Της Ειρήνης Μπαλωμένου,
Κάθε χρόνο, το διεθνές πλαίσιο, γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκο. Έπειτα από την περίοδο χαλάρωσης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο και τη στρατηγική επαναβαθμονόμηση στην αρχή της νέας χιλιετίας, το φως περνά σε μια στρατηγική ταραχώδη περιοχή, με αναδυόμενες και ασύμμετρες απειλές στο προσκήνιο και με αυξανόμενη αβεβαιότητα σχετικά με τις θέσεις, στρατηγικές και εξουσιαστικές. Το παιχνίδι και η λογική σκληρής ισχύος που βρισκόμαστε σήμερα, απαιτούν απολύτως διαφορετικούς στρατηγικούς υπολογισμούς για τα επόμενα χρόνια ακόμα περισσότερο, καθώς παρατηρούμε μια επαναστρατιωτικοποίηση της παγκόσμιας πολιτικής. Και αν σκεφτούμε τον προφανή πολλαπλασιασμό των αναφορών στο όλο και περισσότερο απειλητικό πλαίσιο που περνά ο κόσμος, από δημόσιους ή εξειδικευμένους λογοτεχνικούς λόγους, το επίπεδο συνειδητοποίησης θα είναι αυτό που θα υπαγορεύσει τους νικητές.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ρουμανία πρέπει να βρει τρόπους για να ξεπεράσει τη στασιμότητα που παρατηρείται στο σχέδιο προετοιμασίας της στρατηγικής ευαισθητοποίησης. Πρέπει να είναι σε θέση να προετοιμαστεί για τα χειρότερα σενάρια και να αντιμετωπίζει τυχούσες καταστάσεις, τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ, όσο και πιθανές απειλές που μπορεί να εκπλήξουν σε διμερές ή πολυμερές επίπεδο.
Η Ρουμανία πρέπει να παραμείνει στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, να βαδίζει σύμφωνα με την δομή τους, και η στρατηγική εταιρική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής θα πρέπει να παραμείνει ο κύριος άξονας για κάθε στρατηγικό σχεδιασμό που θα γίνει στο Βουκουρέστι. Ομοίως, πρέπει να καταλάβουμε ότι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση καλύπτει τον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, μάλλον εφαπτόμενα, όπως συμβαίνει με τα θεσμικά όργανα ή τα προγράμματα που στοχεύουν στην υπεράσπιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ ή συγκεκριμένων επιπέδων αντιτρομοκρατίας, ελέγχου της μετανάστευσης και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων ή ναρκωτικών. Διαφορετικά, ο τομέας της ασφάλειας και της άμυνας αφήνεται σε μεγάλο βαθμό στα χέρια των κρατών μελών και η Ρουμανία πρέπει να το γνωρίζει αυτό.
Φυσικά, τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι, σε μεγάλο βαθμό, κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά δεν πρέπει να παραμεληθεί η συνιστώσα εθνικής ασφάλειας που παρέχεται στο μέτρο του δυνατού, εσωτερικά. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι το ΝΑΤΟ, όπως και η ΕΕ, χρειάζεται συνεχή και συντονισμένη προσπάθεια από τα κράτη-μέλη για να διασφαλιστεί και να ενισχυθεί έτσι ώστε να αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε απειλές και κινδύνους στο μέλλον. Η συνιστώσα κατάρτισης και αναζήτησης είναι η πιο σημαντική, ειδικά στην περίπτωση μιας στρατιωτικής συμμαχίας.
Επίσης, στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου, το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ συνέχισαν να επενδύουν στη Ρουμανία και χρειάζονται τη Ρουμανία για να γίνει ακριβώς αυτό που ζητήθηκε από την αρχή μέσω των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν: ένας σχετικός και αξιόπιστος παράγοντας ο οποίος μπορεί να εκπροσωπήσει μόνο σε ορισμένες χρονικές στιγμές, τα συμφέροντα της Συμμαχίας στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου. Η κατάσταση είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. Δεδομένου ότι τα κράτη που αύξησαν τις επενδύσεις τους είναι τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ τα οποία, αν και παρουσιάζουν φυγοκεντρικές τάσεις, υποδηλώνουν ότι κάνουν τους στρατιωτικούς και τους υπολογισμούς ασφαλείας τους αρκετά καλά. Εδώ γίνεται λόγος για την Ουγγαρία, την Τουρκία ή την Τσεχική Δημοκρατία.
Όσον αφορά το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, υπήρξε μια αλλαγή στον προσανατολισμό και τις ενέργειες που υπαγορεύτηκαν από στρατηγικούς υπολογισμούς τα τελευταία χρόνια, με την εγκατάσταση και ενοποίηση της διοίκησης του Trump. Ο Λευκός Οίκος δεν είναι πλέον πρόθυμος να διακινδυνεύσει τόσο πολύ σε περιοχές όπου δεν εμπλέκονται άμεσα συμφέροντα αμερικανικής ασφάλειας, ειδικά εάν τα συμμαχικά κράτη δεν ενδιαφέρονται. Η Βορειοατλαντική Συμμαχία φαίνεται να έχει πάρει μέρος της ιδιοσυγκρασίας που επιβάλλει ο Donald Trump και περιμένει περισσότερα από τα κράτη-μέλη. Με άλλα λόγια, «Σας βοηθήσαμε, σας βοηθούμε, αλλά πρέπει να καταφέρετε κάτι, να δείξετε ότι ενδιαφέρεστε για το τι συμβαίνει και ότι έχετε ιδέα τι να κάνετε στη συνέχεια».
