Του Χρήστου Αμανατίδη,
Έθεσε έτσι σε ισχύ το Πενταετές Οικονομικό Πλάνο: μέσω της επιβεβλημένης κολεκτιβοποίησης, όλοι οι αγρότες θα εντάσσονταν σε κρατικούς αγροτικούς συνεταιρισμούς και θα παραχωρούσαν τη σοδειά, τα ζώα και τα εργαλεία τους στο κράτος. Σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση θα τους πλήρωνε ή θα τους επέτρεπε να κρατήσουν τα υπολείμματα. Πολλοί αγρότες αρνήθηκαν να υπακούσουν: έκαψαν τα σπαρτά, σκότωσαν τα ζωντανά και κατέστρεψαν τα εργαλεία τους. Η μεσαία εύπορη αγροτική τάξη, οι κουλάκοι εξέφραζαν διαρκώς παράπονα και διεκδικούσαν συνεχώς προνόμια. Η απάντηση του Στάλιν ήταν κοφτή και αμείλικτη. Ο Κόκκινος Στρατός εισέβαλε στα επαναστατημένα χωριά και επέβαλε με τη βία την τάξη. Τρία εκατομμύρια άνθρωποι λιμοκτόνησαν στην Ουκρανία. Οι κουλάκοι κυριολεκτικώς εξαφανίστηκαν από την κοινωνική ιεραρχία.
Ήταν τρομακτική η τύχη όσων εκτοπίστηκαν στα γκούλαγκ, τα αναμορφωτικά στρατόπεδα εργασίας που βρίσκονταν στις πιο αφιλόξενες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης: οι περισσότεροι «τρόφιμοι» δεν ήταν καν εγκληματίες με την παραδοσιακή σημασία του όρου, αλλά πολιτικοί κρατούμενοι, διαννοούμενοι, ιατροί και καλλιτέχνες.
Σημαντικός βοηθός σε αυτή την εγκληματική δραστηριότητα ήταν ο διαβόητος συμπατριώτης του Στάλιν, Λαβρέντι Μπέρια, του οποίου η εσωτερική αστυνομία, η NKVD, ήταν τυλιγμένη γύρω από ολόκληρη τη Σοβιετική Ένωση και αρκούσε μια απλή υποψία για να οδηγηθεί κάποιος στις διαβόητες δίκες-παρωδία και από εκεί στο εκτελεστικό απόσπασμα ή τα γκούλαγκ. Το 1936 και μέχρι το 1938, ο Στάλιν επέβαλε τον Μεγάλο Τρόμο: οι «εχθροί του λαού» καταδιώχτηκαν και εκτελέστηκαν ανελέητα. Ανεπιθύμητοι πληθυσμοί, όπως αυτοί των Ελλήνων της Ρωσίας, εκτοπίστηκαν προς χάριν της εθνικής σοβιετοποίησης. Ακόμα και οι ηγέτες του Κόκκινου Στρατού εξολοθρεύτηκαν ή εκτοπίστηκαν, επειδή θεωρούνταν οι πλέον επικίνδυνοι εχθροί. Ο Στρατάρχης Μιχαήλ Τουχατσέφσκι, ο πατέρας της θεωρίας της βαθιάς μάχης και ο στρατιωτικός που μετέτρεψε τις σοβιετικές δυνάμεις σε μια μοντέρνα πολεμική δύναμη ήταν από τα πρώτα και πιο γνωστά θύματα. Ήταν πραγματικό θαύμα που ο μετέπειτα σωτήρ της Ρωσίας, Γκρέγκορι Ζούκοφ, γλύτωσε την εξόντωση.
Στην εξωτερική του πολιτική ο Στάλιν ήταν το ίδιο σκληρός. Επωφελούμενος από το Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επιθέσεως κατέλαβε την ανατολική Πολωνία και επέβαλε μια απίστευτη τρομοκρατία: 22.000 Πολωνοί αξιωματικοί απήχθησαν και όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων δολοφονήθηκαν. Ο Βασίλι Μπλοκίν, αξιωματούχος διαλεγμένος από τον ίδιο τον «πατερούλη» της Ρωσίας, δολοφόνησε προσωπικά 7.000 από αυτούς στη Σφαγή του Καντίν, το 1940. Τα Βαλτικά κράτη δεν είχαν καλύτερη τύχη. Τμήματα της Ρουμανίας, Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας καταλήφθηκαν από τους Ρώσους και 60.000 Εσθονοί, 35.000 Λετονοί και 34.000 Λιθουανοί εκτοπίστηκαν πριν τη γερμανική επίθεση. Αλλά οι σοβιετικές δυνάμεις καθηλώθηκαν στη Φινλανδία και έδωσαν στον Γερμανό δικτάτορα, Αδόλφο Χίτλερ, την εντύπωση πως οι Ρώσοι είναι αδύναμοι και ανοργάνωτοι και κατά συνέπεια, εύκολοι αντίπαλοι.
