Της Σωτηρίας Κόρδα,
Κατά τους τελευταίους μήνες, η Τουρκία συνεχίζει ανενόχλητη τις παραβιάσεις των διεθνών κανονισμών της εναέριας κυκλοφορίας και του εναέριου χώρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με το σκηνικό των εντάσεων να κλιμακώνεται, οι παραβιάσεις επεκτείνονται και στην παράνομη χρήση των κλειστών λιμανιών από τουρκικά πολεμικά πλοία, καθώς επίσης και στη συστηματική χρήση του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου (Ερτζάν) από τουρκικά εμπορικά αεροσκάφη. Ας δούμε, όμως, τι συνιστά παραβίαση Εθνικού Εναερίου Χώρου και Παράβαση Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας.
Σύμφωνα με το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας, η παραβίαση εναερίου χώρου αφορά την άνευ αδείας πτήση αεροσκάφους άλλου κράτους σε εθνικό εναέριο χώρο άλλου κράτους. Παράβαση των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας λαμβάνει κατεξοχήν χώρα όταν αεροσκάφος εισέρχεται στο FIR (Flight Information Region) Λευκωσίας, στην προκειμένη περίπτωση, χωρίς να έχει καταθέσει σχέδιο πτήσεως, ήτοι κατά παράβαση των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας. Οι κανόνες εναέριας κυκλοφορίας έχουν θεσπισθεί από τις εντεταλμένες από τον ICAO (International Civil Aviation Organization) κυπριακές αρχές εναέριας κυκλοφορίας εντός του FIR Λευκωσίας, με βάση τις προβλέψεις και τις σχετικές συστάσεις του ICAO, καθώς και τη διεθνή πρακτική και αποσκοπούν στην εξασφάλιση ασφαλών συνθηκών πτήσεως σε όλον τον εναέριο χώρο του FIR Λευκωσίας.
Ωστόσο, η Τουρκία διατείνεται τα τελευταία χρόνια ότι η Σύμβαση του Σικάγου του 1944 και οι κανόνες και συστάσεις του ICAO δεν εφαρμόζονται έναντι των κρατικών αεροσκαφών, παραβλέποντας την υποχρέωση των κρατών να εξασφαλίζουν ότι τα αεροσκάφη τους σέβονται τις βασικές αρχές και τους κανόνες, που είναι απαραίτητοι για την ασφάλεια της εναέριας κυκλοφορίας. Η μετέπειτα άρνηση της Τουρκίας (από το 1974) για υποβολή σχεδίων πτήσης από τα στρατιωτικά της αεροσκάφη, συνεπάγεται άρνηση του προβλεπόμενου από τον ICAO πολιτικό-στρατιωτικού συντονισμού με την υπεύθυνη αρχή εναέριας κυκλοφορίας για την ασφάλεια των πολιτικών πτήσεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη διαπράττουν Παραβάσεις των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας.
Έτσι, στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), η Κύπρος αναλαμβάνει διπλωματικές πρωτοβουλίες με τη Λευκωσία να καταγγέλλει την τουρκική προκλητικότητα. Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΗΕ, πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης, καταγγέλλει με επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, τις τουρκικές παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και της κυπριακής ΑΟΖ, κατά τους μήνες Ιούλιο-Αύγουστο. Στην επιστολή της 11ης Οκτωβρίου, όπου επισυνάπτονται τέσσερα έγγραφα με αναλυτική καταγραφή των παραβιάσεων και η οποία αποτελεί επίσημο έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αναφέρεται ότι «το κατοχικό καθεστώς έχει αρχίσει να παρεμβαίνει στις ραδιοσυχνότητες, συμπεριλαμβανομένων αυτών του κινδύνου και της έκτακτης ανάγκης της Κυπριακής Δημοκρατίας, εμποδίζοντας έτσι την ομαλή λειτουργία της υπηρεσίας NAVTEX, που προσφέρει προειδοποιήσεις πλοήγησης και μετεωρολογικών συνθηκών και προβλέψεις, καθώς και επείγουσες πληροφορίες σε πλοία για την ασφάλεια στη θάλασσα».
Ως εκ τούτου, οι Τουρκικές ενέργειες αποτυπώνουν την υπονόμευση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και την ενίσχυση της συνεχιζόμενης de facto διαίρεσης. Η πολιτική αυτή της ανυποχώρητης παραβίασης του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών κανονισμών συνιστά ακατάπαυστη απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, ασκεί αρνητική επιρροή στην σταθερότητα της περιφέρειας, και ταυτόχρονα αποτελεί εμπόδιο για την ομαλή διεξαγωγή της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή.
Απ’ ότι φαίνεται, η στάση της διεθνούς κοινότητας δεν έχει επιτύχει να αποθαρρύνει την τουρκική επιθετικότητα στην πράξη. Η Τουρκία εμμένει στις διεκδικήσεις στον κυπριακό εναέριο χώρο, διατηρώντας την ένταση στην περιοχή, που λόγω της εκτεταμένης διάρκειάς της, κινδυνεύει να γίνει ρουτίνα. Έτσι, με την παγίωση των καθημερινών της προκλήσεων επιδιώκει την προώθηση των θέσεών της και παράλληλα την εκτόνωση των εσωτερικών της εντάσεων, μέσω του αποπροσανατολισμού της κοινής της γνώμης.
Εν τέλει, η Τουρκία, με το να σπάει τα ρεκόρ προκλητικότητας στον εναέριο χώρο της Κύπρου, αλλά και στην ΑΟΖ, συνεχίζει να πυροδοτεί και να αγνοεί τη διεθνή νομιμότητα, αρνούμενη να δείξει προθέσεις καλής γειτονίας. Ο Κύπριος Μόνιμος Αντιπρόσωπος, όμως, καλεί την Τουρκία και την Τουρκοκυπριακή κοινότητα να δώσουν τέλος στην περαιτέρω διχοτόμηση της Κύπρου και να επικεντρωθούν στην εδραίωση του status quo και της ειρήνης στην περιοχή.
Γεννηθείσα το 1999 στην Πάτρα, σπουδάζει στο τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι γνώστρια Αγγλικής, Γαλλικής, Ρωσικής και Αραβικής γλώσσας. Έλκεται ιδιαίτερα από το Διεθνές Δίκαιο και τις σύγχρονες εξελίξεις στη διεθνή σκακιέρα. Παρακαλουθεί σεμινάρια και έχει συμμετάσχει σε Μοντέλα Ηνωμένων Εθνών (EUropaS, ThessISMUN), αλλά και στο Πανελλήνιο Κοινοβούλιο Νέων.
