Του Αλέξανδρου Πανταζή,
Αναμφισβήτητα η δεκαετία των 10’s ήταν σίγουρα μια από τις πιο επαναστατικές και κομβικές δεκαετίας του 21ου αιώνα. Ο πολιτισμός μας, οι τεχνολογίες μας, η πολιτική σκηνή αλλά κυρίως το περιβάλλον, δέχθηκαν ριζικές αλλαγές με το πέρασμα των ετών. Κάποια χαρακτηριστικά της κοινωνίας, αναβαθμίστηκαν αρκετά και άλλα αλλοιώθηκαν σταδιακά. Θύμα αυτής της υποβάθμισης, αποδείχθηκε να είναι και το περιβάλλον, το οποίο με το πέρασμα των ετών χάνει ό,τι κατάφερε να κερδίσει σε μια διαδικασία που διήρκησε εκατομμύρια χρόνια και στην οποία οφείλουμε την ύπαρξη μας.
Με αφορμή λοιπόν, την αλλαγή της χρονιάς τις ερχόμενες μέρες και την είσοδο ουσιαστικά στην τρίτη δεκαετία αυτού του αιώνα, μείζονος σημασίας θα ήταν η ανασκόπηση των μεγαλύτερων περιβαλλοντικών νέων της δεκαετίας, ώστε να ενημερωθεί κανείς συνοπτικά για τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά νέα της δεκαετίας.
2010
Κατά την έναρξη της δεκαετίας και μόλις στο πρώτο τετράμηνο του χρόνου, στην πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου «Ντιπγουότερ Χοράϊζον» στον κόλπο του Μεξικού, συνέβη ένα από τα μεγαλύτερα ατυχήματα στον κόσμο εις βάρος του περιβάλλοντος. Μια από τις εξέδρες, λόγω μιας μηχανικής δυσλειτουργίας εκρήχτηκε εκτοξεύοντας μια φλογερή “μπάλα” σε μια έκταση 64 χιλιομέτρων από το σημείο της πλατφόρμας. Αποτέλεσμα ήταν μια μεγάλη οικονομική ύφεση για τις περιοχές κοντά στον κόλπο του Μεξικού, όπου είδαν τον τουρισμό να μειώνεται και την αλιεία να καταστρέφεται αλλά και μια μεγάλη περιβαλλοντική ζημία, αφού η βιοποικιλότητα της περιοχής μολύνθηκε και μειώθηκε δραματικά.
2011
Συνεχίζοντας, εκτός από ανθρωπογενείς καταστροφές, σπανιότερα συμβαίνουν και φυσικές καταστροφές, τρανό παράδειγμα ήταν ο σεισμός και το τσουνάμι στο Τόχοκου της Ιαπωνίας. Συγκεκριμένα, ύστερα από έναν σεισμό της τάξεως των 9,0 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ, 130 χιλιόμετρα ανατολικά του Σεντάι και έχοντας βάθος 15,2 μίλια ακολούθησε ένα τσουνάμι 40,5 μέτρων, το οποίο έπληξε την χώρα σε πολλούς τομείς και ως αποτέλεσμα είχε 621 νεκρούς, 1040 τραυματίες και πάνω από 500 αγνοούμενους.
Αρχικά το τσουνάμι έπληξε χερσαίες περιοχές που απέχουν 20 χιλιόμετρα από την ακτή, συμπεριλαμβανομένου και του πυρηνικού εργοστασίου Φουκοσίμα, του οποίου εκρήχτηκαν ορισμένοι πυρηνικοί αντιδραστήρες. Ακόμη, η καταστροφή αυτή είχε και μεγάλο αντίκτυπο στην οικονομία της Ιαπωνίας, η οποία μέσα σε μόλις λίγες μέρες είχε υποστεί μια ζημιά της τάξεως των 4,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάτι το οποίο προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στην χώρα και είχε άμεσο αντίκτυπο στο χρηματιστήριο αλλά και στις επενδύσεις στην αγορά της Ιαπωνίας
2012
Το σωτήριο έτος 2012, θεωρώ ότι καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της καρδιάς των περισσότερων ανθρώπων. Ήταν, σύμφωνα με τις γραφές των Ίνκας, η ημέρα που η Γη θα καταστρεφόταν και το ανθρώπινο είδος θα χανόταν για πάντα. Φυσικά, η συγκεκριμένη θεωρία ήταν αποδεκτή από μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων και πέρα από τα βιβλία, την ταινία και τις θεωρίες που έπαιρναν φωτιά στα διαδικτυακά forums τίποτα δεν συνέβη.
