Της Σταυρούλας Τζιόρα,
Η επανένωση της Γερμανίας, που πραγματοποιήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 1990, αποτέλεσε ένα ιστορικό γεγονός για τους Γερμανούς, οι οποίοι την καθιέρωσαν ως εθνική εορτή και διοργανώνουν εκδηλώσεις πανηγυρίζονταν στους δρόμους του Βερολίνου.
Ο διαχωρισμός της Γερμανίας πραγματοποιήθηκε μετά την ήττα της στον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1945, όπου και δημιουργήθηκαν 4 ζώνες κατοχής (Σοβιετική Ένωση, Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία). Η Σοβιετική ζώνη μετατράπηκε στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας με κομμουνιστικό οικονομικό μοντέλο, όπου η οικονομία ελέγχεται πλήρως από το κράτος, ενώ οι άλλες τρεις ζώνες ενοποιήθηκαν σχηματίζοντας την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, η οποία συγχρονίστηκε με την καπιταλιστική Ευρώπη.
Η δεκαετία του 1980 ήταν κρισιμότατη για την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και την πορεία προς τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου και κατ’ επέκταση, την ενοποίηση της Γερμανίας. Με την ανάληψη της εξουσίας στην Ε.Σ.Σ.Δ. από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, εκκινεί μία προσπάθεια δημοκρατικοποίησης της Σοβιετικής Ένωσης, κυρίως λόγω των τεράστιων οικονομικοκοινωνικών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι πολίτες. Η ανάληψη της εξουσίας στην Πολωνία από το κίνημα αλληλεγγύης, αλλά και οι πολιτικές πρακτικές του Γκορμπατσόφ, η «γκλάσνοστ» (διαφάνεια) και «περεστρόικα» (αναδιάρθρωση) οδήγησαν σε «ειρηνικές επαναστάσεις» και τελικά στην πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων.
Οι διαδηλώσεις σε πολλές γερμανικές πόλεις οδήγησαν, λοιπόν, στην πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Η πτώση του Τείχους, στις 9 Νοεμβρίου 1989, αποτέλεσε θεμελιώδες γεγονός για την επανένωση της Γερμανίας, μιας και επιτράπηκε η ελεύθερη μετακίνηση ανάμεσα σε Δυτική και Ανατολική Γερμανία, η οποία στο παρελθόν αποτελούσε παράνομη πράξη που οδηγούσε σε βίαιο θάνατο. Το σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου που είχε χωρίσει στα δύο την πόλη του Βερολίνου το 1961, αποτελούσε πλέον παρελθόν και οδήγησε σε λιγότερο από έναν χρόνο στην επανένωση Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας. Δύο εβδομάδες μετά την πτώση του Τείχους, ο καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας, Χέλμουτ Κολ, προχώρησε σε ανακοίνωση ενός προγράμματος με σκοπό την ένωση των δύο Γερμανιών. Για την ολοκλήρωση της ενοποίησης, ιδιαίτερο ρόλο έπαιξαν οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες και άλλοι διεθνείς οργανισμοί όπως το ΝΑΤΟ. Σταθμός στην πορεία προς την ενοποίηση αποτέλεσε μία συμφωνία που υπεγράφη τον Μάϊο του 1990 στη Βόννη, ανάμεσα σε Δυτική και Ανατολική Γερμανία, αναφορικά με την νομισματική, οικονομική και κοινωνική ένωση.
Από το σημείο αυτό και έπειτα, τα γεγονότα εκτυλίσσονταν ραγδαία και το όνειρο των Γερμανών δεν άργησε να γίνει πραγματικότητα. Στις 31 Αυγούστου 1990, υπεγράφη η συνθήκη ενοποίησης των δύο Γερμανιών και τέθηκε σε ισχύ στις 3 Οκτωβρίου 1990.
Μπορούμε, όμως, να τοποθετηθούμε με ασφάλεια όσον αφορά την εξάλειψη των διαφορών ανάμεσα στην Ανατολική και Δυτική Γερμανία; Ενώ πολιτικά η ένωση έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία, δε θα λέγαμε το ίδιο για τα οικονομικά στοιχεία, τα οποία δείχνουν ότι οι διαφορές ανάμεσα σε Ανατολική και Δυτική Γερμανία παραμένουν ακόμη σε υψηλά επίπεδα. Με την ενοποίηση, η κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία ήρθε αντιμέτωπη με το καπιταλιστικό σύστημα και πολλές εταιρίες δεν άντεξαν τον ανταγωνισμό απέναντι στις πιο αποδοτικές Δυτικές εταιρίες και οδηγήθηκαν στην χρεοκοπία. Όμως μέχρι και σήμερα, τα επίσημα οικονομικά στοιχεία της Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας, δείχνουν ότι ο μέσος μισθός των εργαζομένων στην Ανατολική Γερμανία ανέρχεται στο 84% του μέσου μισθού στη Δυτική Γερμανία. Αντίστοιχα και τα ποσοστά ανεργίας κυμαίνονται σε υψηλότερα επίπεδα Ανατολικά από ό,τι Δυτικά, γεγονός που οδηγεί το 47% των Γερμανών πολιτών να πιστεύουν ότι η ενοποίηση δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και αρκετοί πολίτες μετακινούνται προς τα δυτικά, με σκοπό την εύρεση εργασίας με υψηλότερο μισθό και την αύξηση του βιοτικού τους επιπέδου.
Τριάντα χρόνια μετά την εγκατάλειψη του κομμουνιστικού συστήματος, οι συνέπειές του είναι ακόμα εμφανείς στη γερμανική κοινωνία, με το γερμανικό κράτος να προσπαθεί να επενδύει περισσότερο στην ανατολική Γερμανία, έτσι ώστε να ευθυγραμμιστεί οικονομικά και κοινωνικά με τη δυτική και να εξαλειφθεί το αίσθημα κοινωνικής ανασφάλειας των ανατολικών.
Βιβλιογραφικές αναφορές
- Κουπαράνης, Π., 2019. Οι ανισότητες παραμένουν στην ενωμένη Γερμανία, Deutsche Welle Made for Minds. [online] Διαθέσιμο μέσω: https://www.dw.com/el/%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B5%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BD%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7-%CE%B3%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1/a-50688975
- Μεθενίτης, Π., 2018. Σαν σήμερα ενοποιούνται η Ανατολική με την Δυτική Γερμανία, news247. [online] Διαθέσιμο μέσω: https://www.news247.gr/sthles/skoufakia/san-simera-enopoioyntai-i-anatoliki-me-ti-dytiki-germania.6653779.html
Γεννήθηκε το 1997 στα Ιωάννινα. Έχει ασχοληθεί με την ειδησεογραφία σε τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό. Σήμερα είναι τελειόφοιτη του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Στον ελεύθερο της χρόνο ασχολείται με την ανάγνωση ιστορικών μυθιστορημάτων και την μουσική.
