Της Ελένης Σπυροπούλου,
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις συγκροτούν τη συντριπτική πλειονότητα της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, παράγοντας προστιθέμενη αξία και συνεισφέροντας στο ΑΕΠ, οι ΜΜΕ συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα, κοινωνική σταθερότητα και την απασχόληση. Να διευκρινιστεί στο σημείο αυτό πως μια επιχείρηση εμπίπτει στην κατηγορία των ΜΜΕ όταν απασχολεί λιγότερους από 250 εργαζόμενους, και ο κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει τα 50 εκ. ευρώ, ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 43 εκ.
Ένα κρίσιμο ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι οι τρόποι χρηματοδότησής τους, αλλά ίσως το βασικότερο πρόβλημα (που γεννά και το ζήτημα αυτό) είναι η έλλειψη ενημέρωσης γύρω από τα εναλλακτικά εργαλεία χρηματοδότησής τους.
Αρχικά, μελετώντας το θέμα της χρηματοδότησης αξίζει να αναφερθεί πως η οικονομική κρίση του 2008, προκάλεσε ριζικές αλλαγές στον χρηματοπιστωτικό τομέα, οδηγώντας πολλές ΜΜΕ στην χρεοκοπία. Όσες επιβίωσαν, ήρθαν αντιμέτωπες με ένα επιχειρηματικό «αίνιγμα» : πώς θα εξασφάλιζαν ρευστότητα την ώρα που οι τράπεζες είχαν κλείσει την στρόφιγγα των επιχειρηματικών δανείων και οι επενδυτές (εγχώριοι και ξένοι) είχαν χάσει την εμπιστοσύνη τους στις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας να ξεπεράσει την ύφεση;
Η κρίση, λοιπόν, έφερε στο φως πολλά «διδάγματα» σχετικά με την χρηματοδότηση των ΜΜΕ στην Ελλάδα. Ειδικότερα, σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Παρατηρητηρίου για τον προσδιορισμό της επιχειρηματικής φυσιογνωμίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα οι πηγές χρηματοδότησης τους είναι οι ακόλουθες:
- Αυτοχρηματοδότηση (53%)
- Αυτοχρηματοδότηση και Δανεισμός (41%)
- Δανεισμός (4%)
- Αυτοχρηματοδότηση και Αναπτυξιακά προγράμματα (1,5%)
- Αναπτυξιακά προγράμματα (0,5%)
Τα στοιχεία αυτά κατέδειξαν πως οι ΜΜΕ προτιμούν την ανάπτυξη μέσω ιδίων κεφαλαίων και όχι τραπεζικό δανεισμό, κάτι που αποδεικνύει την ασθενή επενδυτική υποστήριξη που παρείχε το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο εξαιτίας της κρίσης χρέους, την ακαμψία του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και την αδυναμία του να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και τον περιορισμένο αριθμό εθνικών αναπτυξιακών προγραμμάτων.
Το σίγουρο είναι πως η οικονομική ύφεση κατέδειξε αδυναμίες, ζητούμενο αποτελεί το αν έχουν γίνει βήματα για την ολοκληρωμένη στήριξη των ΜΜΕ, που πλέον αποτελούν τον πυλώνα της οικονομίας μας. Πράγματι, έχουν γίνει βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση στήριξης:
- Επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις από προγράμματα που εντάσσονται σε Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, γραμματείες και ταμεία στήριξης.
- Μέσα και φορείς που αναλαμβάνουν την επιχορήγηση του κόστους των δανείων, εγγυήσεις έναντι οικονομικών κινδύνων, ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων έναντι πολιτικών και εμπορικών κινδύνων, ασφάλιση επενδύσεων έναντι πολιτικών κινδύνων, παροχή χαμηλότοκων δανείων και αντεγγυήσεων σε εγγυήσεις.
- Στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας μέσω ενίσχυσης των δαπανών επιχειρήσεων νέων ατόμων τα πρώτα έτη λειτουργίας τους.
Σίγουρα, τα μέτρα αυτά αποτέλεσαν «σανίδα σωτηρίας» για τις ΜΜΕ μετά την κρίση, ωστόσο, η πολιτική αστάθεια, οι συνεχείς αλλαγές στους αναπτυξιακούς νόμους, στο σύστημα φορολόγησης και στο κόστος δανεισμού είναι προκλήσεις που ακόμη ταλανίζουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τέλος, ιδιαίτερη μνεία αξίζει στους «νικητές» της ύφεσης, τις ΜΜΕ που επιβίωσαν και μετέτρεψαν την απειλή σε ευκαιρία! Παρακάτω, παρουσιάζονται τα βασικότερα χαρακτηριστικά των επιβιωσάντων:
|
ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ «ΝΙΚΗΤΩΝ» |
| Εξωστρέφεια και εστίαση στην εξαγωγική δραστηριότητα |
| Έργα σε δραστηριότητες προστιθέμενης αξίας |
| Έμφαση στην μεταποίηση |
| Καινοτομία |
| Συμμετοχή σε παραγωγικά δίκτυα και συνεργασίες με μεγαλύτερες επιχειρήσεις (B2B) |
Η οικονομική ακαμψία, λοιπόν, που ξεκίνησε κάποια χρόνια πριν έκρινε –και ίσως συνεχίζει να κρίνει- τους νικητές και τους πληγμένους στον χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Χρέος όλων των παραγόντων του τόπου είναι η στήριξη της ιδιαίτερης αυτής μορφής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, όχι απλά και μόνο επειδή οι ΜΜΕ αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία. Η πλειοψηφία αυτή, μεταφράζεται πρωτίστως στους ανθρώπους που απασχολούν οι επιχειρήσεις αυτές. Η διάσωσή τους είναι και διάσωση των εργαζόμενων, διάσωση των Ανθρώπων τους!
Γεννήθηκε το 1997 στην Πάτρα, μεγάλωσε στον Πύργο Ηλείας και κατοικεί τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Είναι απόφοιτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και συγκεκριμένα του τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής. Πρόσφατα ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο ΠΜΣ “Master of Business Administration” του ΟΠΑ. Την απασχολεί η μελέτη θεμάτων σχετικών με την επιχειρηματικότητα, εξάλλου στο μέλλον φιλοδοξεί να δημιουργήσει την δική της επιχειρηματική μονάδα.
