων οστεοπόρωσης ταυτόχρονα. Μα πώς είναι δυνατόν;
Σε προκαλώ να σκεφτείς αν κάποιο άλλο θηλαστικό πέρα από τον άνθρωπο πίνει γάλα εφ’ όρου ζωής. Ε, λοιπόν, σε διαβεβαιώνω πως είμαστε τα μόνα θηλαστικά στον κόσμο που δεν απογαλακτιζόμαστε ποτέ.
Είμαστε τα μοναδικά όντα που παραβιάζουμε τη φύση μας και καταναλώνουμε γάλα από τη στιγμή της γέννησης μας έως ότου πεθάνουμε. Ο άνθρωπος δεν είναι βιολογικά εξελιγμένος να καταναλώνει γάλα εφ’ όρου ζωής. Αυτό συμβαίνει διότι μόνο τα νεογνά και τα μικρά των θηλαστικών διαθέτουν τους μηχανισμούς εκείνους που θα οδηγήσουν στην παραγωγή ενζύμων απαραίτητων για την πέψη του γάλακτος. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε πως βασικό συστατικό του γάλακτος είναι η λακτόζη. Το σώμα μας, για να χωνέψει τη λακτόζη, θα πρέπει να παραγάγει το ένζυμο λακτάση. Η ικανότητα παραγωγής του συγκεκριμένου ενζύμου χάνεται αφού διακοπεί ο θηλασμός, ύστερα δηλαδή από περίπου δύο έτη ζωής. Έτσι, μπορούμε να συμπεράνουμε πως το γάλα αποτελεί όντως το θεμέλιο για τη σωστή ανάπτυξη των νέων οργανισμών, αλλά μόνο κατά τα πρώτα στάδια της ζωής τους.
Το γάλα της αγελάδας είναι σίγουρα η καλύτερη τροφή… για το μοσχαράκι και όχι για εσένα.
Το ανθρώπινο είδος είναι το μόνο που πίνει γάλα αγελαδινό, κατσικίσιο, γάλα δηλαδή από διαφορετικό είδος από το δικό μας. Το αγελαδινό γάλα, παραδείγματος χάριν, που καταναλώνεται και από έναν ενήλικα, αλλά και από ένα μοσχαράκι, έχει διαφορετική σύσταση και περιεκτικότητα ασβεστίου από εκείνη του ανθρώπινου μητρικού γάλακτος που ήταν αναγκαίο για την ανάπτυξή μας ως βρέφη. Αυτό συμβαίνει διότι η σύσταση του γάλακτος που παράγει κάθε είδος σχετίζεται με τις απαιτήσεις που έχει και οι οποίες μεταξύ του ανθρώπου και του μοσχαριού, προφανώς διαφέρουν.
Το βιομηχανοποιημένο γάλα είναι παστεριωμένο.
Το γάλα που προσλαμβάνει ένα νεογνό μέσω του θηλασμού από τη μαμά του και το γάλα με το οποίο τρέφεται ένα μοσχαράκι μόλις γεννηθεί δεν υπόκεινται σε κανένα είδος τροποποίησης. Το συγκεκριμένο γάλα είναι ωμό και ανεπεξέργαστο, ενώ το βιομηχανοποιημένο γάλα υπόκειται στη διαδικασία παστερίωσης. Φυσικά, αναζητάς παστεριωμένο γάλα, ώστε να είσαι σίγουρος πως θα είναι απαλλαγμένο από βακτήρια και σαλμονέλα. Δεν έχεις άδικο! Όμως, την ίδια στιγμή, μέσω αυτής της διαδικασίας καταστρέφεται πληθώρα βιταμινών και ενζύμων του γάλακτος, άκρως σημαντικά για τη χώνεψή του από τον οργανισμό σου.
Πίνεις πολύ γάλα για προσλάβεις όσο μεγαλύτερο ποσοστό πρωτεΐνης μπορείς.
