Της Ειρήνης Τσιουμάνη,
Αρχικά, ως πολίτες μιας έννομης κοινωνίας, έχουμε την υποχρέωση να ακολουθούμε τους νόμους και να συμμορφωνόμαστε με αυτούς. Κυρίως, όμως, θα έπρεπε να έχουμε τη συνείδηση να τηρούμε τη νομοθεσία, να σεβόμαστε τον συνάνθρωπο και να δεχόμαστε τις ποινές, όταν προβούμε σε παράβαση αυτών.
Ωστόσο, κάνοντας μια βόλτα στους δρόμους, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι η τήρηση των νόμων θεωρείται προαιρετική από μεγάλο μέρος πολιτών. Οι πεζοί δε συμμορφώνονται με τον οδικό κώδικα, καθώς υπάρχει η αντίληψη ότι απευθύνεται μόνο στους οδηγούς αυτής της χώρας. Ενώ στην αντίπερα όχθη, οι οδηγοί παραβαίνουν καθημερινά και σε μεγάλο βαθμό τους σχετικούς νόμους, θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο τον εαυτό τους ή την περιουσία τους, αλλά και τους συνανθρώπους τους.
Προφανώς, οι ευθύνες μετατίθενται μεταξύ πολιτών, αρχών κι αρμοδίων. Αυτό δεν είναι εντελώς παράλογο, καθώς οι ελληνικοί δρόμοι είναι συχνά ελλιπώς σχεδιασμένοι. Παρ’ όλα αυτά, θα ήταν πολύ χρήσιμο αν ο καθένας από εμάς μπορούσε να αναλογιστεί τα λάθη του και κυρίως αν είχαμε το σθένος – όχι απλώς να τα παραδεχθούμε – αλλά να μη προβούμε σε αυτά. Βέβαια, για να είναι κάτι τέτοιο εφικτό θα ήταν πολύτιμη η γνώση εξαρχής του τι επιτρέπεται και τι όχι.
Γενικότερα, η μετάγγιση της γνώσης αποτελεί ύψιστο αγαθό και θα ήταν επιθυμητό να αντιμετωπίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Η αντίληψη κι η συνειδητοποίηση ότι η γνώση μπορεί να μεταδοθεί, αποτελεί την αρχή για τη δημιουργία μιας κοινωνίας δίκαιης ή τουλάχιστον μιας κοινωνίας, όπου οι πολίτες της θα είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους και τις συνέπειες αυτών. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο όταν υπάρχει η διάθεση, τα μέσα κι η ορθή οργάνωση. Φυσικά, η μεταλαμπάδευση της γνώσης τίθεται στην αρμοδιότητα της πολιτείας, μα επηρεάζεται εξίσου από τη νοοτροπία που υιοθετούν οι πολίτες.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά την οδική συμπεριφορά, η πολιτεία μπορεί να μεταδώσει την παρούσα γνώση μέσω της εκπαίδευσης, στις πρώτες κιόλας τάξεις της προσχολικής και σχολικής ζωής των μελλοντικών πολιτών. Τα παιδιά θα μάθουν τους βασικούς κανόνες για να διελαύνουν ασφαλώς τους δρόμους, πριν ακόμη κληθούν να τους διασχίσουν μόνα. Έπειτα, κατά την εισαγωγή των εφήβων πια, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οι αυριανοί νέοι πολίτες, θα αρχίζουν να γνωρίζουν τους νόμους που απευθύνονται στους οδηγούς. Με αυτόν τον τρόπο θα μάθουν από πρώιμη ηλικία τον ορθό τρόπο οδικής συμπεριφοράς. Το φαινομενικά ουτοπικό αυτό σενάριο δεν είναι δύσκολα πραγματοποιήσιμο. Τα παιδιά έχουν την τάση να αποθηκεύουν πληροφορίες και να υιοθετούν συμπεριφορές, οι οποίες τα συνοδεύουν κατά την ενηλικίωσή τους. Τα μέσα μετάδοσης μιας τέτοιας γνώσης ποικίλουν ευχάριστα, καθώς πρόκειται για παιχνίδια, βιωματικές δραστηριότητες, πειραματικές εργασίας κι άλλα.
Επίσης, εκτός από την πολιτεία, η τήρηση της εύρυθμης λειτουργίας στους δρόμους της χώρας, αφορά και τους ίδιους τους πολίτες. Σαφώς τα υψηλά πρόστιμα ίσως αποτρέπουν κάποιους συμπολίτες μας από την παράβαση των νόμων, ενώ άλλους τους εξοργίζουν. Ωστόσο, εκτός από την επιβολή ποινών, καλή λύση θα αποτελούσε να αντιληφθεί ο καθένας μας το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί. Η προσεκτική κι υπεύθυνη οδήγηση, η τήρηση των ορίων ταχύτητας, η προειδοποίηση για αλλαγή κατεύθυνσης μέσω φώτων δεικτών κατεύθυνσης (φλας), η ορθή χρήση των κυκλικών κόμβων, ο έλεγχος της κατάστασης του οχήματος, η χρήση κράνους και ζώνης, η επιτρεπόμενη στάθμευση, η υπακοή στους φωτεινούς σηματοδότες και τα οδικά σήματα, η χρήση διαβάσεων από τους πεζούς, είναι ελάχιστοι από τους κανόνες που ο πολίτης θα πρέπει να ακολουθεί. Βέβαια, μεταξύ των νόμων, υπάρχει πάντα κι ο ανθρώπινος παράγοντας, επομένως θα ήταν ευκολότερο αν επικρατούσε ο σεβασμός αντί του εκνευρισμού σε ορισμένες περιπτώσεις.
Εν τέλει, φυσικά και το οδικό δίκτυο της χώρας μας επιδέχεται επιτακτικά διορθώσεις, για τις οποίες είναι υπεύθυνη η πολιτεία. Επίσης, είναι γεγονός ότι πολλές αρνητικές οδικές συμπεριφορές δημιουργούνται λόγω αυτών των ελλείψεων. Ωστόσο, γίνεται ξεκάθαρο καθημερινά, ότι εκτός την ελλιπή οργάνωση, ταυτόχρονα, εκλείπει η εκπαίδευση κι η διάθεση. Σίγουρα, η καλύτερη οδική συμπεριφορά διασφαλίζει σημαντικό μέρος της προόδου της κοινωνίας μας και βοηθάει να γίνει πιο ανθρώπινη η συμβίωσή μας στις δύσκολες εποχές που ζούμε.
Ζει κι εργάζεται στη Λάρισα ως Φιλόλογος κι ως Ειδική Παιδαγωγός, ούσα απόφοιτος της Φιλολογίας Ιωαννίνων, κατέχοντας Μεταπτυχιακό τίτλο στην Ειδική Εκπαίδευση από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας κι έχοντας εξειδίκευση στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στην ένταξη των νέων μέσων τεχνολογίας στην εκπαίδευση. Οι εθελοντικές της δράσεις αφορούν παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Της αρέσει να γυμνάζεται, να ταξιδεύει και να αναζητά την ομορφιά στα απλά. Μότο της: Η ευτυχία βρίσκεται μέσα μας.
