Της Ελευθερίας Κωνστάντιου,
Θα μπορούσα να ξεκινήσω με έναν ορισμό, ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε τι είναι ο χουλιγκανισμός. Πότε, όμως, ξεκίνησε το φαινόμενο αυτό στην Ελλάδα; Στη δεκαετία του ’70, το ποδόσφαιρο από ερασιτεχνικό γίνεται επαγγελματικό. Οι φίλαθλοι ξεκινούν να οργανώνονται σε συνδέσμους. Πυρήνας αυτών των συνδέσμων είναι η θύρα του γηπέδου όπου συχνάζουν (πχ Θύρα 7, 13, 21 κ.α.). Τότε είναι που ξεκινούν δειλά να εμφανίζονται οι πρώτοι χούλιγκαν. Μικροσυμπλοκές, χωρίς θύματα, έξω από τα γήπεδα. Αυτοί είναι οι πρώτοι χούλιγκαν των ελληνικών γηπέδων.
Κατά την επόμενη δεκαετία, το φαινόμενο εντείνεται. Οι μικρές συμπλοκές έγιναν πιο μαζικές και οι δημοσιογράφοι της εποχής ξεκινούν να γράφουν άρθρα για την οπαδική βία στην Ελλάδα. Οι φίλαθλοι ξεκινούν να γίνονται οπαδοί και με το μαχαίρι στον λαιμό, ορκίζονται να εξουδετερώσουν τους αντιπάλους, τόσο εντός αγωνιστικού χώρου, όσο και εκτός. Υβριστικά συνθήματα οδηγούν σε εντάσεις. Τα γήπεδα καταστρέφονται και ο χορός του θανάτου ξεκινά. Μετακινήσεις οπαδών βάφονται με αίμα. Σκοπός πλέον δεν είναι ποιος θα βάλει τα περισσότερα γκολ, αλλά ποιος θα ταπεινώσει περισσότερο τον αντίπαλο, είτε χτυπώντας ή μαχαιρώνοντάς τον, είτε παίρνοντάς του το κασκόλ ή την μπλούζα της ομάδας του.
Το 1982, το συγκρότημα Σπυριδούλα βγάζει ένα τραγούδι με τίτλο «Χούλιγκανς», περιγράφοντας την κατάσταση στα ελληνικά γήπεδα. Εκείνη την περίοδο, δύο αδέλφια, οπαδοί του ΑΡΗ, μαχαιρώνουν τον Άρη Δημητριάδη και έτσι, το πρώτο θύμα των ελληνικών γηπέδων είναι γεγονός. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1986, στη Λάρισα, σε αγώνα μεταξύ ΑΕΛ και ΠΑΟΚ, μια φωτοβολίδα από την εξέδρα του ΠΑΟΚ σκοτώνει τον φίλαθλο της ΑΕΛ, Χαράλαμπο Μπλιώνα, σε ζωντανή μετάδοση. Από τότε, η λίστα συνεχίζει να μεγαλώνει. Γιώργος Παναγιώτου, Γιώργος Καρνέσης, Γιάννης Ρουσάκης, Μιχάλης Φιλόπουλος, Κώστας Κατσούλης, Νάσος Κωνσταντίνου είναι μερικά από τα ονόματα αυτών που έχασαν τη ζωή τους λόγω οπαδικής βίας.
Οι ΠΑΕ τις περισσότερες φορές κοιτούν αμέτοχες. Φαίνεται ότι οι ίδιες δε θέλουν να τα βάλουν με τους χούλιγκανς. Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι φορές που είδαμε και γνωστούς οργανωμένους υποκινητές επεισοδίων σε θέσεις στελεχών. Οι πρόεδροι φαίνεται να τους έχουν ανάγκη και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις, τους καλύπτουν και απροκάλυπτα. Ποιος πρόεδρος θέλει να χάσει διαρκείας και να έχει ένα γήπεδο χωρίς παλμό; Στο βωμό του κέρδους, η κατάσταση φαίνεται ιδανική.