Τι πρέπει να κάνει η Ρουμανία στην περίπτωση αυτή; Η Ρουμανία πρέπει να προσφέρει περισσότερα και να είναι σε θέση να προσφέρει ακόμη περισσότερα. Έχει τελειώσει η περίοδος χαλάρωσης και είναι καιρός να επενδύσουμε περαιτέρω. Τα τρωτά σημεία ασφαλείας εξαρτώνται από κάθε μεμονωμένη κατάσταση και αφορούν τόσο το εξωτερικό όσο και το εσωτερικό πλαίσιο.
Κατ’αρχάς, εξαρτάται από το κάθε κράτος το πώς είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τους κινδύνους ασφαλείας πριν γίνουν απειλές. Εδώ, μιλάμε για μια ισχυρή συνιστώσα κατάρτισης, μια ενισχυμένη ικανότητα για την πρόβλεψη και την ανάπτυξη της σχέσης με τους εξωτερικούς εταίρους, ώστε να μπορούμε να αντισταθμίσουμε κάθε μορφή απειλής, μαζί. Αλλά, στη Ρουμανία, σήμερα, κανείς δε φαίνεται να γνωρίζει ακριβώς ποιες απειλές ή ποιοι κίνδυνοι αντιμετωπίζονται στην περιοχή ασφαλείας της Ρουμανίας. Πρέπει να γνωρίζουμε τι αντιμετωπίζουμε, να γνωρίζουμε τι είναι οι απειλές και τα τρωτά σημεία της ασφάλειάς μας και να προετοιμάζουμε τον εαυτό μας κατευθύνοντάς τον σύμφωνα με αυτές τις συντεταγμένες.
Σήμερα, η χώρα βρίσκεται πίσω από την πλειοψηφία των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ από πολλές απόψεις και η αντίδρασή της είναι επιφανειακή και δυσκίνητη στο επίπεδο της Συμμαχίας. Για το λόγο αυτό, θα χρειαστεί αμυντική μεταρρύθμιση, η οποία θα περιλαμβάνει το μέγεθος του στρατιωτικού προσωπικού και έναν πολυετή προγραμματισμό, που θα ξεκινήσει ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ρουμανίας. Δεύτερον, πρέπει να εντείνουμε την παρουσία της Ρουμανίας σε διμερή και πολυμερή μορφή, υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Σημαντική συνιστώσα είναι οι στρατηγικές εταιρικές σχέσεις της Ρουμανίας, οι περισσότερες από τις οποίες είναι ανενεργές ή εντελώς εκτός φάσης και κρυμμένες κάπου σε μια γραφειοκρατική εσοχή.
Εν κατακλείδι, όσον αφορά τις πολυμερείς μορφές, πρέπει να τονιστεί η κατάσταση σε επίπεδο ΕΕ, όπου γίνεται αντιληπτή η αυξανόμενη ανάγκη για την ανακάλυψη και την ανάπτυξη μορφών περιφερειακής και πολυμερούς συνεργασίας. Το μοντέλο του Ομίλου Visegrad είναι επίσης ένα παράδειγμα επιτυχίας και ενός σήματος συναγερμού, διότι όλα τα κράτη αυτής της ομάδας έχουν σήμερα φυγόκεντρες εκδηλώσεις σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι μορφές περιφερειακής συνεργασίας που ξεκίνησαν από την αρχή ή συμμετέχουν από την αρχή και η Ρουμανία, αποτελούν μια μελλοντική λύση που μπορεί να ανταγωνιστεί εξίσου, την περιφερειακή επιρροή του Ομίλου Visegrad και να αναπτύξει γραμμές συνεργασίας εντός της ΕΕ αλλά και διμερώς ή πολυμερώς, για να βοηθήσουν το ευρωπαϊκό σχέδιο και, ταυτόχρονα, να βοηθήσουν τα συνιστώμενα κράτη-μέλη. Καταληκτικά, η ομάδα Renew Europe στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το κόμμα ALDE Europe έδωσαν τα αρχικά σημάδια μιας νέας κατασκευής αυτού του τύπου, μιας μορφής «Νέας Κεντρικής Ευρώπης». Το εν λόγω, μπορεί να θεωρηθεί ένα σημείο εκκίνησης.
Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι, Αιτωλοακαρνανίας. Είναι απόφοιτη Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαικών Σπουδών. Είναι φοιτήτρια στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Πολιτιστικής Διπλωματίας και Διεθνών Σχέσεων και ταυτόχρονα είναι ασκούμενη στην Πρεσβεία της Ρουμανίας στην Αθήνα και στο Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας. Ομιλεί 4 γλώσσες, τα ελληνικά, τα αγγλικά, τα ρουμανικά και τα ισπανικά και στον ελεύθερο της χρόνο ασχολείται με την εκμάθηση νέων ξένων γλωσσών.
