74 χρόνια από την ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών

Της Μάγδας Τσόχα,

Πριν περίπου από δύο εβδομάδες, την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αισίως γιόρτασε τα 74^α γενέθλιά του. Το όνομα «Ηνωμένα Έθνη» επινοήθηκε από τον 32^ο Πρόεδρο των ΗΠΑ Φραγκλίνο Ρούσβελτ, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε εκπρόσωποι 26 εθνών δεσμεύτηκαν μαζί με τις κυβερνήσεις τους να συνεχίσουν να μάχονται ενάντια των Δυνάμεων του Άξονα. Πριν από όλα αυτά, η πρώτη επίσημη διεθνής διάσκεψη για την ειρήνη είχε πραγματοποιηθεί στη Χάγη το 1899, με στόχο την εύρεση διαφόρων τρόπων για ειρηνικές επιλύσεις διεθνών κρίσεων, πρόληψη πολέμων αλλά και κωδικοποίηση «κανόνων» των πολέμων, πράξη που λειτούργησε ως προάγγελος για τη λειτουργία του Διαιτητικού Δικαστηρίου από το 1902 και μετά. Αξίζει να σημειωθεί πως πρόδρομος των «Ηνωμένων Εθνών» ήταν η «Κοινωνία των Εθνών», οργανισμός που ιδρύθηκε το 1919, μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με στόχο την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και την επίτευξη ειρήνης και ασφάλειας μεταξύ των κρατών. Τέλος, μετά την υπογραφή του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών στις 26 Ιουνίου το 1945, από εκπροσώπους 50 χωρών, τα Ηνωμένα Έθνη ιδρύθηκαν επίσημα στις 24 Οκτωβρίου 1945, και μετά την επικύρωση του Χάρτη από την Κίνα, Γαλλία, Σοβιετική Ένωση, Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την πλειοψηφία άλλων υπογραφόντων κρατών.

Στην Ελλάδα, δε, η ημέρα γιορτάστηκε επίσης με μεγάλες τιμές. Η Περιφέρεια Αττικής μαζί με τον ΟΗΕ συνδιοργάνωσαν τιμητική εκδήλωση, η οποία περιέλαβε την έπαρση της σημαίας του ΟΗΕ στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης στις 8 π.μ., την κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη αλλά και στην Πλατεία Συντάγματος. Ακόμη, ο Περιφερειάρχης Αττικής Γ. Πατούλης πραγματοποίησε συνάντηση με στελέχη του ΟΗΕ, στην οποία συμφωνήθηκε η στενότερη συνεργασία μεταξύ Περιφέρειας Αττικής και ΟΗΕ με στόχο την αναβάθμιση, την ενδυνάμωση και τη διεύρυνση της συνεργασίας των δύο πλευρών σε θέματα όπως είναι η κλιματική αλλαγή και γενικότερα το περιβάλλον. Όλα αυτά στα πλαίσια της ημέρας του εορτασμού, ώστε να δοθεί έμφαση στον ιδιαίτερο ρόλο του ΟΗΕ στην προσπάθειά του για την προάσπιση και οικοδόμηση της ειρήνης και την κατοχύρωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε όλον τον κόσμο.

Είναι όμως όλα αυτά πραγματικά; Ή μάλλον, έχουμε καταφέρει να εκπληρώσουμε έστω έναν από τους στόχους του ΟΗΕ τα τελευταία 74 χρόνια λειτουργίας του; Ίσως να έπρεπε να αναφερθούμε και στη νέα ατζέντα του, με στόχο την υλοποίησή του έως το έτος 2030, για έναν «καλύτερο και ουτοπικό» κόσμο.

Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά. Εκθέσεις του ίδιου του ΟΗΕ μας ενημέρωσαν πως για το έτος 2018, τουλάχιστον 357 εκατομμύρια παιδιά –δηλαδή το ένα στα έξι παγκοσμίως– ζουν σε περιοχές όπου μαίνονται ένοπλες συρράξεις, ένας αριθμός αυξημένος κατά 75% σε σύγκριση με αυτόν που καταγραφόταν στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ακόμη, στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν ότι πάνω από 73.000 παιδιά έχουν σκοτωθεί ή ακρωτηριαστεί σε 25 ένοπλες συρράξεις από το 2005, όταν ο ΟΗΕ άρχισε να συλλέγει, να συγκρίνει και να ταξινομεί τέτοιες στατιστικές, σημειώνεται στην έκθεση της Σώστε τα Παιδιά. Από το 2010, ο αριθμός των –επαληθευμένων από τον ΟΗΕ– περιπτώσεων παιδιών που έχουν σκοτωθεί ή ακρωτηριαστεί αυξήθηκε κατά σχεδόν 300%. Σε μια λίστα με τις πιο επικίνδυνες χώρες του κόσμου για το έτος 2016, για την εύρεση της οποίας αρκεί μια απλή διαδικτυακή αναζήτηση, διαβάζουμε τα εξής:

