Της Ελένης Σπυροπούλου,
Αναμφίβολα, η ανώνυμη εταιρεία τσιμέντων «ΤΙΤΑΝ» αποτελεί παράδειγμα επιτυχημένης επιχείρησης – ηγέτη στην ελληνική αγορά, με ταυτόχρονη σπουδαία διεθνή δραστηριοποίηση. Η ίδρυση του Ομίλου τοποθετείται το 1902, με την δημιουργία του πρώτου εργοστασίου τσιμέντου στην Ελευσίνα. Η ημερομηνία αυτή αποτέλεσε την αφετηρία για μια λαμπρή πορεία. Το επιχειρηματικό αυτό «θηρίο», αριθμεί πλέον 3 εργοστάσια τσιμέντου, 26 λατομεία, 27 μονάδες σκυροδέματος, 1 μονάδα άλεσης, 1 μονάδα παραγωγής κονιαμάτων, 5 σταθμούς διανομής, 5500 εργαζόμενους και 3500 τοπικούς προμηθευτές. Την τελευταία πενταετία πραγματοποίησε επενδύσεις 85 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ για το ίδιο διάστημα η συμβολή του στην τοπική και εθνική οικονομία εκτιμάται στα 320 εκ. ευρώ. Μπορεί, πολλές φορές, οι αριθμοί να μην αποτελούν την ουσία των πραγμάτων, ωστόσο στην περίπτωση του συγκεκριμένου Ομίλου, είναι μια αδιάψευστη απόδειξη της επιτυχίας του. Θα προσπαθήσουμε, λοιπόν, να εστιάσουμε κυρίως στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της επιχείρησης, ενώ επί του παρόντος άρθρου δεν θα εντρυφήσουμε στην πρόσφατη αλλαγή φορολογικής έδρας.
Στην τσιμεντοβιομηχανία, ουσιαστικά, «κλειδί» για την διαχρονική επιτυχία αποτελεί η διενέργεια επενδύσεων σε καινοτομία και τεχνολογία. Ο «ΤΙΤΑΝ» φαίνεται πως έχει σημειώσει επιτεύγματα στον τομέα αυτό, με τα σημαντικότερα να είναι η ανακύκλωση της περίσσειας σκυροδέματος και αποβλήτων κατεδάφισης στην παραγωγή τσιμέντου και η επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων τα οποία θα οδηγούνταν σε ταφή, ανακτώντας την περιεχόμενη ενέργειά τους, η τεχνολογία διαχωρισμού τέφρας, καθώς και η χρήση νανοτεχνολογίας στο κλίνκερ.
Άλλο ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του Ομίλου (και ίσως και η «απάντηση» στην οικονομική κρίση) είναι η γεωγραφική διαφοροποίηση του, μέσω της οποίας μετριάζει τον δυσμενή αντίκτυπο της κυκλικότητας που παρουσιάζει ο κατασκευαστικός κλάδος, τις μακροοικονομικές τάσεις των αγορών στις οποίες δραστηριοποιείται και άλλες περιφερειακές μεταβλητές που πλήττουν συγκεκριμένες γεωγραφικές αγορές. Πλέον, τα 2 εργοστάσια στις ΗΠΑ, 1 στη Βουλγαρία, 1 στην Βόρεια Μακεδονία, 1 στην Σερβία, 1 στην Τουρκία και 2 στην Αίγυπτο, επιβεβαιώνουν την γεωγραφική επέκταση του χαρτοφυλακίου του Ομίλου. Όπως σημειώθηκε και πιο πάνω, η διεθνής δραστηριοποίηση βοήθησε τον «ΤΙΤΑΝ» να αντέξει την κρίση του κατασκευαστικού κλάδου και κατ’ επέκταση της αγοράς των δομικών υλικών. Την περίοδο 2008–2013 ο κύκλος εργασιών στον κατασκευαστικό τομέα παρουσίασε ύφεση 62,5%, ενώ το διάστημα 2007–2016, οι επενδύσεις στον κατασκευαστικό κλάδο συρρικνώθηκαν κατά 95%. Η επιχείρηση, κατάφερε να επωμιστεί το βάρος της κρίσης και να αντισταθμίσει τα χαμένα ελληνικά κέρδη με το «άνοιγμα» σε ξένες αγορές.
