Του Μανώλη Παπαλεξάνδρου,
Η Κυπριακή Δημοκρατία, αναλαμβάνοντας στις 22 Νοεμβρίου 2016 την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης, έθεσε έναν στόχο, ο οποίος περικλειόταν από το όραμα ενός σύγχρονου δημοκρατικού κράτους, του οποίου ο λαός υπέστη πολλαπλά πλήγματα, τόσο όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και τον πολιτισμό του ανά τους αιώνες ύπαρξής του στο νησί της Αφροδίτης. Ο προαναφερθείς στόχος ήταν κρυστάλλινος και αφορούσε την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη θεμελίωση του κράτους δικαίου. Πρόκειται για μία Σύμβαση, της οποίας οι ζυμώσεις άρχισαν να πραγματοποιούνται στους κόλπους του Συμβουλίου της Ευρώπης, προτού η Κυπριακή Δημοκρατία αναλάβει την προεδρία, αλλά της οποίας η πραγμάτωση έλαβε χώρα την τελευταία ημέρα της εν λόγω προεδρίας με την υπογραφή 6 κρατών (Κύπρος, Ελλάδα, Πορτογαλία, Σαν Μαρίνο, Αρμενία, Μεξικό). Αποτελεί κοινό τόπο ότι η Σύμβαση της Λευκωσίας αποτελεί ένα εργαλείο προστασίας των πολιτιστικών αγαθών και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Δίχως αμφισβήτηση, η Σύμβαση της Λευκωσίας αποτελεί ένα σύγχρονο νομικό κείμενο, το οποίο σημειώνει με απόλυτη σαφήνεια συγκεκριμένες παράνομες ενέργειες, υπογραμμίζοντας παράλληλα τους φορείς που είναι δυνατόν να καταδικασθούν ως συνένοχοι. Ειδικότερα, ποινικοποιεί την παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, την κλοπή, την παράνομη εκσκαφή, την καταστροφή ή λεηλασία πολιτιστικών αγαθών, όπως και την παραποίηση εγγράφων σχετικών με αυτά τα αγαθά. Επιπλέον, η Σύμβαση υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα κράτη να διασφαλίσουν ότι οι εγχώριες ποινικές νομοθεσίες τους καλύπτουν την ευθύνη τόσο των φυσικών όσο και των νομικών εμπλεκόμενων προσώπων. Δίχως αμφιβολία, προτού συνεχισθεί η ανάλυση της Σύμβασης και διάφορων συναφών ζητημάτων, είναι αναγκαίο να παρουσιασθούν ορισμένες ορολογίες. Σύμφωνα, λοιπόν, με την UNESCO ως πολιτισμός θεωρείται το πλέγμα των πνευματικών, υλικών, διανοητικών και συναισθηματικών χαρακτηριστικών, που διακρίνουν μία κοινωνία ενώ αξίζει να αναφερθεί πως είναι αυτό ακριβώς το πλέγμα -σε παγκόσμιο όμως επίπεδο- που επιθυμεί να διατηρήσει η UNESCO μέσω της Σύμβασης για την Παγκόσμια Κληρονομιά.
Ακολούθως, ως πολιτιστική διπλωματία στο διεθνές επίπεδο νοείται η μεθοδική χρήση των γνωρισμάτων μιας χώρας στο πλαίσιο της ανάπτυξης των διεθνών σχέσεών της και της εξωτερικής πολιτικής της. Συνάγεται εύλογα το συμπέρασμα πως πρόκειται για ορολογίες εξέχουσας σημασίας, η κατανόηση των οποίων θα συμβάλει στη γενικότερη αντίληψη του κειμένου και των θέσεων του γράφοντος. Κατά κοινή ομολογία, η Σύμβαση της Λευκωσίας διαθέτει όλα τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για να επιστρατευθεί ως εργαλείο της πολιτιστικής διπλωματίας. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της πολιτιστικής διπλωματίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι δυνατόν να υποστηριχθεί η άμεση ανάγκη για προστασία του πολιτισμού που ευρίσκεται στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου από αρμόδιες προστατευτικές αρχές, ως επιχείρημα προς την επανένωση της νήσου. Το εν λόγω επιχείρημα αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βάση, εάν αναλογισθεί κανείς καταρχάς τη βαναυσότητα με την οποία αντιμετωπίσθηκε ο πολιτισμός στο βόρειο τμήμα κατά τη διάρκεια της εισβολής και κατά δεύτερον την έκδηλη απροθυμία του τουρκικού κράτους, που ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο στο κατεχόμενο τμήμα να συμβληθεί στη Σύμβαση της Λευκωσίας.
Συμπερασματικά, καθίσταται σαφές πως οι εν λόγω εξτρεμιστικές ομάδες λεηλατούν τους αρχαιολογικούς χώρους, αποσπώντας αντικείμενα αξίας όπως γλυπτά, πίνακες και αγάλματα, ούτως ώστε να τα εισάγουν στο λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων και στη συνέχεια καταστρέφουν ολόκληρο τον χώρο, ώστε να εξαφανίσουν τα στοιχεία του εγκλήματος. Η Κυπριακή Δημοκρατία με σημαία της τον ελληνο-κυπριακό πολιτισμό, που ανθεί από τα βάθη των αιώνων και πρεσβεύει τα ιδεώδη της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης, οφείλει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην καταπολέμηση των εγκληματικών οργανώσεων που κάνουν λαθραίες ανασκαφές, σφετερίζονται και εμπορεύονται αγαθά της παγκόσμιας κληρονομιάς, εκμηδενίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ταυτότητα και τη μνήμη των λαών της Μέσης Ανατολής. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, συλλήβδην, είναι αναγκαίο να κινηθεί η Κυπριακή Δημοκρατία ως προς την προστασία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ενώ παράλληλα να επιστρατεύσει τη Σύμβαση της Λευκωσίας ως εργαλείο Πολιτιστικής Διπλωματίας με απώτερο σκοπό την ενίσχυση των διεθνών της σχέσεων και των επιχειρημάτων, στα οποία βασίζει την εξωτερική της πολιτική.
Νομικός και βραβευμένος από το Πανεπιστήμιο της Φεράρα με Future Diplomat Award. Φοιτητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και μέλος του διπλωματικού οργανισμού νέων της Κύπρου, με συμμετοχή σε ποικίλα προγράμματα κοινοβουλευτισμού και δημοκρατίας. Γνωρίζει Αγγλικά, Ιταλικά και Τούρκικα. Ως φοιτητής στο εξωτερικό ανέπτυξε δεξιότητες διπλωματίας, που απορρέουν μέσα από την αγάπη για τους λαούς. Μέσω της αρθρογραφίας παραθέτει ιδέες βελτίωσης και ευαισθητοποίησης γύρω από τις διεθνείς σχέσεις και το παγκόσμιο γίγνεσθαι.
