Της Μαριάννας Χαμντάνη,
Το διαδίκτυο δημιουργήθηκε στα μέσα του 1990 και μέχρι τώρα έχει καταφέρει -με τεράστιους ρυθμούς- να εισβάλλει στη ζωή μας και να τη βελτιώνει. Αποτελεί, πλέον, την πιο διαδεδομένη πηγή ενημέρωσης, επιτρέποντας την ανταλλαγή αρχείων ηλεκτρονικής μορφής και την αναζήτηση υλικού και πληροφοριών. Το διαδίκτυο μας δόθηκε για την καλύτερη ενημέρωση, ψυχαγωγία μας, καθώς και για την επικοινωνία με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, εκμηδενίζοντας τις αποστάσεις. Πράγματι, οι ευεργεσίες που έχει προσφέρει το διαδίκτυο όσον αφορά την εκπαίδευση είναι αξιοσημείωτες και αποτελεσματικές, αφού χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα μέσα αμέσως καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον των παιδιών. Πολλές φορές, όμως, ερχόμαστε αντιμέτωποι με δυσάρεστα γεγονότα που μας προτρέπουν να αναρωτηθούμε για τους κινδύνους του διαδικτύου που καραδοκούν.
«Έφηβος έπεσε από τον τέταρτο όροφο ψάχνοντας καλύτερο σήμα για το internet βρίσκοντας τραγικό θάνατο», «Πούλησε το νεφρό του για να αγοράσει iPhone και tablet», «Στη Ρωσία 15χρονος δολοφόνησε φοιτήτρια για να μιμηθεί ήρωες σε video game» και «Πέθανε από αιμορραγία, παίζοντας για πολλές ώρες virtual reality game». Στο άκουσμα τέτοιων ειδήσεων, η πρώτη αντίδραση σίγουρα είναι γέλιο και μία φράση τύπου «δε γίνονται αυτά». Δυστυχώς, όμως, είναι αλήθεια, πολλοί έφηβοι -και όχι μόνο- περνούν ώρες μπροστά σε μία οθόνη, αψηφώντας τους κινδύνους και χάνοντας επαφή με τον πραγματικό κόσμο. Ο εθισμός στο διαδίκτυο πρόκειται για μία νέα μορφή εξάρτησης, εξίσου σοβαρή με τις άλλες μορφές, η οποία χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Σύμφωνα με αυτή, λοιπόν, το διαδίκτυο αποκτά μεγαλύτερη σημασία, καθώς και προτεραιότητα από την οικογένεια του ατόμου, τον ίδιο του τον εαυτό, το σχολείο και τους φίλους. Τα άτομα είναι παγιδευμένα στις ηλεκτρονικές τους συσκευές και προτιμούν να περάσουν την καθημερινότητά τους σε μια οθόνη, παίζοντας ηλεκτρονικά-διαδικτυακά παιχνίδια, συνομιλώντας με άλλα άτομα ή σερφάροντας σε άλλες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, από το να χαρούν τις ομορφιές της ζωής.
