Του Αλέξη Κωνσταντόπουλου,
Δεν περίμενα ποτέ ότι, στις μέρες μας, θα γράφονταν άρθρο με αυτό το θέμα. Ομολογουμένως, σαν κοινωνία έχουμε αρκετά προβλήματα. Προκειμένου να τα αντιμετωπίσουμε, εκφράζουμε διαφορετικές απόψεις επί πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών, ιδεολογικών ή φιλοσοφικών θεμάτων. Έτσι λοιπόν, δημιουργούνται διάφορες ομάδες ατόμων, οι οποίες έχουν τις δικές τους αντιλήψεις, τις «πρακτικές», τα επιχειρήματά τους και τους στόχους τους. Μια από τις ομάδες, μας βάζει σε σκέψεις σχετικά με την ανθρώπινη νοημοσύνη, αφού γυρνάει την πλάτη και αρνείται τα ως τώρα αδιαμφισβήτητα επιτεύγματα της ιατρικής.
Μπορεί να ζούμε στην εποχή της αμφισβήτησης, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να αμφισβητήσουμε και μια από τις σπουδαιότερες εφευρέσεις του ανθρώπου, οι οποία εφαρμόζεται σε ευρεία κλίμακα και έχει συντριπτικά θετικά αποτελέσματα, για περισσότερο από έναν αιώνα. Ο λόγος για τους αντιεμβολιαστές. Με τη συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων, ίσως οι περισσότεροι από εμάς -ελπίζω- δε θα κάθονταν να συνδιαλλαγούν σοβαρά. Ωστόσο, όσο και αν οι απόψεις τους φαίνονται αστείες, το ότι οι ιδέες του, οι προκαταλήψεις και οι φόβοι τους, έχουν γίνει αφορμή για θανάτους παιδιών -και όχι μόνο-, όπως και για την επανεμφάνιση ασθενειών που είχαν εξαλειφθεί μετά από χρόνιες επιστημονικές έρευνες και αγώνες, τους καθιστά επικίνδυνους.
Εντός του 2019 η Ελλάδα κατάφερε -λογικά μετά από μεγάλο κόπο των αντιεμβολιαστών- να βγει από τη λίστα των χωρών στις οποίες έχει εξαλειφθεί η ιλαρά. Αυτό προκύπτει από έρευνα του ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας), σύμφωνα με την οποία, σε τέσσερις χώρες της Ευρώπης, μέσα σε αυτές και η δική μας, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αλβανία και την Τσεχία, επανεμφανίστηκε η ιλαρά και μάλιστα σε νούμερα σοκ. Αυτό σημαίνει πως οι αντιεμβολιαστές μπορούν ήδη να αρχίσουν να πανηγυρίζουν ξέφρενα για αυτή τη μικρή νίκη τους, ενώ οι υπόλοιποι ανησυχούμε για το αν θα συνεχίσουν να επανεμφανίζονται χαμένες ασθένειες και αν το «αψού!» του τύπου που κάθετε δίπλα μας στο μετρό θα μπορεί να γίνει αφορμή να «αποχαιρετίσουμε το μάταιο τούτο κόσμο».
Τα αρνητικά αποτελέσματα που επιφέρει ο αντιεμβολιασμός, δεν μας επιτρέπουν το χιούμορ απέναντι στους οπαδούς του. Παρά το γεγονός ότι δεν είναι σαφές το αν ο οκτάχρονος πέθανε λόγω του βακτηρίου της διφθερίτιδας ή όχι, το να κάνουμε ακόμα και απλές σκέψεις ότι εν έτη 2019, αν υπάρχει πιθανότητα να πέθανε παιδί λόγω διφθερίτιδας είναι τραγικό. Δεδομένου ότι η τελευταία φορά που σημειώθηκε κρούσμα αυτής της ασθένειας στη χώρα μας ήταν το ’70, σημαίνει πως οι αντιλήψεις αυτής της ομάδας ανθρώπων μας οδηγούν 50 χρόνια πίσω σε θέματα υγείας.
Βέβαια, η επανεμφάνιση της ιλαράς (ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στα παιδιά ή να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο), καθώς και η πιθανή επανεμφάνιση της διφθερίτιδας, δεν είναι παρά δυο μικρές νίκες των αντιεμβολιαστών. Αυτοί οι σπουδαίοι επαναστάτες, οι Σπάρτακοι του τομέα της υγείας, που ύψωσαν ανάστημα απέναντι στην τυραννία των ιατρών, έχουν σπουδαία επιχειρήματα -με σύμμαχο την ψευδοεπιστήμη, η οποία ακμάζει στις μέρες μας- τα οποία αξίζει να δούμε και να αξιολογήσουμε.
Παρακάμπτουμε το πολυσυζητημένο επιχείρημα περί αυτισμού, αφού, πολυάριθμες μελέτες έχουν αποδείξει πως τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό, και προχωράμε στα υπόλοιπα βασικά επιχειρήματα των αντιεμβολιαστών.
«Επιστροφή στη φύση» θα μπορούσαμε να ονομάσουμε το πρώτο επιχείρημα που θα δούμε, το οποίο είναι ο ισχυρισμός των αντιεμβολιαστών (γνωστών και ως anti-vaccinators) πως η φυσική νόσηση είναι προτιμότερη, δηλαδή, αντί για εμβόλιο, το παιδί είναι προτιμότερο να κολλήσει τη νόσο. Δε χρειάζεται να είναι κανείς ιατρός για να κάνει μια γρήγορη έρευνα στο διαδίκτυο, να ανοίξει ένα βιβλίο βιολογίας δευτέρας και τρίτης λυκείου, και να μάθει πως η νόσηση από το ίδιο το μικρόβιο συνεπάγεται επιπλοκές -μάλιστα κάποιες από αυτές σοβαρές- οι οποίες δεν συμβαίνουν καθόλου με το εμβόλιο. Ακόμα και ήπιες γενικά νόσοι (όπως η προαναφερθείσα ιλαρά) μπορεί σε μεγάλο ποσοστό να οδηγήσουν σε μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα, και να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο.
