Του Στέφανου Κωστούρου,
Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου ή Μουντιάλ όπως είναι ευρέως διαδεδομένο, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αθλητικές διοργανώσεις στον κόσμο. Δεκάδες κράτη από όλο τον πλανήτη συμμετέχουν, εκπροσωπούμενα από τις εθνικές τους ομάδες, με στόχο την κατάκτηση του κυπέλλου και τη βράβευση της πρώτης ομάδας ως «η καλύτερη ομάδα του κόσμου».
Ωστόσο, λίγοι γνωρίζουν την ιστορία και την πορεία αυτής της διοργάνωσης, που ξεκινά στην Ευρώπη μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Συγκεκριμένα, το 1921, εκλέγεται πρόεδρος της Παγκόσμιας Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FIFA) ο πρόεδρος της Γαλλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, Ζύλ Ριμέ. Κατά τη θητεία του-ρεκόρ, διάρκειας 33 ετών, δημιούργησε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 1930, εμπνεόμενος από την επιτυχία του ολυμπιακού τουρνουά. Έχοντας συμμετέχει στον πόλεμο, ονειρευόταν πως μέσα από το ποδόσφαιρο θα επιτευχθεί και θα εδραιωθεί η παγκόσμια ειρήνη και η ομόνοια μεταξύ των λαών. Έτσι προς τιμήν του, το κύπελλο πήρε το όνομά του.
Το κύπελλο αυτό εμφανίστηκε στην πρώτη διοργάνωση, που πραγματοποιήθηκε στην Ουρουγουάη, το 1930. Φιλοτεχνήθηκε στη Γαλλία από τον γλύπτη Αμπέλ Λαφλέρ, από χρυσάφι και ασήμι, πάνω σε μία βάση φτιαγμένη από τον ημιπολύτιμο λίθο lapis lazuli, απεικονίζοντας την αρχαία θεά Νίκη να στηρίζει ένα οκταγωνικό σκεύος πάνω στο κεφάλι της. Από το 1930 έως και το 1970, το κύπελλο Ζύλ Ριμέ απονεμόταν στην πρωταθλήτρια ομάδα, η οποία παρέμενε κάτοχός του για διάστημα τεσσάρων ετών, έως την επόμενη διοργάνωση. Μάλιστα, υπήρχε κανονισμός, σύμφωνα με τον οποίο η ομάδα που θα κατακτούσε το κύπελλο τρείς φορές, θα έμενε σε αυτήν οριστικά το τρόπαιο. Και αυτό επετεύχθη από την εθνική ομάδα της Βραζιλίας, τις χρονιές 1958 (Σουηδία), 1962 (Χιλή) και 1970 (Μεξικό).
Αυτό που αξίζει να αναφερθεί, ωστόσο, είναι οι ιστορίες που ακολουθούν αυτό το τρόπαιο στα σαράντα χρόνια πορείας του. Μία από αυτές είναι η πρώτη προσπάθεια κλοπής του κυπέλλου, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. To 1938 και ενώ η Ευρώπη και ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται προ των πυλών του πολέμου, διοργανώνεται στη Γαλλία το Παγκόσμιο Κύπελλο. Νικήτρια του αναδεικνύεται η ιταλική ομάδα, μία εκ των φαβορί της διοργάνωσης. Έτσι το τρόπαιο μεταφέρεται στην Ιταλία, όπου κι έμελλε να παραμείνει για τα επόμενα δώδεκα χρόνια. Ένα χρόνο μετά ξεσπά ο πόλεμος και το τρόπαιο φυλάσσεται στην Ιταλία. Η ναζιστική Γερμανία, κάθε χώρα που καταλαμβάνει, την «ξεγυμνώνει», κλέβοντας έργα τέχνης, αγάλματα και ότι άλλο πολύτιμο βρεθεί στα χέρια της Βέρμαχτ. Ένα από αυτά που επιζητούσε ήταν και το τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Μάταια όμως, διότι το κύπελλο ήταν καλά κρυμμένο. Ο πρόεδρος της ιταλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας Οτορίνο Μπαράσι, που ήταν και αντιπρόεδρος της παγκόσμιας ομοσπονδίας, πήρε μυστικά το τρόπαιο από τη θυρίδα τραπέζης στη Ρώμη όπου φυλασσόταν, το έβαλε σε ένα κουτί παπουτσιών και το έκρυψε κάτω από το κρεβάτι του για να το σώσει από τους ναζί. Έτσι το κύπελλο σώθηκε και συνεχίστηκε να απονέμεται και στις μεταπολεμικές διοργανώσεις.
Παρ΄ όλα αυτά το κύπελλο Ζύλ Ριμέ έμελλε να γίνει και πάλι στόχος αρκετά χρόνια μετά. Βρισκόμαστε στη διοργάνωση του 1966 στην Αγγλία. Λίγους μήνες πριν την έναρξη το τρόπαιο είχε τοποθετηθεί στον εκθεσιακό χώρο “Westminster Central Hall” στο Λονδίνο, υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, τα οποία όμως αποδείχθηκαν λίγα: το τρόπαιο εξαφανίστηκε ως δια μαγείας, για να βρεθεί μια εβδομάδα αργότερα από έναν σκύλο που λεγόταν Πικλς, θαμμένο κάτω από ένα δέντρο, στον κήπο ενός σπιτιού στο Νότιο Λονδίνο! Λαϊκός ήρωας ο Πικλς, έγκλειστος στη φυλακή ο δράστης που τις προηγούμενες μέρες είχε απαιτήσει 15.000 λίρες για να το επιστρέψει.
Τελικά η μοίρα του τροπαίου ήταν προδιαγεγραμμένη. Στο Κύπελλο του 1970 στο Μεξικό, η Βραζιλία στέφεται πρωταθλήτρια για τρίτη φορά και βάση του κανονισμού το τρόπαιο θα έμενε στη κατοχή της για πάντα. Το 1983 και ενώ το τρόπαιο φυλασσόταν στα γραφεία της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της χώρας το τρόπαιο εκλάπη. Παρά τις έρευνες και τις προσπάθειες των αρχών δεν βρέθηκε ποτέ. Σήμερα και αφού ήδη από το 1974 θεσμοθετήθηκε η νέα διοργάνωση του «FIFA World Cup», το τρόπαιο άλλαξε αντικαθιστώντας το κύπελλο Ζύλ Ριμέ, το οποίο υπάρχει πλέον ως αντίγραφο.
Ηλεκτρονική Βιβλιογραφία
- https://www.kathimerini.gr › article › to-tropaio-poy-nikh8hke-sth-vrazilia
- https://www.sideralsport.gr/sports-thinking
- https://www.fifa.com/worldcup/history/jules-rimet-cup.html
Γεννήθηκε το 1998 και ζει στο Ναύπλιο, είναι προπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στη Καλαμάτα. Το επιστημονικό του ενδιαφέρον εστιάζει στη Νεότερη και Σύγχρονη Ελληνική και Ευρωπαϊκή Ιστορία.