Γήπεδα χωρίς οικογένειες, χωρίς φιλοξενούμενους οπαδούς, καρτέρια θανάτου σε στενά πίσω από γήπεδα ή σε στάσεις μετρό, ένα διαρκές αίσθημα φόβου μήπως πηγαίνοντας γήπεδο δεν ξαναβγούμε ζωντανοί, μια αστυνομία που ταλαιπωρεί τους απλούς πολίτες και ποτέ δε βρίσκει αυτούς που προκαλούν τα επεισόδια και η καραμέλα της πολιτικής ηγεσίας που όλο τα καταδικάζει, αλλά ποτέ δεν παίρνει σημαντικές πρωτοβουλίες.
Έχουμε τα γήπεδα που μας αξίζουν; Υπάρχουν και χειρότερα; Μήπως φταίει ότι το αίμα στα Βαλκάνια βράζει; Όλα και τίποτα μαζί. Η κατάσταση φαίνεται πως το τελευταίο διάστημα ξεφεύγει πάλι. Επίθεση σε έξι αστυνομικούς στη Νέα Φιλαδέλφεια, απόπειρα ανθρωποκτονίας σε οπαδό της ΑΕΚ, επίθεση σε οδηγούς και επιβάτες γραμμών του ΟΑΣΘ κι ένας οπαδός του Άρη που σπρώχτηκε βρίσκοντας ακαριαίο θάνατο στο γήπεδο της Καλαμαριάς. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχαστεί και το γεγονός ότι πέρυσι τέτοιες μέρες, προέκυψε και «χουλιγκανοτουρισμός», αφού οπαδοί της Μινσκ και της Λιβόρνο βρέθηκαν στην Ελλάδα και σε συνασπισμό με τους οπαδούς της ΑΕΚ, συγκρούστηκαν άγρια με οπαδούς του Άγιαξ που είχαν έρθει στη χώρα μας για να παρακολουθήσουν τον αγώνα της ΑΕΚ με την ομάδα τους στο Champions League. Οι οπαδοί του Άγιαξ συνασπίστηκαν με οπαδούς του Παναθηναϊκού και της Κρακοβία, και οι εικόνες το βράδυ πριν το παιχνίδι θα μείνουν σε όλους αλησμόνητες, με επεισόδια να γίνονται και κατά τη διάρκεια του αγώνα.
Η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο και το χειρότερο από όλα είναι ότι σε κανέναν δεν κάνει εντύπωση. Πλέον, το θέμα με τον χουλιγκανισμό είναι άλλη μια μέρα στο γραφείο. Σχεδόν κανείς ποτέ στην Ελλάδα δεν ασχολήθηκε σοβαρά και το πιθανότερο είναι πως και κανείς δε θα ασχοληθεί ποτέ. Μόνο κάποια πυροτεχνήματα εντυπωσιασμού από κάποιον πρόεδρο της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και μετά από λίγο καιρό, ξανά χάιδεμα. Κι αν όλα αυτά ακούγονται μοιρολατρικά, είναι στο χέρι του καθενός να λύσει το πρόβλημα. Στο γήπεδο πάμε για να δούμε την αγαπημένη μας ομάδα, να πανηγυρίσουμε το γκολ και ίσως να πικραθούμε στην ήττα. Αυτό πρέπει να καλλιεργήσει ο γονιός στα παιδιά από μικρή ηλικία. Δε χτυπάς τον άλλο επειδή προτιμάει μια άλλη ομάδα, σφίγγεις το χέρι του αντιπάλου και του λες μπράβο. Είναι καιρός ο υφυπουργός αθλητισμού να δώσει ένα τέλος, χωρίς τον φόβο του πολιτικού κόστους. Σε χώρες όπως η Αγγλία, όταν ο χουλιγκανισμός ήταν τεράστιο θέμα, υπήρξαν πολιτικοί που με γενναίες αποφάσεις έβαλαν ένα τέλος. Βούληση να υπάρχει…
Γεννήθηκε στη Λήμνο. Είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια του ΠΜΣ «Νεοελληνική Φιλολογία: Ερμηνεία, Κριτική και Κειμενικές Σπουδές», του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μεταπολεμική ποίηση, τη γενιά του '70 και τη σύγχρονη ποιητική παραγωγή