Γνωρίζεις, όμως, ότι η κύρια πρωτεΐνη του γάλακτος είναι η καζεΐνη; Ποιο είναι το πρόβλημα με αυτό; Η καζεΐνη, σε συνδυασμό με τη γλουτένη των δημητριακών, είναι υπεύθυνη για προβλήματα του πεπτικού συστήματος, όπως η δυσανεξία, αλλά και για αλλεργίες. Επίσης, όταν πίνουμε γάλα, μερικές από τις πρωτεΐνες οδηγούνται στην κυκλοφορία του αίματος, όπου έρχονται αντιμέτωπες με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Η πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος αναγνωρίζεται ως ξένη από τον ίδιο μας τον οργανισμό, με αποτέλεσμα να επιτίθεται στη συγκεκριμένη πρωτεΐνη κάθε φορά που η ίδια εισέρχεται στον οργανισμό μας.
Το ασβέστιο βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό στο γάλα.. και τι με αυτό;
Τα σκευάσματα γάλακτος στην αγορά περιέχουν τεράστια ποσοστά ασβεστίου. Έτσι, είναι εύκολο να σκεφτεί κανείς πως το γάλα αποτελεί την κατάλληλη πηγή ασβεστίου για τον καθένα από εμάς. Θα άλλαζες γνώμη αν μάθαινες πως για την εναπόθεση του ασβεστίου στα οστά είναι υπεύθυνο το μαγνήσιο; Και πως προκειμένου να απορροφηθεί επαρκώς το ασβέστιο από τον οργανισμό μας, απαραίτητη είναι η ύπαρξη μαγνησίου σε συγκεκριμένη αναλογία προς το ασβέστιο; Η αναλογία ασβεστίου/μαγνησίου πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 1:1 ή 2:1. Η συγκεκριμένη αναλογία, όμως, στο βιομηχανοποιημένο γάλα είναι 10:1. Περιέχει, δηλαδή, μηδαμινή ποσότητα μαγνησίου, με αποτέλεσμα η απορρόφηση του ασβεστίου να καθίσταται αδύνατη.
Το γάλα μας προφυλάσσει από την οστεοπόρωση;
Όσο κι αν τα διαφημιστικά σποτάκια έχουν προσπαθήσει να σε πείσουν πως το γάλα χτίζει γερά κόκαλα, η αλήθεια είναι πως το γάλα, όχι μόνο δε σου προσφέρει το ασβέστιο που χρειάζεσαι, αλλά σου αφαιρεί ασβέστιο από τα κόκαλα και τα δόντια σου. Καθώς το γάλα εισέρχεται στον οργανισμό σου, το pH γίνεται πιο όξινο. Προκειμένου να διατηρηθεί εσωτερική ισορροπία, αφαιρείται το ασβέστιο εξαιτίας ομοιοστατικών μηχανισμών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επέρχεται η οξεοβασική ισορροπία στο σώμα μας.
Έτσι, λοιπόν, παρότι είμαι από τους ανθρώπους που δύσκολα θα έλεγαν όχι σε ένα μεγάλο δροσερό ποτήρι γάλα, όσο κι αν έχουν προσπαθήσει να μας πείσουν πως με το να καταναλώνουμε μεγάλη ποσότητα γάλακτος καθημερινά θα έχουμε γερά οστά και δόντια, την επόμενη φορά ας σκεφτούμε καλά αν αξίζει πραγματικά να πιούμε ένα ποτήρι γάλα.
Μεγάλωσε στην Αθήνα και πλέον σπουδάζει στην Πάτρα στο τμήμα Βιολογίας. Αγαπάει τα ταξίδια ενώ στον ελεύθερό της χρόνο απολαμβάνει να ακούει μουσική, να ζωγραφίζει και να βλέπει ταινίες. Οι γνώσεις που λαμβάνει από τη σχολή της είναι αρκετές ώστε στο 3ο έτος των σπουδών της να διατηρεί τεράστιο ενδιαφέρον για τη βιολογία. Μέσα από το κομμάτι της συγγραφής προσπαθεί να κερδίσει γνώσεις και να μάθει τόσο τον τρόπο να ερευνά κάθε πληροφορία που δέχεται αλλά και να την μεταδίδει με τον βέλτιστο τρόπο.