Δεύτερη άποψη, αυτή της «περίεργης λέξης», είναι αυτή που λέει ότι τα εμβόλια φορτώνουν τον οργανισμό με πολλά άχρηστα αντιγόνα (να η περίεργη λέξη) και πιέζεται το ανοσοποιητικό. Αρχικά να σταθούμε στο ότι αμφιβάλω αν οι υποστηρικτές αυτής της άποψης γνωρίζουν τι είναι το αντιγόνο, αφού, αν γνώριζαν, τότε θα καταλάβαιναν πως δεν υπάρχουν «άχρηστα αντιγόνα» και πως δεν γίνεται τα πολλά αντιγόνα να «πιέζουν» το ανοσοποιητικό. Σε κάθε περίπτωση, όμως, τα εμβόλια έχουν ελάχιστα αντιγόνα.Αν κολλήσει κάποιος το ίδιο το μικρόβιο (όπως οι αντιεμβολιαστές πιστεύουν ότι είναι το σωστό), τότε, φορτώνεται με τουλάχιστον χιλιάδες αντιγόνα ανά μικρόβιο, τα οποία μάλιστα, πολλές φορές επάγουν και αυτοάνοσες αντιδράσεις.
Τρίτο επιχείρημα, αυτό που θέλει τα εμβόλια να περιέχουν ένα κοκτέιλ βλαβερών ουσιών. Ο λόγος που διατυπώνεται αυτό είναι γιατί πριν αρκετά χρόνια, τα εμβόλια περιείχαν μια ένωση του υδραργύρου, τη θειομερσάλη, η οποία χρησιμοποιούταν ως συντηρητικό, δεν αποδείχθηκε ποτέ αν ήταν ή όχι επικίνδυνη, αλλά, έτσι και αλλιώς δεν χρησιμοποιείται πια.
Το επιχείρημα «το δικό μου δεν έχει κάνει εμβόλια και είναι μια χαρά», είναι ένα ακόμα κλασσικό επιχείρημα των αντιεμβολιαστών και ταυτόχρονα τρανή απόδειξη του ότι αυτά τα άτομα ή δεν έχουν διαβάσει ποτέ, ούτε ένα, επιστημονικό κείμενο ή (σε περίπτωση που το έκαναν) δεν κατάλαβαν τι διάβαζαν. Η «ανοσία της αγέλης» είναι ο λόγος για τον οποίο το παιδάκι του αντιεμβολιαστή δε νοσεί. Όταν τα μέλη ενός κοινωνικού συνόλου είναι, στην πλειοψηφία τους, εμβολιασμένα, τότε, προστατεύεται και ο μη εμβολιασμένος πληθυσμός, αφού η νόσος είναι πολύ δύσκολο να διασπαρθεί. Αυτό μάλιστα, λειτουργεί υπέρ για ορισμένες ευπαθείς ομάδες, αφού, κάποιοι άνθρωποι με ευάλωτο ανοσοποιητικό είναι ασφαλείς παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι δε μπορούν να εμβολιαστούν.
Τέλος, το επιχείρημα «ας μεγαλώσει και ας το κάνει». Ναι μεν μπορεί κανείς να εμβολιαστεί σε μεγαλύτερη ηλικία, αλλά, αυτό τον εκθέτει σε τεράστιο κίνδυνο όσο είναι ακόμα παιδί και το ανοσοποιητικό του είναι «ανώριμο». Επιπλέον, σε κίνδυνο εκτίθενται και οι γύρω του, αφού ένα άτομο που δεν έχειν εμβολιαστεί μπορεί να νοσήσει και να μεταδώσει την ασθένεια.
Τα εμβόλια είναι μια από τις σημαντικότερες εφευρέσεις της και έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές. Αποτελούν από τις αποτελεσματικότερες -αν όχι την αποτελεσματικότερη- υγειονομική παρέμβαση στην ανθρώπινη ιστορία.
Οι ψευδοεπιστήμονες, οι επιπεδιστές, οι αντιεμβολιαστές και άλλες αντίστοιχες κατηγορίες ανθρώπων έχουν κάθε δικαίωμα να εκφράζουν τις ιδέες τους (οι οποίες και έχουν πάρα πολύ πλάκα, ενώ οι ομάδες τους αποτελούν δεξαμενές αστείων για το διαδίκτυο) όμως,από τη στιγμή που κάποιες φαιδρές απόψεις εξελίσσονται επικίνδυνα, καλό θα ήταν, οι υπόλοιποι να ενημερωνόμαστε και να φροντίζουμε, ειδικά για θέματα υγείας που μας αφορούν όλους.
Γεννήθηκε το 1999 στην Αθήνα. Είναι δευτεροετής φοιτητής στο τμήμα ιστορίας και φιλοσοφίας της επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα σπουδάζει και νομική στο γαλλικό Κολλέγιο id'EF. Έχει λάβει μέρος σε πλήθος ρητορικών αγώνων τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδος και στον ελεύθερο του χρόνο ασχολείται με τον αθλητισμό.