Βασισμένος σε αυτό το σκεπτικό διέταξε την Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, η οποία ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1941 και στην αρχή, οι Γερμανοί σημείωσαν θεαματικές επιτυχίες, καθώς οι Ρώσοι δε διέθεταν ούτε τα υλικά, ούτε τα ηθικά όπλα που χρειάζονταν για να αποκρούσουν τους εισβολείς. Οι αξιωματικοί που είχαν αντικαταστήσει αυτούς που χάθηκαν στη διάρκεια των εκκαθαρίσεων ήταν άπειροι και δεν μπορούσαν να ενθαρρύνουν και να καθοδηγήσουν αποτελεσματικά τους στρατιώτες. Χώρια που η ύπαρξη ενός κομματικού κομισάριου αδρανοποιούσε τις όποιες αποφάσεις μπορούσαν να πάρουν. Συνειδητοποιώντας το λάθος του, ο Στάλιν αποφάσισε να ανακαλέσει τους αξιωματικούς που είχε στείλει στα γκούλαγκ και έκανε έκκληση στους πολίτες του να υπερασπιστούν τη «μάνα Ρωσία». Αλλά και στη διάρκεια του πολέμου, έδειξε το κτηνώδες πρόσωπό του: όποιος στρατιώτης παραδινόταν στους Γερμανούς, η οικογένειά του θα έχανε την κρατική αρωγή ή θα εκτελούνταν. Ειδικές μονάδες της NKVD επέβλεπαν τους οπλίτες από τα μετόπισθεν και πυροβολούσαν όποιον τολμούσε να τραπεί σε φυγή. Όποιος πιανόταν αιχμάλωτος από τους Γερμανούς, έστω και αν κατάφερνε να δραπετεύσει, θεωρούνταν προδότης και εκτελούνταν με συνοπτικές διαδικασίες. Οι γυναίκες, ειδικά, βιάζονταν ομαδικά, επειδή «πουλήθηκαν στους Γερμανούς».
Ακόμα και ως νικητές, οι στρατιώτες καταδιώχθηκαν. Όσοι επέστρεψαν από τη Γερμανία το 1945, στάλθηκαν στα γκούλαγκ για «επανεκπαίδευση». Ο Στάλιν δε θα επέτρεπε την Ρωσία να μολυνθεί από τις δυτικές ιδέες. Γινόταν όλο και πιο ασταθής και το 1948, ξεκίνησε μια αντισημιτική εκστρατεία που έκλεισε θέατρα, συναγωγές και εκδοτικούς οίκους. Το 1949, σάρωσε άλλο ένα κύμα τρομοκρατίας τη Ρωσία. Μόνο με το θάνατο του Στάλιν το 1953, οι Ρώσοι απαλλάχθηκαν από την τρομοκρατία του, αλλά τον θρήνησαν ως τον μεγαλύτερο γενάρχη.
Ο Ιωσήφ Στάλιν ήταν ένας έξυπνος, αλλά σκληρός, δύσπιστος και αδίστακτος άνθρωπος. Δε θα σταματούσε μπροστά σε τίποτα, προκειμένου να εξοντώσει τον ανταγωνισμό και να εδραιώσει ή να διατηρήσει την εξουσία του. Λέγεται πως 20.000.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη διάρκεια της «βασιλείας» του πατέρα της Ρωσίας.
Βιβλιογραφία
- Shelley Klein: Διαίρει και Βασίλευε. 15 πιο μοχθηροί δικτάτορες στην ιστορία. Κεφάλαιο 4 Ιωσήφ Στάλιν, σελίδες 61- 77.
- Andrew Nagorski: Μόσχα 1941 η μεγαλύτερη μάχη. Ο Στάλιν, ο Χίτλερ και ο καθοριστικός αγώνας για τη Μόσχα που άλλαξε την πορεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σελίδες 109-120.
- Τα υπέρ και τα κατά; Στάλιν, οι φάκελοι Mondadori, σελίδες 86-101, 106-107, 115-122.
- E.M. Burns, Ευρωπαϊκή ιστορία Ο δυτικός πολιτισμός: Νεώτεροι χρόνοι σελίδες 854-864