Βέβαια, έναν μήνα πριν, τον Νοέμβριο, ο διεθνής οργανισμός ενέργειας δημοσίευσε μια έκθεση η οποία προβλέπει ότι θα υπάρξει μέσα στα επόμενα χρόνια μια συνεχή αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μάλιστα στην έκθεση αναφέρει: «Πηγές ενέργειας, όπως το πετρέλαιο, ο λιγνίτης και ο άνθρακας θα μας κρατήσουν κολλημένους στα ορυκτά καύσιμα, κάτι που σημαίνει ότι αν δεν έχουμε βρει άλλους τρόπους παραγωγής ενέργειας, όταν αυτά τελειώσουν, θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο πρόβλημα»
Μάλιστα, είχαν αναφέρει, ότι αν χρησιμοποιούνταν όλο το πετρέλαιο, θα είχαμε σίγουρα υπερβεί τα επιτρεπτά όρια ατμοσφαιρικής ρύπανσης και για αυτόν τον λόγο είχε αποφασιστεί να στραφούμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
2013
Προχωρώντας στην δεκαετία αυτή, το 2013 έχει μείνει χαραγμένο στην μνήμη πολλών συνανθρώπων μας, κυρίως λόγο του θανάτου του Nelson Mandela και λόγω των πρωτοφανών ακραίων καιρικών φαινομένων σε παγκόσμιο επίπεδο. Μια από τις ποιο μεγάλες σε έκταση καταστροφή συνέβη προς το τέλος του έτους, συγκεκριμένα τον Νοέμβριο, όταν ο τυφώνας Haiyan, ένας από τους ισχυρότερους τροπικούς κυκλώνες που χτύπησαν ποτέ στεριά, χτύπησε τις Φιλιππίνες. Αποτέλεσμα του ήταν να ισοπεδώσει την κεντρική πόλη του Tacloban, καταστρέφοντας σπίτια και αφήνοντας πίσω του 5.000 θύματα.
2014
Εκατό χρόνια μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και φτάνοντας στα μισά της δεκαετίας, το 2014 αποτέλεσε μια χρονιά που η πλειοψηφία του κόσμου αντιλήφθηκε την αξία του πλανήτη, καθώς και τα οφέλη που δύναται να καρπωθεί αν ζήσει αρμονικά μαζί του – και όχι εις βάρος του. Έχοντας αντιληφθεί τα παραπάνω, το 2014 ήταν η χρονιά που έλαβαν μέρος μαζικές κινητοποιήσεις για το περιβάλλον, παγκοσμίως.
Ειδικά στις Ηνωμένες πολιτείες, υπήρξαν έντονες κινητοποιήσεις που αποτέλεσμα είχαν την υιοθέτηση οικολογικών στρατηγικών από την κυβέρνηση. Στα πλαίσια αυτής της οικολογικής στρατηγικής, τον Σεπτέμβριο του 2014 η Καλιφόρνια απαγορεύει τις πλαστικές σακούλες και σε μεγαλύτερη κλίμακα η Αμερική και η Κίνα δεσμεύονται να μειώσουν κατά 25% τις εκπομπές τους.
2015
Φτάνοντας αισίως στα μισά της δεκαετίας, η επιστημονική κοινότητα παρατηρεί τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης. Το 2015, φαίνεται να είναι η πιο θερμή χρόνια από όλες τις προηγούμενες και η ανάγκη εφαρμογής «πράσινων» μέτρων είναι μεγάλη. Τόσο μεγάλη μάλιστα που σε παγκόσμιο συνέδριο, η διάσωση του περιβάλλοντος πρωτοστατεί ως θέμα ομιλίας και αντιπαράθεσης.
Αποτελέσματα του πιο θερμού χρόνου, για τα δεδομένα του 2015, είναι ξηρασίες στην Αμερικάνικη ήπειρο, μαζικοί θάνατοι από τις υψηλές θερμοκρασίες στο Πακιστάν και όξυνση του φαινομένου “El nino” που λαμβάνει χώρα στον Ειρηνικό Ωκεανό.
2016
Έχοντας διανύσει την μισή δεκαετία, η ευρωπαϊκή ένωση παρατηρώντας την κλιματική κρίση και θέλοντας να μην μείνει άπραγη αποφάσισε να θέσει σε εφαρμογή την συμφωνία του Παρισιού, για την οποία θα βρείτε εκτενές άρθρο πατώντας εδώ. Περιληπτικά, η συμφωνία αυτή στόχο έχει να κρατήσει την θερμοκρασία της γης κάτω από τους 2°C, ορίζοντας ως σημείο αναφοράς τα προβιομηχανικά επίπεδα.
2017
Το 2017 θα μπορούσε κανείς να πει ότι ήταν η χρονιά που η αυτοκινητοβιομηχανία άλλαξε αρκετά. Πλέον στην ζωή των ανθρώπων εισέρχονται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και η αγορά της αυτοκινητοβιομηχανίας αλλάζει ριζικά, αφού τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα καταλαμβάνουν το 1% της παγκόσμιας αγοράς. Αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως η Tesla, η Volkswagen, η Nissan και άλλες εταιρίες επενδύουν στους ηλεκτροκινητήρες με σκοπό την σταδιακή μείωση των μηχανών εσωτερικής καύσης και ειδικότερα την χρήση ορυκτών καυσίμων.
Προκειμένου, όμως τα αυτοκίνητα αυτά να γίνουν ποιο ελκυστικά στο ευρύ κοινό, διάφορες κυβερνήσεις ανά τον κόσμο, όπως αυτή της Αμερικής και της Γαλλίας, προσφέρουν φοροελαφρύνσεις που είναι ευνοούν την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Μάλιστα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η τιμή ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου μπορεί να μειωθεί έως και δέκα χιλιάδες ευρώ με τις ισχύουσες ελαφρύνσεις.
