Της Αθηνάς Σωτηρίου,
Η κατοχή της Κριμαίας από τη Ρωσία μετράει ήδη πέντε χρόνια με δράσεις αντίθετες προς το διεθνές δίκαιο να έρχονται συνεχώς στο προσκήνιο. Την αντίθεση της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία (η οποία βασίστηκε σε ένα δημοψήφισμα που είχε λάβει μέρος στο εσωτερικό της Κριμαϊκής χερσονήσου) έχει ήδη αναγνωρίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και πλήθος χωρών, οι οποίες συνέκριναν τις πρακτικές της Ρωσίας με τις πρακτικές της ναζιστικής Γερμανίας πριν τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Καταρχάς, η προσάρτηση ως τρόπος απόκτησης εδάφους θεωρείται γενικά παράνομος, καθώς παραβιάζει την αρχή της μη χρήσης βίας (Χάρτης των ΗΕ άρθρο 2, παράγραφος 2 και 3, Διεθνής Επιτροπή Δικαίου για την Διεθνή Ευθύνη των Κρατών, άρθρα 41). Όσον αφορά το ζήτημα της προσάρτησης -σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν παραπάνω- οποιαδήποτε εδαφική μεταβολή, όπως αυτή στην περίπτωση της Κριμαίας, ως αποτέλεσμα χρήσης βίας, δεν γίνεται ανεκτή επί τη βάσει των προαναφερθεισών νομικών βάσεων.
Με βάση τα ανωτέρω, λοιπόν, δεν μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη η προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, οι όποιες δε, τελεσθείσες ενέργειες θεωρούνται άκυρες ως αντίθετες προς το διεθνές δίκαιο και για τον λόγο αυτό η Κριμαία παραμένει μέρος της Ουκρανικής Επικράτειας.
Πέρα, όμως, από το διεθνές δίκαιο, η Ρωσία προβαίνει και σε παραβιάσεις του ανθρωπιστικού δικαίου, καθώς σύμφωνα με την Human Rights Watch οι Ρωσικές αρχές στρατολογούν άνδρες στην κατεχόμενη Κριμαία, για να υπηρετήσουν στις Ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, γεγονός που απαγορεύεται από το ανθρωπιστικό δίκαιο. Οι αρχές, επιπλέον, επέβαλαν ποινικές κυρώσεις σε όσους αρνούνταν να συμμορφωθούν με τη στρατολόγηση, με τον αριθμό των ανδρών που τιμωρούνται να ανεβαίνει με το πέρασμα των χρόνων. Η Human Rights Watch επιθεώρησε δεκάδες κρίσεις από το δικαστήριο της Κριμαίας, όσον αφορά υποθέσεις αξιόποινης αποφυγής στρατολόγησης και αναγνώρισε 71 υποθέσεις αξιόποινης αποφυγής στρατολόγησης και 63 καταδικαστικές ετυμηγορίες μεταξύ 2017 και 2019.
Από το 2016 οι Ρωσικές αρχές στέλνουν στρατολογήσεις από την Κριμαία, ώστε άντρες να στρατολογηθούν και να υπηρετήσουν σε στρατιωτικές βάσεις εγκατεστημένες στη Ρωσική Ομοσπονδία. Για παράδειγμα, 85% των στρατολογηθέντων ανδρών το 2019 στάλθηκαν σε βάσεις στη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι Ρωσικές αρχές έκαναν επίσης διαφημιστικές καμπάνιες για κατάταξη στην Σεβαστούπολη, Συμφερούπολη και άλλες πόλεις της Κριμαίας, ενώ έκαναν στρατιωτική προπαγάνδα σε παιδιά δημοτικού στην Κριμαία.
Σε ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν το 2014 και 2016 από την Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, επιβεβαιώθηκε η δέσμευσή τους στην «κυριαρχία, πολιτική ανεξαρτησία, ενότητα και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας μέσα στα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορά της», ενώ η Συνέλευση κάλεσε την Ρωσία να τηρήσει τις υποχρεώσεις της σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ως κατέχουσα δύναμη.
Όσον αφορά τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τον Μάρτιο του 2014 η ΕΕ έχει σταδιακά επιβάλει περιοριστικά μέτρα κατά της Ρωσίας ως απάντηση σε αυτή τη σκόπιμη αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων που ανανεώθηκαν πρόσφατα, ενώ στις 20 Ιουνίου 2019 το Συμβούλιο παρέτεινε έως τις 23 Ιουνίου 2020 τα περιοριστικά μέτρα που είχαν ληφθεί ως απάντηση στην παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας και της Σεβαστούπολης από τη Ρωσία.
Τα μέτρα αφορούν το έδαφος της Κριμαίας και της Σεβαστούπολης και οι κυρώσεις περιλαμβάνουν απαγορεύσεις σχετικά με: α) τις εισαγωγές προϊόντων προέλευσης Κριμαίας ή Σεβαστούπολης στην ΕΕ, β) τις επενδύσεις στην Κριμαία ή τη Σεβαστούπολη, πράγμα που σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι ή οι εταιρείες με έδρα στην ΕΕ δεν μπορούν να αγοράσουν ακίνητα στην Κριμαία, να χρηματοδοτήσουν εταιρείες της Κριμαίας ή να παράσχουν σχετικές υπηρεσίες, γ) τις τουριστικές υπηρεσίες στην Κριμαία ή τη Σεβαστούπολη, με αποτέλεσμα, ιδίως, τα ευρωπαϊκά κρουαζιερόπλοια να μην μπορούν να προσεγγίζουν σε λιμένες της Χερσονήσου της Κριμαίας, εκτός εάν πρόκειται για περίπτωση έκτακτης ανάγκης, δ) τις εξαγωγές ορισμένων αγαθών και τεχνολογιών προς εταιρείες της Κριμαίας ή προς χρήση στην Κριμαία, στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας και σχετικά με την αναζήτηση, εξερεύνηση και παραγωγή πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών πόρων. Δεν επιτρέπεται, εξάλλου, να παρέχονται τεχνική βοήθεια, υπηρεσίες διαμεσολάβησης ή υπηρεσίες κατασκευής ή μηχανικής που συνδέονται με τις υποδομές στους τομείς αυτούς.
Πηγές:
- https://analuseto.gr/nomimi-i-ensomatosi-tis-krimeas-sti-rosia-grafoun-i-kalogirou-georgia-maria-ke-koutsika-olga/
- https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2019/06/20/illegal-annexation-of-crimea-and-sevastopol-eu-extends-sanctions-by-one-year/
- https://www.hrw.org/news/2019/11/01/crimea-conscription-violates-international-law
Γεννήθηκε στην Ηγουμενίτσα το 1997 και είναι προπτυχιακή φοιτήτρια της Νομικής σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ). Έχει συμμετάσχει σε διάφορες προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών και στον ελεύθερο της χρόνο ασχολείται με τον χορό.
