Του Γιώργου Ναθαναήλ,
Ο Αλέξανδρος Παύλοβιτς γεννήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1777 και διετέλεσε τσάρος της Ρωσίας από την 23η Μαρτίου 1801 έως τη μέρα του θανάτου του, την 1η Δεκεμβρίου 1825. Ήταν βασιλιάς της Πολωνίας για δέκα έτη (1815-1825) και πρώτος Μέγας Δουξ της Φινλανδίας. Ο νεαρός ήταν γιος του τσάρου Παύλου Α΄ της Ρωσίας και της Μαρίας Φεοντόροβνας. Ο διάδοχος του θρόνου γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη. Ανέλαβε τα ηνία της χώρας μετά τη δολοφονία του πατέρα του και διοίκησε τη Ρωσία στα ταραγμένα για την Ευρώπη χρόνια των Ναπολεόντειων πολέμων.
Στο πρώτο μέρος της βασιλείας του προσπάθησε να εφαρμόσει κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις του, αλλά δεν τα κατάφερε. Το ίδιο συνέβη και στα υπόλοιπα έτη της βασιλείας του. Παρόλα αυτά, η Ρωσία αύξησε τα εδάφη της. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει να δούμε την εξωτερική πολιτική που ακολούθησε ο νέος τσάρος.
Αρχικά, δεν ακολούθησε τη γραμμή που είχε χαράξει ο πατέρας του. Τον Απρίλιο του 1801 σύναψε ειρήνη με το Ηνωμένο Βασίλειο και ξεκίνησε επαφές με τον Φραγκίσκο Β’ της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Στο Μέμελ, μια πόλη της σημερινής Λιθουανίας, σύναψε ειρήνη με το βασιλιά της Πρωσίας, Φρειδερίκο Γουλιέλμο Γ’, τον οποίο εκτιμούσε βαθύτατα.
Ωστόσο, το πρόβλημα στην Ευρώπη είχε όνομα και επώνυμο και δεν ήταν άλλο από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Στην αρχή, η Γαλλία με τη Ρωσία φαινόταν πως θα τα έβρισκαν, αλλά ο τσάρος αντιλήφθηκε πως ο Ναπολέοντας δεν ήταν αληθινός πατριώτης, αλλά ένα καταπιεστής της Γηραιάς Ηπείρου. Με τη δολοφονία του Λουδοβίκου Αντωνίου Ερρίκου των Βουρβόνων Κοντέ ο τσάρος οργίστηκε τόσο που διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Γαλλία. Έτσι, έβαλε σκοπό να προσεγγίσει όσες δυνάμεις μπορούσε, για να αποτινάξει τον τυραννικό ζυγό του Ναπολέοντα στη Γαλλία και να την απελευθερώσει. Βέβαια, ο τσάρος ήθελε και κάτι παραπάνω. Ήθελε την κυριαρχία των «ιερών ανθρωπίνων δικαιωμάτων», κάτι πολύ φιλελεύθερο για την εποχή του.
Άκρως ενδιαφέρουσα κρίνεται και η στάση του απέναντι στην ελληνική Επανάσταση του 1821. Μόλις πληροφορήθηκε το γεγονός καθώς και τη συμμετοχή του στρατηγού του, Αλέξανδρου Υψηλάντη, τον διέγραψε από τη λίστα του ρωσικού στρατού. Επίσης, ζήτησε από τον Ιωάννη Καποδίστρια να ανακοινώσει αυτός στον Υψηλάντη τη διαγραφή του. Τέλος, στο Συμβούλιο της Βερόνα εμπόδισε τη συμμετοχή ελληνικής αντιπροσωπείας.
Ο τσάρος απεβίωσε τη 1η Δεκεμβρίου 1825 από κρυολόγημα, το οποίο εξελίχθηκε σε τύφο, στην εξοχική του κατοικία στο Ταγκανρόγκ.