Εν συνεχεία, το καθετοποιημένο επιχειρηματικό μοντέλο της εταιρείας της εξασφαλίζει άλλο ένα «προβάδισμα». Το γεγονός ότι διαθέτει δικές της μονάδες παραγωγής, της προσδίδει μεγάλη διαπραγματευτική δύναμη έναντι των προμηθευτών της και συνεπώς μικρή εξάρτηση από αυτούς. Η καθετοποίηση «προς τα πίσω» εξασφαλίζει στον Όμιλο οικονομίες κλίμακος, με αποτέλεσμα την μείωση του κόστους ανά μονάδα παραγωγής. Αν σκεφτεί κανείς, μάλιστα, πως οι «παίχτες» στον κλάδο της τσιμεντοβιομηχανίας ανταγωνίζονται στο κόστος, οι οικονομίες κλίμακος είναι σημαντική μεταβλητή στην εξίσωση της επιτυχίας. Θεωρούμε εδώ πως οι παίκτες στην τσιμεντοβιομηχανία ανταγωνίζονται στο κόστος, λόγω της φύσης του αγαθού που προσφέρουν, στο οποίο δύσκολα μπορούν να διαφοροποιηθούν.
Τέλος, άυλο και μη προσοδοφόρο από οικονομικής απόψεως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι μάλλον οι άνθρωποι αυτής της οικογενειακής επιχείρησης. Ίσως δηλώσεις όπως «οι άνθρωποι είναι ο πλούτος μας» έχουν γίνει πλέον τετριμμένες από τις επιχειρήσεις, όμως για τον Όμιλο «ΤΙΤΑΝ» σκεφτείτε το ακόλουθο: μέσα σε 117 χρόνια ιστορίας, ξεπέρασε Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την οικονομική ύφεση του ’70, αλλά και την πρόσφατη κρίση χρέους. Σίγουρα, τα στοιχεία που αναφέρθηκαν πιο πάνω (καινοτομική δραστηριότητα, γεωγραφική διαφοροποίηση, καθετοποιημένο επιχειρηματικό μοντέλο) ήταν η ικανή συνθήκη επιβίωσης. Ωστόσο, η αναγκαία αρχή ήταν και θα συνεχίσει να είναι οι άνθρωποι «πίσω» από όλους αυτούς τους αριθμούς! Αυτό αντικατοπτρίζεται από όλη την φιλοσοφία του «ΤΙΤΑΝ» γύρω από τον εργαζόμενο και σε διάφορες εκφάνσεις της επαγγελματικής σταδιοδρομίας του τελευταίου, όπως η μέριμνα για την υγεία και ασφάλεια του, την μόρφωση του, την ισορροπία προσωπικής– επαγγελματικής ζωής.
Αυτή η ανθρωποκεντρική προσέγγιση συνοψίζεται στην ακόλουθη φράση του Δημήτρη Παπαλεξόπουλου, βασικού μετόχου της εταιρείας: «Αυτό που μένει είναι οι αξίες, οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με το χρήμα». Αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, λοιπόν, του Ομίλου δύσκολα μπορεί να αντιγραφεί από υπάρχοντες και δυνητικούς ανταγωνιστές και σίγουρα θα συνεχίσει να εμπνέει το ελληνικό επιχειρείν ευρύτερα για πολλά χρόνια.
Γεννήθηκε το 1997 στην Πάτρα, μεγάλωσε στον Πύργο Ηλείας και κατοικεί τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Είναι απόφοιτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και συγκεκριμένα του τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Πρόσφατα ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο ΠΜΣ “Master of Business Administration” του ΟΠΑ. Την απασχολεί η μελέτη θεμάτων σχετικών με την επιχειρηματικότητα, εξάλλου στο μέλλον φιλοδοξεί να δημιουργήσει την δική της επιχειρηματική μονάδα.