• Νιγηρία: Η τρομοκρατική ομάδα Boko Haram και οι αντάρτες στο Δέλτα του Νίγηρα σπέρνουν τον τρόμο στη χώρα με την μεγαλύτερη οικονομία σε όλη την Αφρική.
• Κολομβία: Μια από τις χώρες-διόδους των ναρκωτικών στις ΗΠΑ και μέγιστη παραγωγό κοκαΐνης, όπου οι ναρκό-συμμορίες σπέρνουν το θάνατο.
• Λιβύη: Μετά την πτώση του Καντάφι, η χώρα πέρασε στο χάος της ακυβερνησίας, ιδανικό φυτώριο για τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η ISIS.
• Πακιστάν: Πολιτικές και θρησκευτικές εντάσεις αποτελούν την καθημερινότητα στη χώρα που δρουν και διάφορες τρομοκρατικές οργανώσεις. Ιδίως στην περιοχή του Κασμίρ, οι ένοπλοι αντάρτες δημιουργούν διαρκή εμπόλεμη κατάσταση.
• Σομαλία: Ένα από τα πλέον ασταθή έθνη στον κόσμο. Λυμαίνεται από πειρατές που την χρησιμοποιούν σαν ορμητήριο αλλά και από την ακραία τρομοκρατική ομάδα Al Shabab, παρακλάδι της Αλ Κάιντα.
• Ελ Σαλβαδόρ: Είκοσι χρόνια μετά τον 12ετή εμφύλιο που ισοπέδωσε τη χώρα, η βία, το εμπόριο ναρκωτικών και οι συμμορίες είναι σχεδόν εκτός ελέγχου – και γίνονται όλο και πιο θανατηφόρες.
• Βενεζουέλα: Όπως και η Κολομβία είναι μια από τις πύλες των ναρκωτικών προς τις ΗΠΑ. Η οικονομία έχει σχεδόν καταρρεύσει από τότε που η τιμή του πετρελαίου έπεσε το 2014, πράγμα που οδήγησε σε πείνα τις μάζες και ως εκ τούτου, το έγκλημα απογειώθηκε.
• Ονδούρας: Το 2015, είχε ένα ρυθμό ανθρωποκτονιών 60 ανά 100.000 κατοίκους, ένα νούμερο τεράστιο, από τα υψηλότερα στον κόσμο. Εδώ δρουν οι πιο επικίνδυνες συμμορίες της υφηλίου, η Mara Salvatrucha και το Barrio 18.
• Η Συρία εν μέσω ενός φρικτού εμφυλίου πολέμου αντιμετωπίζει μια ανθρωπιστική τραγωδία. Στις μεγάλες πόλεις, οι βομβαρδισμοί είναι καθημερινό φαινόμενο, ενώ τουλάχιστον μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Η παρουσία του Χαλιφάτου κάνει τη ζωή όσων είναι όμηροι του ένα πραγματικό μαρτύριο.
• Ιράκ: Σε εξίσου δεινή θέση όπως και η Συρία, με ένα πόλεμο που ξεκίνησε μια δεκαετία πριν και ισοπέδωσε τη χώρα. Το Χαλιφάτο λυμαίνεται τεράστιες περιοχές, ενώ η βία ανθεί ακόμη και στο τμήμα που ελέγχεται από την κεντρική κυβέρνηση.
• Μεξικό: Κόμβος του ναρκεμπορίου μεταξύ Νότιας και Βόρειας Αμερικής, αντιμετωπίζει έντονο κύμα βίας. Με τις δυνάμεις ασφαλείας να έχουν υποστεί μειωμένους προϋπολογισμούς, το έγκλημα, οι εκβιασμοί, οι απαγωγές φέρνουν καθεστώς ασυδοσίας στην εξαιρετικά επικίνδυνη χώρα.
• Στη Γουατεμάλα, το ναρκεμπόριο είναι τρόπος ζωής και δρα σαν κράτος εν κράτει. Το 2015 είχε κατά μέσον όρο 91 δολοφονίες την εβδομάδα!
• Αφγανιστάν: Η χώρα με τη θλιβερή πρωτιά βρίσκεται ακόμα στα νύχια των ακραίων ισλαμιστών Ταλιμπάν, οι οποίοι τρομοκρατούν τους πάντες. Το εμπόριο της παπαρούνας και άρα του οπίου ανθεί, ενώ η βία κατά των απλών πολιτών κυριολεκτικά έχει πάρει διαστάσεις «πιστεύω».

Και γνωρίζοντας όλοι μας πως η Δύση συνειδητά επιλέγει να «κλείνει τα μάτια» και να παριστάνει πως όλα βαίνουν ορθώς, μπορούμε να προσθέσουμε πλέον στη λίστα για το έτος 2019 και τις αδιάκοπες επιθέσεις της τουρκικής κυβέρνησης στη Β. Συρία, η οποία φυσικά έχει στόχο την «προστασία του έθνους και την εξάλειψη της τρομοκρατίας» με την ανοχή της μεγαλοδύναμης των ΗΠΑ. Όλα αυτά την ίδια στιγμή που στις οθόνες μας προβάλλονται εικόνες νεκρών παιδιών στη Λωρίδα της Γάζας, νεκρών Κουρδισσών στρατιωτών και χιλιάδων προσφυγόπουλων στις ακτές…

Ας το ξανασκεφτούμε, λοιπόν. Έχουμε κάτι πραγματικά για να γιορτάσουμε; Με τόση οδύνη γύρω μας;

Μάγδα Τσόχα

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη αλλά πλέον σπουδάζει στην Αθήνα, στο τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Απολαμβάνει τη συμμετοχή σε συνέδρια προσομοίωσης του ΟΗΕ, τον εθελοντισμό και τα προγράμματα εκμάθησης σε χώρες εξωτερικού.