2018
Σύμφωνα με παγκόσμιες έρευνες και αναφορές, το έτος 2018, ο κόσμος ήταν ποιο πολύ ευαισθητοποιημένος και κινητοποιημένος για αυτή την νέα μορφή ρύπανσης από ποτέ άλλοτε. Πολλές χώρες, σαν την Αυστραλία είδαν δραματική μείωση στα πλαστικά μιας χρήσης και πολλές επιχειρήσεις, όπως τα Starbucks και τα McDonalds ήταν από τους πρώτους που αντικατέστησαν τα πλαστικά καλαμάκια, με βιοδιασπώμενα χάρτινα.
Ακόμη, startup επιχειρήσεις, όπως αυτή της Ocean Cleanup τείνουν να αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής μας, καθαρίζοντας το περιβάλλον. Ανάμεσα σε αυτές τις νεοφυείς επιχειρήσεις φαίνεται να κάνουν τα πρώτα του μεγάλα βήματα οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας που νέες εφευρέσεις αναδεικνύουν την βιωσιμότητά τους, για παράδειγμα αυτή του Δανού εφευρέτη που μπορεί να παράγει ρεύμα από την δύναμη της βαρύτητας.
Τέλος χώρες, λόγου χάρη η Πορτογαλία καταφέρνουν να ηλεκτροδοτήσουν την χώρα, για ένα μήνα, μόνο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλες χώρες καταφέρνουν να εξοικονομήσουν πόρους και χρήματα μέσω νέων μορφών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Μεταξύ αυτών η Αυστραλία, καταφέρνει να εξοικονομήσει 40 εκατομμύρια ευρώ για την παραγωγή και συντήρηση των εργοστασίων ηλεκτρικής ενέργειας.
2019
Η φετινή χρονιά, κατά την ταπεινή μου άποψη, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως δραματική από περιβαλλοντικής απόψεως. Πυρκαγιές μεγάλης έκτασης, όπως αυτής του Αμαζονίου, της Σιβηρίας, της Γροιλανδίας και της Αλάσκας έπληξαν μία μεγάλη έκταση δασικών περιοχών. Ακόμη, οι πυρκαγιές σε συνδυασμό με τους ποιο θερμούς καλοκαιρινούς και χειμερινούς μνήμες αποδείχθηκε καταστροφική για το περιβάλλον.
Μολονότι, ο κόσμος ενημερώθηκε, ευαισθητοποιήθηκε και κινητοποιήθηκε μαζικά τα μέτρα των κυβερνήσεων ήταν επιφανειακά και σίγουρα δεν εστίαζαν στην ρίζα του προβλήματος, τις εκπομπές αερίων. Ακόμη, το φαινόμενο Greta Thunberg, δίχασε πολύ τον κόσμο. Μια μερίδα κόσμου, ιδίως νέοι, κινητοποιήθηκαν υιοθετώντας τον θεσμό “Fridays for Future”, όπου εμπνευστή του ήταν η Greta. Από την άλλη, μια ακόμη μεγαλύτερη μερίδα κόσμου, θεώρησαν την Greta ανδράποδο ορισμένων μεγάλων συμφερόντων και την μίσησαν για την παραστατικότητά της.
Τέλος το 2019 ήταν αναμφισβήτητα, μια χρονιά που το περιβάλλον αναδύθηκε στην επικαιρότητα πολλάκις. Έδωσε σε ανθρώπους την δυνατότητα να κατανοήσουν ότι είναι ανεκτίμητο και αναντικατάστατο και μέσα από αμέτρητες καμπάνιες έγιναν προσπάθειες για την σωτηρία του.
Το 2020, πραγματικά κανείς δεν ξέρει τι επιφυλάσσει αλλά πολύ γνωρίζουν τι πρέπει να γίνει. Η ευρωπαϊκή ένωση έχει θέσει κάποιους στόχους για το 2020, που ακόμα χρειάζεται προσπάθεια για να επιτευχθούν. Μέχρι τότε, ας ελπίσουμε η ευαισθητοποίηση του κόσμου να έχει φτάσει σε ακόμη μεγαλύτερο επίπεδο, προκειμένου να αγωνιστούμε συλλογικά για έναν πιο καθαρό πλανήτη.
Ως εκ τούτου, ας γίνει ο κάθε ένας από εμάς η αλλαγή που θέλει να δει στον κόσμο.
Είναι φοιτητής του τμήματος Μηχανικών Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου. Τα τελευταία χρόνια κατοικεί στον Νομό Χανίων λόγω της φοιτητικής του ιδιότητας, ενώ τα μαθητικά του χρόνια τα πέρασε στον δήμο Σπάτων-Αρτέμιδος. Κατά την διάρκεια της φοίτησής του έχει παρακολουθήσει αρκετά σεμινάρια και ημερίδες σχετικά με το αντικείμενο σπουδών του και έχει λάβει μέρος στην προσομοίωση της Βουλής των Ελλήνων (ΜΒΕ).
