Του Γιώργου Ναθαναήλ,
Ένας από τους πιο διακεκριμένους λογοτέχνες της νεότερης Ελλάδος έφυγε σαν σήμερα, 16 Δεκεμβρίου, από τη ζωή το έτος 1974. Ο Κώστας Βάρναλης γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1884 στον Πύργο της Ανατολικής Ρωμυλίας, η οποία αποτελούσε τμήμα της Βουλγαρίας. Το επίθετο του, ωστόσο, μας βάζει σε σκέψεις ότι μάλλον κατάγεται από τη Βάρνα. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Μπουμπούς αλλά εικάζεται πως επέλεξε αυτό το καλλιτεχνικό επίθετο λόγω της έντονης ελληνικής παρουσίας στη Βάρνα.
Μικρό παιδί ακόμη βίωσε το κλίμα της σύγκρουσης των Οθωμανών και των Ελλήνων στο πλαίσιο του «Ατυχούς πολέμου» το 1897. Ένα χρόνο έπειτα ολοκλήρωσε εκεί τις σπουδές του στο Ελληνικό Σχολείο και συνέχισε την εκπαίδευσή του στα Ζαρίφεια Διδασκαλεία της Φιλιππούπολης. Αφού ολοκλήρωσε κι εκεί με επιτυχία τις σπουδές του κατάφερε να σπουδάσει φιλολογία στο πανεπιστήμιο της Αθήνας με βοήθεια του μητροπολίτη Αγχιάλου. Αναμείχθηκε ενεργά στο γλωσσικό ζήτημα, ένα ζήτημα που ταλάντευε τον ελληνικό πνευματικό κόσμο από τις αρχές του 20ου αιώνα, και το 1907 ίδρυσε το περιοδικό Ηγησώ, το οποίο εξέδωσε 10 τεύχη. Το επόμενο έτος αποφοίτησε από τη σχολή. Στη συνέχεια ξεκίνησε να εργάζεται ως δάσκαλος, αρχικά στο Ελληνικό Σχολείο της γενέτειρας του και εν συνεχεία στο σχολείο της Αμαλιάδας στην Ελλάδα. Για να μπορέσει να έχει μια καλύτερη ζωή εργάστηκε κι ως δημοσιογράφος. Τα πρώτα χρόνια της λογοτεχνικής του πορείας θα αρχίσουν σύντομα. Το 1910 είναι η αρχή για τον Κώστα Βάρναλη, ο οποίος ως το 1919 αγγίζει μια θεματολογία που αφορά το αρχαιοελληνικό παρελθόν της χώρας.
Το 1919 ταξιδεύει στο Παρίσι. Εκεί θα ασπαστεί την ιδεολογία του κομμουνισμού. Έτσι αναθεώρησε τις απόψεις του για τη ποίηση και τα έργα που είχε συγγράψει. Αυτή η δεύτερη φάση, που είναι εκ διαμέτρου αντίθετη από την πρώτη, προμηνύεται να είναι η σημαντικότερη. Όλα ξεκινούν με το ποίημα «Προσκυνητής». Το 1922 θα εκδώσει το ποίημα «Το φως που καίει» στην Αλεξάνδρεια με το ψευδώνυμο Δήμος Τανάλιας. Το ποίημα βέβαια δημιουργήθηκε ένα χρόνο πριν στην Αίγινα. Το 1924 δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στη Παιδαγωγική Ακαδημία του Δημήτριου Γληνού αλλά το 1926 σταμάτησε διότι ένα μέρος του ποιήματος «Το φως που καίει» δημοσιεύθηκε από την Εστία. Να σημειώσουμε πως σπούδασε στην εν λόγω ακαδημία μετά τον Β’ Βαλκανικό πόλεμο.
Το 1935 αφού αντιπροσώπευσε τους Έλληνες συγγραφείς στο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων στη Μόσχα, εξορίστηκε αρχικά στη Λέσβο και μετά στον Άγιο Ευστράτιο. Στα χρόνια της Κατοχής συμμετείχε ενεργά στην Αντίσταση όντας μέλος του ΕΑΜ. Η δεκαετία του 50’ είναι η δεκαετία των διακρίσεων για τον Βάρναλη, αφού βραβεύεται από την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών το 1956 και το 1959 λαμβάνει το βραβείο Λένιν. Το 1972 εκδόθηκε η τελευταία του δουλειά.
Στις 16 Δεκεμβρίου στην Αθήνα το 1974 ο ποιητής με τα δύο πρόσωπα, που δεν εναλλάσσονταν ποτέ αλλά συνυπήρξαν αρμονικά στον ίδιο, πέθανε και ετάφη στο Α’ Νεκροταφείο της πρωτεύουσας.