Είναι άκρως σημαντικό να δούμε πότε ένα παιδί θεωρείται εθισμένο προκειμένου να λάβει την κατάλληλη βοήθεια τόσο από την οικογένεια, όσο και από ειδικά κέντρα απεξάρτησης. Ένα παιδί χαρακτηρίζεται ως εξαρτημένο όταν αποτυγχάνει να μειώσει το χρόνο που δαπανά μπροστά από την οθόνη και αντιθέτως προσπαθεί να περάσει περισσότερο χρόνο. Επιπλέον, τον κώδωνα του κινδύνου κρούει το γεγονός πως ένα παιδί θεωρείται εθισμένο όταν σταδιακά παραμελεί τους φίλους του και την οικογένειά του, και προτιμά να ασχοληθεί με διαδικτυακά παιχνίδια από το να βγει μία βόλτα. Τα άτομα που είναι εθισμένα, ακόμη, δεν ενδιαφέρονται για τον εαυτό τους ή για τις σχολικές τους επιδόσεις. Παρουσιάζουν επιθετική συμπεριφορά, ανία, συναισθηματικό κενό όταν δεν είναι online, ενώ τα αντίθετα συμπτώματα παρουσιάζουν όταν είναι απασχολημένα με τον υπολογιστή ή το κινητό τους. Αξίζει, επιπλέον, να αναφερθούμε και στις συνέπειες που έχει για την υγεία η ενασχόληση με το διαδίκτυο, και αυτές αφορούν πονοκεφάλους, ημικρανίες, έντονο πόνο στα μάτια, αλλά και στην πλάτη, ατασθαλίες στη διατροφή και ξηροφθαλμία. Λαμβάνοντας υπόψη ορισμένες έρευνες, τα παιδιά ηλικίας 8-18 ετών περνούν περίπου 44.5 ώρες την εβδομάδα μπροστά σε μια οθόνη και το 50% των εφήβων αισθάνονται εξαρτημένοι από το κινητό τους ή τον υπολογιστή τους. Τα παιδιά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο 3-8 ώρες την ημέρα και το 1/3 του χρόνου αυτού είναι συνδεδεμένα σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Οι γονείς οφείλουν να είναι πλήρως ενημερωμένοι για τους κινδύνους του διαδικτύου και να ωθήσουν τα παιδιά τους σε κοινωνικές, αθλητικές αλλά και οικογενειακές δραστηριότητες, προκειμένου να συνειδητοποιήσουν πως η πραγματική ευχαρίστηση είναι εκεί έξω. Αναγκαίο θεωρείται, επίσης, το γεγονός πως τόσο το σχολείο, όσο και η οικογένεια πρέπει να ενημερώνουν κατάλληλα τους εφήβους για τις απειλές του διαδικτύου. Ένας άλλος τρόπος προστασίας είναι η τοποθέτηση του υπολογιστή σε δωμάτιο κοινής χρήσης και όχι στο δωμάτιο των παιδιών, καθώς επιτακτική κρίνεται και η τοποθέτηση ειδικών προγραμμάτων που ελέγχουν την ποιότητα των ιστοσελίδων που επισκέπτονται, αλλά και το χρόνο που δαπανάται στο διαδίκτυο. Επιπρόσθετα, οι γονείς μπορούν κάλλιστα να απευθυνθούν σε ειδικούς για παροχή βοήθειας, ώστε να αποφευχθεί ολοκληρωτικά ο κίνδυνος. Ωστόσο, αυτός δεν είναι ο μοναδικός κίνδυνος που διατρέχουν τα παιδιά σερφάροντας στο internet. Πολλές φορές, είναι εύκολα θύματα ανθρώπων που επιθυμούν να τους βλάψουν. Δε διαθέτουν πάντα την ωριμότητα να κρίνουν τα άτομα με τα οποία έρχονται σε επαφή και αυτό οδηγεί σε μοιραία αποτελέσματα.
Οι έφηβοι οφείλουν να κατανοήσουν πως η ζωή δεν είναι μέσα στον υπολογιστή, αλλά έξω, μαζί με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, γιατί αυτά κάνουν τη ζωή πιο ενδιαφέρουσα και όχι οι ήρωες των virtual reality games. Το διαδίκτυο μας βοηθά να κάνουμε ευκολότερη και πιο δημιουργική την καθημερινότητά μας, αφού με ένα απλό κλικ μπορούμε να βρεθούμε σε μια εικονική πραγματικότητα και σε μία γκάμα πληροφοριών όπου τα πάντα είναι κυριολεκτικά στο χέρι μας. Σίγουρα, όμως, δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να αντικαταστήσει την ανθρώπινη φύση, γιατί στο τέλος της ημέρας όλοι έχουμε ανάγκη από μια ζεστή κουβέντα των αγαπημένων μας προσώπων και όχι από τη «συντροφιά» του ψυχρού υπολογιστή μας.
Είναι γεννημένη το 1999 σπουδάζει στις Πολιτικές Επιστήμες και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και βρίσκεται στο 3ο έτος των σπουδών της. Ως κατεύθυνση θέλει να επιλέξει τις διεθνείς σχέσεις αλλά δε γνωρίζει ακόμα το επάγγελμα που επιθυμεί να ακολουθήσει στο μέλλον. Έχει παρακολουθήσει αρκετά συνέδρια, ημερίδες και πλέον συμμετέχει σε προσομοιώσεις. Της αρέσουν οι ξένες γλώσσες και ο χορός.
